Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Altı-sekiz yaş çocukların beslenme tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi

Yıl 2024, , 96 - 103, 03.04.2024

Cemre Elmas , Ceren Gezer , Merve Yurt , Ezgi Türkay

https://doi.org/10.3153/FH24009

Öz

Bu çalışmanın amacı 6-8 yaş çocukların beslenme tutum ve davranışlarının değerlendirilmesidir. Çalışmaya 183 erkek ve 164 kız olmak üzere toplam 347 öğrenci katılmıştır. Çocukların demografik özelliklerini sorgulayan, Beslenme Tutum Ölçeği, Beslenme Davranış Ölçeği' ni içeren anket formu araştırmacı tarafından uygulanarak veriler toplanmıştır. Çocukların Beslenme Tutum Ölçeği puan ortalamaları 13.83 ±2.03, Beslenme Davranış Ölçeği puanları 2.57 ±4.53 olarak belirlenmiştir. Çocukların beslenme tutum puanları ile beslenme davranış puanları arasında aynı yönlü zayıf bir ilişki saptanmıştır (r=0.212, p<0.001). Çalışma sonucunda, çalışmaya katılan çocukların beslenme alışkanlıklarının sağlıklı olma durumunun orta düzeyde olduğu görülmüştür. Bu çalışma sonuçları çocukların olumlu beslenme tutum ve davranışlarına sahip olması ve bunu sürdürebilmeleri için müdahalelere duyulan ihtiyacı göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Beslenme Çocukluk çağı Sağlık Tutum Davranış

Etik Beyan

Çalışma, Doğu Akdeniz Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Beslenme ve Diyetetik Bölümü Üniversitesi Sağlık Alt Etik Kurul Komitesi 21.10.2019 tarih ve 2019/23-06 sayılı kararı ile onaylanmıştır.

Kaynakça

  • Alderman, H., & Headey, D.D. (2017). How important is parental education for child nutrition?. World Development, 94, 448-464. https://doi.org/10.1016/j.worlddev.2017.02.007
  • Argilagos, M.R., Herrera, A.V., & Valdiviezo, W.V. (2022). Evaluation of nutritional education strategies in schools in ecuador using neutrosophic TOPSIS. International Journal of Neutrosophic Science, 18(3), 208-217. https://doi.org/10.54216/IJNS.1803018
  • Arvidson, C.R. (1990). Children’s cardiovascular health promotion attitude scale: an instrument development. Doktora tezi. Texas Woman’s University. Denton, TX, Texas.
  • Asmare, B., Taddele, M., Berihun, S., & Wagnew, F. (2018). Nutritional status and correlation with academic performance among primary school children, northwest Ethiopia. BMC Research Notes, 11(1), 1-6. https://doi.org/10.1186/s13104-018-3909-1
  • Başay, Ö., Başay, B.K., Erbay, C., Coşkun, O., & Sağıroğlu, B. (2021). Çocuk ve ergen psikiyatri polikliniğine başvuran olguların beden kitle indeksi, beslenme tutum ve davranışları: duygusal ve davranışsal sorunlarla ilişkisi. Pamukkale Tıp Dergisi, 14(2), 402-415. https://doi.org/10.31362/patd.852842
  • Başçi, A. B. (2020). Sağlık davranışı etkileşim modeline dayalı sağlıklı beslenme programının ilköğretim öğrencilerinin beslenme tutum ve davranışlarına etkisi. Doktora tezi. Hacettepe Üniversitesi. Ankara.
  • Bogale, T.Y., Bala, E.T., Tadesse, M., & Asamoah, B.O. (2018). Prevalence and associated factors for stunting among 6–12 years old school age children from rural community of Humbo district, Southern Ethiopia. BMC Public Health, 18(1), 1-8. https://doi.org/10.1186/s12889-018-5561-z
  • Bozdemir, E., Burcu, U.S.L.U., & Alphan, M.E. (2021). Amatör ritmik cimnastik yapan çocukların beslenme alışkanlıkları ile ebeveyn besleme tarzı arasındaki ilişkinin saptanması. Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi, 12(2), 156-173. https://doi.org/10.17155/omuspd.796349
  • Büyüköztürk, Ş. (2015). Sosyal bilimleri ı̇çin veri analizi el kitabı, 21, Ankara: Pegem Akademi. ISBN: 978-975-6802-74-8
  • Çeltek Orhan, Ö., Karayagız Muslu, G., Manav, G., & Kara, R. (2022). An investigation of the relationship between nutritional behaviours and nutritional self‐efficacy in children. Child: Care, Health and Development, 48(5), 744-750. https://doi.org/10.1111/cch.12982
  • Edmundson, E., Parcel, G.S., Perry, C.L., Feldman, H.A., Smyth, M., Johnson, C.C., et al (1996). The effects of the child and adolescent trial for cardiovascular health intervention on psychosocial determinants of cardiovascular disease risk behavior among third-grade students. American Journal of Health Promotion, 10(3), 217-225. https://doi.org/10.4278/0890-1171-10.3.217
  • Elmas, C., & Arslan, P. (2020). Effect of nutrition education received by teachers on primary school students' nutrition knowledge. Nutrition Research and Practice, 14(5), 532-539. https://doi.org/10.4162/nrp.2020.14.5.532
  • Erdoğan, D.S., & Öztürk, M. (2010). Çocukların beslenme alışkanlıklarının sağlık davranışı etkileşim modeline göre incelenmesi. Doktora tezi, T.C. İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
  • Gardašević, N., Anđelić, M., Joksimović, M., & Ahmedov, F. (2020). Analysis of nutritional status of primary school children in Montenegro. Sport I Zdravlje, 15(1). https://doi.org/10.7251/SIZEN2001102G
  • Güler, R. (2023). Hemşire Liderliğinde Uygulanan ‘‘Okul Çağı Çocuklarında Sağlığı Geliştirme Programının’’ Etkinliğinin Değerlendirilmesi ve Çocuk Sağlık Okuryazarlığı Ölçeğinin Geliştirilmesi. Doktora tezi, Doğu Akdeniz Üniversitesi, KKTC.
  • Halloran, K.M., Gorman, K., Fallon, M., & Tovar, A. (2018). Nutrition knowledge, attitudes, and fruit and vegetable intake as predictors of head start teachers' classroom mealtime behaviors. Journal of Nutrition Education and Behavior, 50(4), 340-348. https://doi.org/10.1016/j.jneb.2017.10.015
  • Hamulka, J., Wadolowska, L., Hoffmann, M., Kowalkowska, J., & Gutkowska, K. (2018). Effect of an education program on nutrition knowledge, attitudes toward nutrition, diet quality, lifestyle, and body composition in polish teenagers. The ABC of healthy eating project: design, protocol, and methodology. Nutrients, 10(10), 1439. https://doi.org/10.3390/nu10101439
  • Haney, M.Ö., & Bahar, Z. (2014). Çocuk kalp sağlığını geliştirme tutum ölçeği'nin geçerlik ve güvenirliği. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 7(2), 92-97.
  • Jaeger, S.R., Rasmussen, M.A., & Prescott, J. (2017). Relationships between food neophobia and food intake and preferences: Findings from a sample of New Zealand adults. Appetite, 116, 410-422. https://doi.org/10.1016/j.appet.2017.05.030
  • Jarpe-Ratner, E., Folkens, S., Sharma, S., Daro, D., & Edens, N.K. (2016). An experiential cooking and nutrition education program increases cooking self-efficacy and vegetable consumption in children in grades 3–8. Journal of Nutrition Education and Behavior, 48(10), 697-705. https://doi.org/10.1016/j.jneb.2016.07.021
  • Keskin, K., Çubuk, A., Alpkaya, U., Öztürk, Y. (2017). 12–14 yaş çocukların fiziksel aktivite düzeyleri ile beslenme davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi. İstanbul Üniversitesi Spor Bilim Dergisi, 7(3), 34–43.
  • Konca, E., Ermiş, E., Ermiş, A., Erilli, N.A. (2019). 7-14 yaş öğrencilerin fiziksel aktivite durumları ve beslenme alışkanlıklarının araştırılması. Social Sciences 14(1), 105–17. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.14821
  • Kral, T.V. (2018). Food neophobia and its association with diet quality and weight status in children. In Food neophobia (pp. 287-303). Woodhead Publishing. https://doi.org/10.1016/B978-0-08-101931-3.00014-8
  • Laureati, M., Bertoli, S., Bergamaschi, V., Leone, A., Lewandowski, L., Giussani, B., ... & Pagliarini, E. (2015). Food neophobia and liking for fruits and vegetables are not related to Italian children’s overweight. Food Quality and Preference, 40, 125-131. https://doi.org/10.1016/j.foodqual.2014.09.008
  • Marías, Y.F., & Glasauer, P. (2014). Guidelines for assessing nutrition-related knowledge, attitudes and practices. Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO).
  • Nasreddine, L.M., Kassis, A.N., Ayoub, J.J., Naja, F.A., & Hwalla, N.C. (2018). Nutritional status and dietary intakes of children amid the nutrition transition: the case of the Eastern Mediterranean Region. Nutrition Research, 57, 12-27. https://doi.org/10.1016/j.nutres.2018.04.016
  • Özdamar, K. (2015). SPSS ile biyoistatistik, Eskişehir: Nisan Kitabevi Yayınları.
  • Prangthip, P., Soe, Y.M., & Signar, J.F. (2021). Literature review: nutritional factors influencing academic achievement in school age children. International Journal of Adolescent Medicine and Health, 33(2). https://doi.org/10.1515/ijamh-2018-0142
  • Pongutta, S., Ajetunmobi, O., Davey, C., Ferguson, E., & Lin, L. (2022). Impacts of school nutrition interventions on the nutritional status of school-aged children in asia: a systematic review and meta-analysis. Nutrients, 14(3), 589. https://doi.org/10.3390/nu14030589 Romanos-Nanclares, A., Zazpe, I., Santiago, S., Marín, L., Rico-Campà, A., & Martín-Calvo, N. (2018). Influence of parental healthy-eating attitudes and nutritional knowledge on nutritional adequacy and diet quality among preschoolers: the SENDO project. Nutrients, 10(12), 1875. https://doi.org/10.3390/nu10121875
  • Sharma, N., Asaf, A., Vaivada, T., & Bhutta, Z.A. (2022). Delivery strategies supporting school-age child health: a systematic review. Pediatrics, 149 (Supplement 6). https://doi.org/10.1542/peds.2021-053852L
  • Türkyılmaz, S., Seher, E.S.E.N., & Küçükaydın, M.A. (2022). The effect of digital stories about healthy eating on health behaviors of primary school children. Journal of Education and Future, (22), 69-83. https://doi.org/10.30786/jef.990469

Evaluation of nutritional attitudes and behaviors of children aged six- to eight

Yıl 2024, , 96 - 103, 03.04.2024

Cemre Elmas , Ceren Gezer , Merve Yurt , Ezgi Türkay

https://doi.org/10.3153/FH24009

Öz

The aim of thisThis study isaims to evaluate the nutritional attitudes and behaviorsbehaviours of 6-8 years -year-old children. A total of 347 students, 183 boys and 164 girls, aged 6-8, participated in the study. Data were collected by applying a survey form, including the Nutrition Attitude Scale and the Nutrition Behavior Scale, which questioned the demographic characteristics of the children, by the researcher. The children's Nutrition Attitude Scale mean score was 13.83±2.03, and their Nutrition Behavior Scale score was 2.57±4.53. A weak correlation was found between the children's nutritional attitude scores and their eating behaviorbehaviour scores (r=0.212, p<0.001). As a result of the study, it was seen that the healthy eating habits of the children participating in the study were at a moderate level. The results of this study show the need for interventions for children to have and maintain positive nutritional attitudes and behaviorsbehaviours.

Anahtar Kelimeler

Nutrition Childhood Health Attitude Behaviour

Etik Beyan

-

Destekleyen Kurum

-

Teşekkür

-

Kaynakça

  • Alderman, H., & Headey, D.D. (2017). How important is parental education for child nutrition?. World Development, 94, 448-464. https://doi.org/10.1016/j.worlddev.2017.02.007
  • Argilagos, M.R., Herrera, A.V., & Valdiviezo, W.V. (2022). Evaluation of nutritional education strategies in schools in ecuador using neutrosophic TOPSIS. International Journal of Neutrosophic Science, 18(3), 208-217. https://doi.org/10.54216/IJNS.1803018
  • Arvidson, C.R. (1990). Children’s cardiovascular health promotion attitude scale: an instrument development. Doktora tezi. Texas Woman’s University. Denton, TX, Texas.
  • Asmare, B., Taddele, M., Berihun, S., & Wagnew, F. (2018). Nutritional status and correlation with academic performance among primary school children, northwest Ethiopia. BMC Research Notes, 11(1), 1-6. https://doi.org/10.1186/s13104-018-3909-1
  • Başay, Ö., Başay, B.K., Erbay, C., Coşkun, O., & Sağıroğlu, B. (2021). Çocuk ve ergen psikiyatri polikliniğine başvuran olguların beden kitle indeksi, beslenme tutum ve davranışları: duygusal ve davranışsal sorunlarla ilişkisi. Pamukkale Tıp Dergisi, 14(2), 402-415. https://doi.org/10.31362/patd.852842
  • Başçi, A. B. (2020). Sağlık davranışı etkileşim modeline dayalı sağlıklı beslenme programının ilköğretim öğrencilerinin beslenme tutum ve davranışlarına etkisi. Doktora tezi. Hacettepe Üniversitesi. Ankara.
  • Bogale, T.Y., Bala, E.T., Tadesse, M., & Asamoah, B.O. (2018). Prevalence and associated factors for stunting among 6–12 years old school age children from rural community of Humbo district, Southern Ethiopia. BMC Public Health, 18(1), 1-8. https://doi.org/10.1186/s12889-018-5561-z
  • Bozdemir, E., Burcu, U.S.L.U., & Alphan, M.E. (2021). Amatör ritmik cimnastik yapan çocukların beslenme alışkanlıkları ile ebeveyn besleme tarzı arasındaki ilişkinin saptanması. Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi, 12(2), 156-173. https://doi.org/10.17155/omuspd.796349
  • Büyüköztürk, Ş. (2015). Sosyal bilimleri ı̇çin veri analizi el kitabı, 21, Ankara: Pegem Akademi. ISBN: 978-975-6802-74-8
  • Çeltek Orhan, Ö., Karayagız Muslu, G., Manav, G., & Kara, R. (2022). An investigation of the relationship between nutritional behaviours and nutritional self‐efficacy in children. Child: Care, Health and Development, 48(5), 744-750. https://doi.org/10.1111/cch.12982
  • Edmundson, E., Parcel, G.S., Perry, C.L., Feldman, H.A., Smyth, M., Johnson, C.C., et al (1996). The effects of the child and adolescent trial for cardiovascular health intervention on psychosocial determinants of cardiovascular disease risk behavior among third-grade students. American Journal of Health Promotion, 10(3), 217-225. https://doi.org/10.4278/0890-1171-10.3.217
  • Elmas, C., & Arslan, P. (2020). Effect of nutrition education received by teachers on primary school students' nutrition knowledge. Nutrition Research and Practice, 14(5), 532-539. https://doi.org/10.4162/nrp.2020.14.5.532
  • Erdoğan, D.S., & Öztürk, M. (2010). Çocukların beslenme alışkanlıklarının sağlık davranışı etkileşim modeline göre incelenmesi. Doktora tezi, T.C. İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
  • Gardašević, N., Anđelić, M., Joksimović, M., & Ahmedov, F. (2020). Analysis of nutritional status of primary school children in Montenegro. Sport I Zdravlje, 15(1). https://doi.org/10.7251/SIZEN2001102G
  • Güler, R. (2023). Hemşire Liderliğinde Uygulanan ‘‘Okul Çağı Çocuklarında Sağlığı Geliştirme Programının’’ Etkinliğinin Değerlendirilmesi ve Çocuk Sağlık Okuryazarlığı Ölçeğinin Geliştirilmesi. Doktora tezi, Doğu Akdeniz Üniversitesi, KKTC.
  • Halloran, K.M., Gorman, K., Fallon, M., & Tovar, A. (2018). Nutrition knowledge, attitudes, and fruit and vegetable intake as predictors of head start teachers' classroom mealtime behaviors. Journal of Nutrition Education and Behavior, 50(4), 340-348. https://doi.org/10.1016/j.jneb.2017.10.015
  • Hamulka, J., Wadolowska, L., Hoffmann, M., Kowalkowska, J., & Gutkowska, K. (2018). Effect of an education program on nutrition knowledge, attitudes toward nutrition, diet quality, lifestyle, and body composition in polish teenagers. The ABC of healthy eating project: design, protocol, and methodology. Nutrients, 10(10), 1439. https://doi.org/10.3390/nu10101439
  • Haney, M.Ö., & Bahar, Z. (2014). Çocuk kalp sağlığını geliştirme tutum ölçeği'nin geçerlik ve güvenirliği. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 7(2), 92-97.
  • Jaeger, S.R., Rasmussen, M.A., & Prescott, J. (2017). Relationships between food neophobia and food intake and preferences: Findings from a sample of New Zealand adults. Appetite, 116, 410-422. https://doi.org/10.1016/j.appet.2017.05.030
  • Jarpe-Ratner, E., Folkens, S., Sharma, S., Daro, D., & Edens, N.K. (2016). An experiential cooking and nutrition education program increases cooking self-efficacy and vegetable consumption in children in grades 3–8. Journal of Nutrition Education and Behavior, 48(10), 697-705. https://doi.org/10.1016/j.jneb.2016.07.021
  • Keskin, K., Çubuk, A., Alpkaya, U., Öztürk, Y. (2017). 12–14 yaş çocukların fiziksel aktivite düzeyleri ile beslenme davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi. İstanbul Üniversitesi Spor Bilim Dergisi, 7(3), 34–43.
  • Konca, E., Ermiş, E., Ermiş, A., Erilli, N.A. (2019). 7-14 yaş öğrencilerin fiziksel aktivite durumları ve beslenme alışkanlıklarının araştırılması. Social Sciences 14(1), 105–17. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.14821
  • Kral, T.V. (2018). Food neophobia and its association with diet quality and weight status in children. In Food neophobia (pp. 287-303). Woodhead Publishing. https://doi.org/10.1016/B978-0-08-101931-3.00014-8
  • Laureati, M., Bertoli, S., Bergamaschi, V., Leone, A., Lewandowski, L., Giussani, B., ... & Pagliarini, E. (2015). Food neophobia and liking for fruits and vegetables are not related to Italian children’s overweight. Food Quality and Preference, 40, 125-131. https://doi.org/10.1016/j.foodqual.2014.09.008
  • Marías, Y.F., & Glasauer, P. (2014). Guidelines for assessing nutrition-related knowledge, attitudes and practices. Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO).
  • Nasreddine, L.M., Kassis, A.N., Ayoub, J.J., Naja, F.A., & Hwalla, N.C. (2018). Nutritional status and dietary intakes of children amid the nutrition transition: the case of the Eastern Mediterranean Region. Nutrition Research, 57, 12-27. https://doi.org/10.1016/j.nutres.2018.04.016
  • Özdamar, K. (2015). SPSS ile biyoistatistik, Eskişehir: Nisan Kitabevi Yayınları.
  • Prangthip, P., Soe, Y.M., & Signar, J.F. (2021). Literature review: nutritional factors influencing academic achievement in school age children. International Journal of Adolescent Medicine and Health, 33(2). https://doi.org/10.1515/ijamh-2018-0142
  • Pongutta, S., Ajetunmobi, O., Davey, C., Ferguson, E., & Lin, L. (2022). Impacts of school nutrition interventions on the nutritional status of school-aged children in asia: a systematic review and meta-analysis. Nutrients, 14(3), 589. https://doi.org/10.3390/nu14030589 Romanos-Nanclares, A., Zazpe, I., Santiago, S., Marín, L., Rico-Campà, A., & Martín-Calvo, N. (2018). Influence of parental healthy-eating attitudes and nutritional knowledge on nutritional adequacy and diet quality among preschoolers: the SENDO project. Nutrients, 10(12), 1875. https://doi.org/10.3390/nu10121875
  • Sharma, N., Asaf, A., Vaivada, T., & Bhutta, Z.A. (2022). Delivery strategies supporting school-age child health: a systematic review. Pediatrics, 149 (Supplement 6). https://doi.org/10.1542/peds.2021-053852L
  • Türkyılmaz, S., Seher, E.S.E.N., & Küçükaydın, M.A. (2022). The effect of digital stories about healthy eating on health behaviors of primary school children. Journal of Education and Future, (22), 69-83. https://doi.org/10.30786/jef.990469
Toplam 31 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Gıda ve Beslenme Dengesi, Halk Sağlığı Beslenmesi
Bölüm Research Articles
Yazarlar

Cemre Elmas 0000-0003-1769-5155

Ceren Gezer 0000-0002-5647-0103

Merve Yurt 0000-0003-2164-8693

Ezgi Türkay 0000-0002-1676-3606

Erken Görünüm Tarihi 29 Şubat 2024
Yayımlanma Tarihi 3 Nisan 2024
Gönderilme Tarihi 14 Eylül 2023
Yayımlandığı Sayı Yıl 2024

Kaynak Göster

APA Elmas, C., Gezer, C., Yurt, M., Türkay, E. (2024). Altı-sekiz yaş çocukların beslenme tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi. Food and Health, 10(2), 96-103. https://doi.org/10.3153/FH24009

ustresim_2021_1.png

Journal is licensed under a 

CreativeCommons Attribtion-ShareAlike 4.0 International Licence 146271331027042

Diamond Open Access refers to a scholarly publication model in which journals and platforms do not charge fees to either authors or readers.

Open Access Statement:
This is an open access journal which means that all content is freely available without charge to the user or his/her institution. Users are allowed to read, download, copy, distribute, print, search, or link to the full texts of the articles, or use them for any other lawful purpose, without asking prior permission from the publisher or the author. This is in accordance with the BOAI definition of open access.

Archiving Policy:


Archiving is done according to ULAKBİM "DergiPark" publication policy (LOCKSS).