Etik İlkeler ve Yayın Politikası

Yayın Etiği İlkeleri
Hakemli çalışmalar, bilimsel yöntemi destekleyen ve uygulayan çalışmalardır. Bu süreçte, yazarlar, okuyucular, araştırmacılar, yayıncılar, hakemler ve editörler gibi tüm tarafların etik ilkelere uyum göstermesi son derece önemlidir. Güncel Hemşirelik Araştırmaları Dergisi yayın etiği hususunda ulusal ve uluslararası ilkelere bağlıdır. Basın Kanunu, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ile Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi’ne uymaktadır. Güncel Hemşirelik Araştırmaları Dergisi Committee on Publication Ethics (COPE), Directory of Open Access Journals (DOAJ), Open Access Scholarly Publishers Association (OASPA) ve World Association of Medical Editors (WAME) tarafından yayınlanan Uluslararası Etik Yayıncılık İlkeleri’ne uymayı taahhüt eder. Aynı zamanda Türkiye Editörler Çalıştayı Kararlarına da benimsemiştir.
• Basın Kanunu (Ulusal Mevzuat)
• Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu (Ulusal Mevzuat)
• Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi (Ulusal Mevzuat)
• Akademik Yayıncılıkta Şeffaflık ve En İyi Uygulama İlkeleri (Uluslararası Kriterler)
• Türkiye Editörler Çalıştayı Kararları (Ulusal Kriterler)

Tekrar Yayın
Tekrar yayın, bir makalenin veya büyük ölçüde benzerlik gösteren makalelerin birden çok dergide yayınlanması anlamına gelir. Bu tür makalelerde editör inceleme yapmadan makaleyi geri gönderir. Editör makalenin daha önce yayınlandığı dergide bu durumu kamuoyuna açıklayabilir, dahası tekrar yayın yapmaya çalışan yazarın belirli bir süre amborgo uygulanmasını sağlayabilir. Editör tüm bu uygulamaları birlikte gerçekleştirebilir.

Aynı çalışmanın birden fazla dergiye eşzamanlı olarak gönderilmesi Yazarlar aynı makaleyi aynı anda sadece bir dergiye gönderebilirler. Editör makalenin aynı anda birden fazla dergiye gönderildiğini tespit ederse, makaleyi alan diğer editör veya editörlerle paylaşma hakkına sahiptir. Bu durumda editör makaleyi incelemeden iade edebilir veya incelemeyi dikkate almadan reddedebilir. Bu karar editörlerle tartışılarak verilebilir ve makaleyi gönderen yazarın bir süre boyunca makale başvurusunu kabul etmeme hakkı bulunmaktadır. Ek olarak, yazarın işveren/amiri ile iletişime geçilebilir veya bu tedbirleri eşzamanlı uygulayabilir.

İntihali Engelleme Amaçlı Kontrol
İntihal, yazarların başkalarına ait fikirlerin, yöntemlerin, bulguların, uygulamaların veya eserlerin sahiplerine atıf yapılmadan kısmen veya tamamen kendi ürünüymüş gibi sunmasıdır.
Güncel Hemşirelik Araştırmaları Dergisi tüm makaleleri intihal açısından değerlendirmek için taramaktadır. Çalışmaların intihal açısından değerlendirilmesi Turnitin & İthenticate yazılımı
ile gerçekleştirilir. Çalışmaların benzerlik oranının %20’nin altında olması beklenir. Benzerlik oranında asıl olan ölçü yazarın atıf yapma ve alıntılama kuralların uymasıdır. Benzerlik oranının %1 olması atıf ve alıntı usulünce yapılmadığını gösterebilir. Bu nedenle yazarlar atıf ve alıntı kuralları doğrultusunda çalışmalarını yürütmelidir. İntihal, sahte yazarlık, araştırma veya veri fabrikasyonu, duplikasyon, makale dilimleme, çıkar çatışmasının gizlenmesi, telif hakları ihlali ve dilimleyerek yayın yapma etik dışı davranışlar olarak kabul edilir. Etik dışı davranışlara sahip olan tüm makaleler yayından çıkarılır. Bu durum yayından sonra etik dışı durum tespit edilen makaleler için de geçerlidir.

Sahtecilik
Verilerin bir araştırma temelinde olmaması, sunulan veya yayınlanan eserin gerçekte var olmayan veriler doğrultusunda hazırlanması, yapılmamış bir araştırmayı yapılmış gibi göstermek sahtecilik olarak tanımlanır. Sahtecilik, araştırma verilerinin kasten bozmak, yöntem, cihaz veya materyalleri araştırmada kullanılmış gibi göstermek, araştırma hipotezine uygun olmayan verileri değerlendirmeye almamak aynı zamanda destek alınan kuruluş veya kişilerin çalışma ekibi çıkarları doğrultusunda manipüle edilerek sunulmasıdır.

Katılımcıların Kişisel Verilerinin Korunması
Güncel Hemşirelik Araştırmaları Dergisi yasal açıdan kamuya açık olmayan insanları kapsayan kişisel veya hassas verileri içeren çalışmaların resmi etik değerlendirmeye tabi olması şartını arar.
Araştırma Suistimali İddialarının Ele Alınması
Güncel Hemşirelik Araştırmaları Dergisi, COPE'un Başarılı Bir Yazı İşleri için Etik Araç Setini benimser. Güncel Hemşirelik Araştırmaları Dergisi editörleri; alıntı manipülasyonu, intihal, veri uydurması, veri tahrifatı ve diğer araştırma suiistimalinin olduğu makalelerin yayınlanmasını önlemek için tedbir alma hakkına sahiptir. Hiçbir durumda Güncel Hemşirelik Araştırmaları Dergisi editörleri bu tür bir suistimalin oluşmasına bilerek izin vermeyecektir.
Güncel Hemşirelik Araştırmaları Dergisi editörleri, dergilerinde yayınlanmış olan bir makaleye yönelik suistimal iddiasından haberdar olması halinde COPE’un yönergelerini izleyecektir.

Etik İhlal Bildirimleri
Okurların, Güncel Hemşirelik Araştırmaları Dergisi’nde yayınlanmış olan bir makalede önemli bir hatayı fark etmeleri veya intihal, yinelenen makaleler gibi editoryal içerikle ilgili bir hatayı tespit etmeleri halinde jcnursingresearch@gmail.com adresine e-posta yoluyla bildirimde bulunabilir.

Düzeltme, Geri Çekme, Endişe İfadesi
Editörler yayınlanmış olan makalede, bulgu, yorum veya sonuçların değişmesine yol açmayan hatalar tespit ederse düzeltme yayınlayabilirler. Fakat yayınlanan makalenin bulgu ve sonuçlarını geçersiz kılan ihlallerin tespit edilmesi halinde makalenin geri çekilmesi düşünülebilir. Çalışma bulgularının güvenilirliğine yönelik şüphe varsa, yazarların yayını kötüye kullanmaya yönelik bir girişimi söz konusu ise editörler endişe ifadesi yayınlayabilir.
Editörler düzeltme, geri çekme veya endişe ifadesi yayınlamaya karar verdiği taktirde COPE ve ICJME yönergelerini izler.

Anket ve Mülakata Dayanan Çalışmaların Yayını
Güncel Hemşirelik Araştırmaları Dergisi, bilimsel süreli yayıncılıkta etik güvence oluşturmak amacıyla, Yayın Etiği Komitesi’nin (COPE) “Dergi Editörleri için Davranış Kuralları ve En İyi Uygulama Rehber İlkeleri” ve “Dergi Yayıncıları için Davranış Kuralları” ilkelerini benimsemektedir. Bu doğrultuda dergiye gönderilen çalışmaların aşağıdaki hususlara uyması beklenir:
1) Etik kurul izni gerektiren araştırmaların etik kurul onayı alınmış olmalı, etik kurul onayı belgelendirilmeli ve etik kurul onayı makale içerisinde belirtilmelidir.
2) Etik kurul izni gerektiren araştırmalarda, etik kurul iznine yönelik bilgiler yöntem bölümünde (kurul adı, tarih ve sayı no) makalenin son veya ilk sayfasında bildirilmelidir. Olgu sunumlarında, bilgilendirilmiş gönüllü onam formunun imzalatıldığına dair bilgiye makalede yer verilmelidir.

Özel Sayı Yayımlama Politikası
Yayın Kurulu kararına göre dergimizi yılda bir kez özel sayı yayımlayabilir. Özel sayıda yer alacak olan makaleler editoryal ön incelemeden geçtikten sonra yazım kuralları açısından incelenir ve benzerlik oranını tespit etmek için tarama yapılır. Tüm bu aşamalar neticesinde çift taraflı körlemenin kullanıldığı akran değerlendirmesi sürecine alınır.

Editöryal Gizlilik Yükümlülüğü
Güncel Hemşirelik Araştırmaları Dergisi'nin editörleri, dergiye gönderilen tüm evrakları gizli belge olarak kabul eder. Bu durum yazarların onayı olmadığı taktirde çalışmaya yönelik bilgilerin kimseyle paylaşılmayacağı anlamına gelir. Makalenin değerlendirme sürecinde Editörler, Hakemler ve Yayın Kurulu Üyeleri makale bilgilerine erişebilir. Sadece editörün araştırma suistimalinden ciddi anlamda şüphelenmesi halinde çalışma bilgileri yazarın izni olmadan üçüncü bir şahsa iletilebilir.

Bilimsel Suistimal İddiaları-Şüpheleri
Güncel Hemşirelik Araştırmaları Dergisi bilimsel suistimali tanımlamak için yayın etiği kurumları tarafından oluşturulan rehberleri takip eder. Editör etik bir ihlalden şüphelenirse harekete geçmekle yükümlüdür. Bu durum yayınlanmış ve yayınlanmamış olan çalışmaları kapsar. Editör etik ihlal davalarını takip etmekle sorumludur. Editör gerekli olduğunda COPE akış şemasını izlemelidir. Editör ilk olarak suistimali gerçekleştirdiğinden şüphelenilen kişiden yanıt istemelidir. Yanıt açıklayıcı olmaz ve editör memnun kalmazsa işveren veya kurumlar ile iletişime geçilerek gerekli araştırmaların yapılması istenmelidir. Bu süreçte editör tüm çabayı göstermelidir. Bu zahmetli ama önemli bir görevdir.

Güncel Hemşirelik Araştırmaları Dergisi COPE'un Başarılı Bir Yazı İşleri için Etik Araç Setine uyar. Güncel Hemşirelik Araştırmaları Dergisi editörleri; alıntı manipülasyonu, intihal, veri uydurması, veri tahrifatı ve diğer araştırma suiistimalinin olduğu makalelerin yayınlanmasını önlemek adına tüm tedbirleri alacaktır. Güncel Hemşirelik Araştırmaları Dergisi veya editörleri hiçbir durumda bilerek herhangi bir suistimalin gerçekleşmesine izin vermeyecektir. Güncel Hemşirelik Araştırmaları Dergisi editörleri suistimal iddiası halinde COPE’un yönerge ve adımlarını izleyecektir.
Hakemler, çalışmaya yönelik etik ihlalden şüphelenmesi halinde durumu editöre bildirmelidir.
Editör COPE önerilerine uyarak gerekli tedbirlerin uygulanmasıyla görevlidir.
Güncel Hemşirelik Araştırmaları Dergisi aşağıdaki veya benzeri konularda suistimal iddialarıyla karşılaştığında COPE akış şemalarına uygulamayı taahhüt eder.
• Tekrar yayından şüphelenilmesi
• İntihalden şüphelenilmesi
• Uydurma verilerden şüphelenilmesi
• Yazarlık değişikliği taleplerinde şüpheli durumun olması
• Açıklanmamış çıkar çatışması durumundan şüphelenilmesi
• Haksız veya hediye yazarlıktan şüphelenilmesi
• Bir yazıda etik probleminden şüphelenilmesi
• Etik ihlal şüphesinin e-posta vb. ile doğrudan haber verilmesi
• Sosyal medya aracılığıyla etik ihlal şüphesi duyurulması

Şikayet Prosedürü
Şikayet prosedürü, Güncel Hemşirelik Araştırmaları Dergisi'nin veya yazı kadrosunun sorumluluğunu kapsayan içerik, prosedürler veya politikalarla ilgili şikayetleri kapsar. Şikayet dergimizin gelişimi ve iyileşmesi için bir fırsat olabilir, bu nedenle şikayetlere nazik, yapıcı ve hızlı şekilde yanıt vermeyi amaçlıyoruz.
Şikâyet, Güncel Hemşirelik Araştırmaları Dergisi'nin veya yazı işleri kadrosunun sorumluluğunu kapsayan içerik, prosedürler veya politikalarla ilgili olmalıdır. Şikayetler doğrudan jcnursingresearch@gmail.com adresine e-posta ile gönderilmelidir. Tüm şikayetler gizli olarak ele alınır ve editörler şikayete yanıt verir. Editör, şikayet olması halinde COPE önerilerini takip eder. Şikayetler çözüme ulaşmazsa su adımlar izlenir;
• Şikayetçi yanıtı yetersiz bulursa ilgili şikayetini derginin daha kıdemli bir üyesine iletebilir.
• Şikayetçi hoşnut kalmazsa, şikayetler baş editöre iletilebilir.
• İki hafta içinde tam bir yanıt verilmeye çalışılır.
Derginin şikayet prosedürünün yeterli olmaması halinde COPE’a anlaşmazlıkların çözümü için başvurulabilir.

İtiraz Süreci
Makalesi reddedilen yazar, Güncel Hemşirelik Araştırmaları Dergisi'nin çalışmaya ait bilimsel içeriği yanlış anladığını düşünüyorsa jcnursingresearch@gmail.com adresinden editör ekibine itiraz maili gönderebilir. Dergi ekibi itirazın haklı olduğu kararına varırsa makalenin gözden geçirilmiş versiyonunu isteyebilir bu nedenle ilk aşamada gözden geçirilmiş bir versiyonun yüklenmesi gerekli değildir. Bu noktada gerekli görülürse çalışma dış hakem sürecine tekrar gönderilir. Bu süreçte her bir makale için sadece bir itiraz dikkate alınır. Bu nedenle itiraz olabildiğince açık ve ayrıntılı olmalıdır.

Çıkar Çatışmaları
Çıkar çatışması, birincil bir çıkarla ilgili mesleki yargı, ikincil bir çıkardan (mali kazanç veya kişisel rekabet gibi) etkilenebildiğinde ortaya çıkar. Çıkar çatışması kişinin objektifliğini bozabilecek, yaptığı işte çelişkiye düşmesine neden olabilecek herhangi bir kuruluş veya kişi lehine adil olmayan avantaj sağlayabilecek durumlardır. Bir makalenin değerlendirilmesinde yazarların rekabet halindeki çıkarları bilinmeli ve makalenin yayınlanması halinde okuyuculara bu durum sunulmalıdır. Bu nedenle yazarlar araştırmanın yürütülmesinde ve makalenin oluşturulmasında mali destek kaynakları veya sponsorluk desteği açıklamalıdır. Ek olarak danışmanlık, maaş alımı veya hibeler açıklanması gereken olası çıkar çatışmaları arasında yer alır. Güncel Hemşirelik Araştırmaları Dergisi'nin tarafsızca incelemeyi sağlaması için editörler, yayın kurulu üyelerinden gelen gönderileri belirli bir süreç dahilinde ele alır. Bu gönderiler çift taraflı körleme uygulaması ile incelenir. Çıkar çatışması olan çalışmalar öncelikle başka dergilere yönlendirilir. Eğer bu girişim yapılamıyorsa gönderi sahibinin dergideki görevi askıya alınır. Çalışma ekibi içerisinde editörün kendisi veya aile üyesi bulunması halinde karar verici olarak yer almaması gerekir. Çıkar çatışmasının tespit edilmesi halinde ICMJE yönergesi adımları izlenir.

Araştırma Etiği İlkeleri
Güncel Hemşirelik Araştırmaları Dergisi araştırma etiğinde en yüksek standartları gözetir ve aşağıda tanımlanan uluslararası araştırma etiği ilkelerini benimser. Makalelerin etik ilkelere uygunluğu yazarların sorumluluğundadır.
• Araştırmanın tüm aşamalarında (araştırmanın tasarlanması, araştırmanın yürütülmesinde gibi) kalite, bütünlük ve şeffaflık ilkelerine uyulmalıdır.
• Araştırma ekibi ve çalışma katılımcıları, araştırmanın amacı, yöntemleri ve öngörülen olası kullanımları; araştırmaya katılımın gerektirdikleri ve varsa riskleri hakkında tam olarak bilgilendirilmelidir.
• Araştırmaya katılanların bilgileri ve yanıtlarına yönelik gizlilik sağlanmalıdır. Araştırma sürecinde katılımcıların saygınlığı ve özerkliği korunmalıdır.
• Araştırma katılımcılarının araştırmada yer alması herhangi bir zorlama olmadan gönüllü olarak sağlanmalıdır.
• Katılımcıların zarar görmesinden kaçınılmalıdır. Çalışma, katılımcıları riske sokmayacak şekilde planlanmalıdır.
• Araştırmada çıkar çatışması varsa bildirilmelidir ve araştırmanın bağımsızlığı açıklanmalıdır.
• İnsan denekler ile yapılan deneysel çalışmalarda, araştırmaya katılmaya karar veren katılımcıların yazılı bilgilendirilmiş onayı alınmalıdır. Çocukların ve vesayet altındakilerin veya tasdiklenmiş akıl hastalığı bulunanların yasal vasisinin onayı alınmalıdır.
• Çalışma herhangi bir kurum ya da kuruluşta gerçekleştirilecekse bu kurum ya da kuruluştan çalışma yapılacağına dair onay alınmalıdır.
• İnsan öğesi bulunan çalışmalarda, “yöntem” bölümünde katılımcılardan “bilgilendirilmiş onam” alındığının ve çalışmanın yapıldığı kurumdan etik kurul onayı alındığı belirtilmesi gerekir.

Güncel Hemşirelik Araştırmaları Dergisi Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı (CC BY NC) ile lisanslanmıştır.