Research Article
Hazır yemek hizmeti alan farkli sosyo-ekonomik düzeye sahip bireylerin yeme davranışlarının ve menü tercihlerinin belirlenmesi
Abstract
Bu araştırma, hazır yemek hizmeti alan farklı yaş, cinsiyet ve sosyo-ekonomik düzeye sahip bireylerin yeme alışkanlıklarını, yemek tercihlerini, menü seçimlerini, gıda güvenliği ve hijyen bilgilerini ortaya koymak ve hazır yemek hizmetiyle ilgili sorunları giderme konusunda neler yapılabileceğini belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışma neticesinde, hazır yemek hizmeti alan bireylerin günlük öğün düzenlerine, öğün içeriklerine, menü tercihlerine ve özel beslenme alışkanlıklarına yönelik önemli bilgiler elde edilmiş ve kategorik değişkenler arasındaki ilişkiler çoklu uyum analiziyle yorumlanmıştır. Hazır yemek hizmeti alan bireylerin yemeğin hazırlandığı, taşındığı ve hatta servis edildiği mekânların hijyeni konusunda gerekli titizliğe sahip olması ise tüketici bilinçlendirmesi ve gıda güvenliğinin yaygınlaştırılması bakımından umut verici olarak değerlendirilmiştir.
Thanks
Anket bulgularının çoklu uyum analizi (MCA) ile değerlendirilmesindeki katkılarından dolayı Sayın Doç. Dr. Onur GÜNEŞER' e teşekkürlerimizi sunarız.
References
- Acımış, D., Beyhan, Y. (1996). Ankara’da toplu beslenme yapılan kurumlarda uygulanmakta olan menülerin değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Bilim Uzmanlığı Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Toplu Beslenme Sistemleri Anabilim Dalı, Ankara.
- AIBI, Bread Market Report (2015). The International Association of Plant Bakeries (AIBI). Retrieved from http://www.aibi.eu/wp-content/uploads/draft-AIBI-Bread-Market-report-2013.pdf (accessed 07.02.2020).
- Atılan, M. (2008). Adana’da toplu beslenme yapılan bazı kurumların menülerinin değerlendirilmesi ve tüketici görüşlerinin belirlenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Gıda Mühendisliği Anabilim Dalı, Adana.
- Ayaz, A. (2008). Tuz tüketimi ve sağlık. TC Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Beslenme ve Fiziksel Aktiviteler Daire Başkanlığı, Ankara. Retrieved from http://sbu.saglik.gov.tr/Ekutuphane/kitaplar/t67.pdf (accessed 21.12.2019). Berkel, M. (2011). Trakya bölgesindeki üniversitelerde çalışan akademik personelin beslenme alışkanlıkları üzerine bir araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Namık Kemal Üniversitesi, Gıda Mühendisliği Anabilim Dalı, Tekirdağ.
- BESFİN (2018). Besfin Finansal Hizmetler Danışmanlık ve Tic. A.Ş. Yiyecek ve İçecek Sektör Raporu. Retrieved from http://www.besfin.com (accessed 27.12.2019).
- Birer, S. (1985). Toplu beslenme yapılan kuruluşlarda yiyeceklere uygulanan satın alma ve kontrol yöntemleri ile depolama teknikleri. Milli Prodüktivite Merkezi Yayınları, Ankara.
- Bodur, S. (1991). Türk ailesinin beslenme alışkanlıkları. Türk Aile Ansiklopedisi, T.C. Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Yayınları, Ankara, p. 188-194.
- Ceyhun Sezgin, A., Artık, N. (2015). Toplu tüketim yerlerinde gıda güvenliği ve HACCP uygulamaları. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 57, 56-62.
- Çakıcı, A. C., Yıldız, E. (2019). Yiyecekle ilgili kişilik özelliklerinin lezzet davranışına etkisi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 7 (2), 898-917.
- Çetinkaya, O. (1996). Yiyecek-içecek endüstrisinde menü planlama ve yiyecek-içeceğin geliştirilmesi (varan konaklama söğütözü tesislerinde örnek bir uygulama). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- DOĞAKA (2018). Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı (DOĞAKA), Hatay İli Gıda Ürünleri ve İçecek İmalatı Sektör Raporu. Retrieved from http://www.dogaka.gov.tr/Icerik/Dosya/www.dogaka.gov.tr_866_OE9F21DI_Hatay-ili-Gida-urunleri-ve-icecek-imalati-Sektor-Raporu.pdf (accessed 20.12.2019).
- Dokuzlu, S., Barış, O., Hecer, C., Güldaş, M. (2013). Türkiye'de tavuk eti tüketim alışkanlıkları ve marka tercihleri. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 27(2), 83-92.
- Elias, M., Laramjo, M., Agulheiro-Santos, A.C., Potes, M.E. (2019). The role of salt on food and human health: Salt. In M. Cengiz-Çinku & S. Karabulut (Eds.), Salt in the Earth (p. 197-290). London: Intech Open, ISBN: 978-1-78984-635-5
- Ganem, B.C. (1990). Nutritional menu concepts for the hospitality ındustry. New York: Van Nostrand Reinhold Publisher, ISBN: 978-0442206567
- Güven, E. (2010). Yalova ilinde yaşayan farklı eğitim ve gelir düzeyine sahip fertlerin beslenme alışkanlıkları ve gıda güvenliği bilgisinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Namık Kemal Üniversitesi, Gıda Mühendisliği Anabilim Dalı, Tekirdağ.
- Hafızoğlu, M. (2018). İstanbul halk ekmek büfe işletmeci dinamikleri ile müşteri profili ve tüketim alışkanlıklarının belirlenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi Atatürk Üniversitesi, Gıda Mühendisliği Anabilim Dalı, Erzurum.
- Hasipek, S., Sürücüoğlu, M.S. (1994). Ülkemizde okul öncesi çocuklarda görülen beslenme sorunları ve beslenmenin önemi. 10. Ya-Pa Okul Öncesi Eğitim Yaygınlaştırılması Semineri, Ya-Pa Yayınları, Ankara.
- IYSAD (2018). Retrieved from http://iysad.com/2018/02/05/et-fiyatlari-hazir-yemekcileri-vurdu/ (accessed 26/04/2020).
- Kızıltan, G. (1998). Günde beş yüz ve üzeri kişiye yemek servisi yapan toplu beslenme kurumlarında kullanılan araç-gereçler, yemek üretim ve servis kalitesine etkileri ve karşılaşılan sorunlar. Yayınlanmamış Uzmanlık Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Toplu Beslenme Sistemleri Anabilim Dalı, Ankara.
- Minitab, Minitab 16.1.1. (2010). Statistical Software. Minitab, Inc., State College, Pennsylvania, USA.
- Müzeyyen, B. (2011). Trakya bölgesindeki üniversitelerde çalışan akademik personelin beslenme alışkanlıkları üzerine bir araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Namık Kemal Üniversitesi, Gıda Mühendisliği Anabilim Dalı, Tekirdağ.
- Salicik, D., Kumral, A. Y. (2017). Bursa ili kentsel alanında tüketicilerin güvenilir gıda tüketimine yönelik tutumlarının belirlenmesi. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 31 (2), 69-82.
- Satman, İ., Yılmaz, T., Sengül, A., Salman, S., Salman, F., Uygur, S., Bastar, I., Tutuncu, Y., Sargin, M., Dinccag, N., Karsidag, K., Kalaca, S., Ozcan, C., King H. (2002). Population-based study of risk characteristics in Turkey. Diabetes Care, 25(9),1551-1556.
- Sinir, G. Ö., İncedayı, B., Çopur, Ö. U., Kaplan, E., Bekaroğlu, M. (2014). Uludağ Üniversitesi’nde eğitim gören öğrencilerin beslenme alışkanlıklarının araştırılması. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 28(2), 37-47.
- Sucu, N., Durmuş, S., & Şen, M. A. (2008). Yemek sektörüne Genel Bakış. Retrieved from http://www.gidamo.org.tr/resimler/ekler/08dd52f2fe32a1d_ek.pdf?tipi=%205&turu=H&sube=0 (accessed 27.11.2017).
- SPSS (2004). SPSS Professional Statistics 13.0. 2004. SPSS Inc., Chicago, IL, USA.
- Statista (2020). Bread. Retrieved from https://www.statista.com/outlook/40050100/100/bread/worldwide#market-revenue (accessed 16.6.2020).
- Steenhuis, I., Leeuwis, F., Vermeer, W. (2010). Small, medium, large or supersize: Trends in food portion sizes in the Netherlands. Public Health Nutrition, 13, 852-857.
- TEMD Grubu (2018). Obezite tanı ve tedavi kılavuzu. . TEMD Obezite, Lipid Metabolizması, Hipertansiyon Çalışma Grubu. Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği, 11-19.
- Tanık, O. (2006). Ekmek Üretiminde Kalite Uygulamaları ve Müşteri Memnuniyet Dinamiklerinin Belirlenmesi. Ya- yınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Edirne.
- TGK (2007). Türk Gıda Kodeksi Alkolsüz İçecekler Tebliği (Tebliğ No: 2007/26). Retrieved from http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2007/06/20070615-5.htm (accessed 20.11.2019).
- TGK (2013a). Türk Gıda Kodeksi Baharat Tebliği (Tebliğ No: 2013/12). Retrieved from http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/04/20130410-19.htm (accessed 20.11.2019).
- TGK (2013b). Türk Gıda Kodeksi Tuz Tebliği (Tebliğ No: 2013/48). Retrieved from http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/08/20130816-15.htm (accessed 20.11.2019).
- Tunç, A.Ç. (2019). Obezite ve beslenmenin psiko-sosyal boyutu: Beslenme ve Obezite, Ed: Yaman, Ç. Güven Plus Grup Danışmanlık A.Ş. Yayınları, İstanbul.
- Tümer, H. (2017). Toplu beslenme servislerinde porsiyon kontrolü ve türkiye’ye özgü ölçü kabı geliştirme, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Başkent Üniversitesi, Beslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı, Ankara.
- Wetherilt, H. and Pala, M. (1994). Herbs and spices indigenous to turkey: herbs spices and edible fungi, Ed.: Charalambous, G. Elsevier Science, Amsterdam.
- Yağcı, S. (2010). Van ilinde lise son sınıf öğrencilerinin beslenme alışkanlıkları üzerine cinsiyetlerinin etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Namık Kemal Üniversitesi, Gıda Mühendisliği Anabilim Dalı, Tekirdağ.
- Arpa Zemzemoğlu, T.E., Erem, S., Uludağ, E., Uzun, S. (2019). Sağlık bilimleri fakültesi öğrencilerinin beslenme alışkanlıklarının belirlenmesi. Food and Health, 5(3), 185-196.
Evaluation of the eating behaviours and menu choice of individuals with different socio-economic status who receive ready-to-eat service
Abstract
This study performed to investigate the eating habits, food or menu preferences of people whose received ready-to-eat service at different age, gender, and socio-economic status, to carried out consumer’s food safety and food hygiene knowledge and also to indicate what can be done to reduce the ready-to-eat service problems. As a result of this study, valuable scientific findings were obtained as daily meal scheme and contents, menu preferences and special dietary habits of people whose received ready-to-eat service and multiple correspondence analysis were applied to find out the relations between categorical variables. The presence of people whose have required sensibility about on hygiene status of food cooking, food transfer and also food service areas evaluated as a promising approach in terms of consumer awareness and food safety dissemination.
References
- Acımış, D., Beyhan, Y. (1996). Ankara’da toplu beslenme yapılan kurumlarda uygulanmakta olan menülerin değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Bilim Uzmanlığı Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Toplu Beslenme Sistemleri Anabilim Dalı, Ankara.
- AIBI, Bread Market Report (2015). The International Association of Plant Bakeries (AIBI). Retrieved from http://www.aibi.eu/wp-content/uploads/draft-AIBI-Bread-Market-report-2013.pdf (accessed 07.02.2020).
- Atılan, M. (2008). Adana’da toplu beslenme yapılan bazı kurumların menülerinin değerlendirilmesi ve tüketici görüşlerinin belirlenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Gıda Mühendisliği Anabilim Dalı, Adana.
- Ayaz, A. (2008). Tuz tüketimi ve sağlık. TC Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Beslenme ve Fiziksel Aktiviteler Daire Başkanlığı, Ankara. Retrieved from http://sbu.saglik.gov.tr/Ekutuphane/kitaplar/t67.pdf (accessed 21.12.2019). Berkel, M. (2011). Trakya bölgesindeki üniversitelerde çalışan akademik personelin beslenme alışkanlıkları üzerine bir araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Namık Kemal Üniversitesi, Gıda Mühendisliği Anabilim Dalı, Tekirdağ.
- BESFİN (2018). Besfin Finansal Hizmetler Danışmanlık ve Tic. A.Ş. Yiyecek ve İçecek Sektör Raporu. Retrieved from http://www.besfin.com (accessed 27.12.2019).
- Birer, S. (1985). Toplu beslenme yapılan kuruluşlarda yiyeceklere uygulanan satın alma ve kontrol yöntemleri ile depolama teknikleri. Milli Prodüktivite Merkezi Yayınları, Ankara.
- Bodur, S. (1991). Türk ailesinin beslenme alışkanlıkları. Türk Aile Ansiklopedisi, T.C. Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Yayınları, Ankara, p. 188-194.
- Ceyhun Sezgin, A., Artık, N. (2015). Toplu tüketim yerlerinde gıda güvenliği ve HACCP uygulamaları. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 57, 56-62.
- Çakıcı, A. C., Yıldız, E. (2019). Yiyecekle ilgili kişilik özelliklerinin lezzet davranışına etkisi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 7 (2), 898-917.
- Çetinkaya, O. (1996). Yiyecek-içecek endüstrisinde menü planlama ve yiyecek-içeceğin geliştirilmesi (varan konaklama söğütözü tesislerinde örnek bir uygulama). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- DOĞAKA (2018). Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı (DOĞAKA), Hatay İli Gıda Ürünleri ve İçecek İmalatı Sektör Raporu. Retrieved from http://www.dogaka.gov.tr/Icerik/Dosya/www.dogaka.gov.tr_866_OE9F21DI_Hatay-ili-Gida-urunleri-ve-icecek-imalati-Sektor-Raporu.pdf (accessed 20.12.2019).
- Dokuzlu, S., Barış, O., Hecer, C., Güldaş, M. (2013). Türkiye'de tavuk eti tüketim alışkanlıkları ve marka tercihleri. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 27(2), 83-92.
- Elias, M., Laramjo, M., Agulheiro-Santos, A.C., Potes, M.E. (2019). The role of salt on food and human health: Salt. In M. Cengiz-Çinku & S. Karabulut (Eds.), Salt in the Earth (p. 197-290). London: Intech Open, ISBN: 978-1-78984-635-5
- Ganem, B.C. (1990). Nutritional menu concepts for the hospitality ındustry. New York: Van Nostrand Reinhold Publisher, ISBN: 978-0442206567
- Güven, E. (2010). Yalova ilinde yaşayan farklı eğitim ve gelir düzeyine sahip fertlerin beslenme alışkanlıkları ve gıda güvenliği bilgisinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Namık Kemal Üniversitesi, Gıda Mühendisliği Anabilim Dalı, Tekirdağ.
- Hafızoğlu, M. (2018). İstanbul halk ekmek büfe işletmeci dinamikleri ile müşteri profili ve tüketim alışkanlıklarının belirlenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi Atatürk Üniversitesi, Gıda Mühendisliği Anabilim Dalı, Erzurum.
- Hasipek, S., Sürücüoğlu, M.S. (1994). Ülkemizde okul öncesi çocuklarda görülen beslenme sorunları ve beslenmenin önemi. 10. Ya-Pa Okul Öncesi Eğitim Yaygınlaştırılması Semineri, Ya-Pa Yayınları, Ankara.
- IYSAD (2018). Retrieved from http://iysad.com/2018/02/05/et-fiyatlari-hazir-yemekcileri-vurdu/ (accessed 26/04/2020).
- Kızıltan, G. (1998). Günde beş yüz ve üzeri kişiye yemek servisi yapan toplu beslenme kurumlarında kullanılan araç-gereçler, yemek üretim ve servis kalitesine etkileri ve karşılaşılan sorunlar. Yayınlanmamış Uzmanlık Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Toplu Beslenme Sistemleri Anabilim Dalı, Ankara.
- Minitab, Minitab 16.1.1. (2010). Statistical Software. Minitab, Inc., State College, Pennsylvania, USA.
- Müzeyyen, B. (2011). Trakya bölgesindeki üniversitelerde çalışan akademik personelin beslenme alışkanlıkları üzerine bir araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Namık Kemal Üniversitesi, Gıda Mühendisliği Anabilim Dalı, Tekirdağ.
- Salicik, D., Kumral, A. Y. (2017). Bursa ili kentsel alanında tüketicilerin güvenilir gıda tüketimine yönelik tutumlarının belirlenmesi. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 31 (2), 69-82.
- Satman, İ., Yılmaz, T., Sengül, A., Salman, S., Salman, F., Uygur, S., Bastar, I., Tutuncu, Y., Sargin, M., Dinccag, N., Karsidag, K., Kalaca, S., Ozcan, C., King H. (2002). Population-based study of risk characteristics in Turkey. Diabetes Care, 25(9),1551-1556.
- Sinir, G. Ö., İncedayı, B., Çopur, Ö. U., Kaplan, E., Bekaroğlu, M. (2014). Uludağ Üniversitesi’nde eğitim gören öğrencilerin beslenme alışkanlıklarının araştırılması. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 28(2), 37-47.
- Sucu, N., Durmuş, S., & Şen, M. A. (2008). Yemek sektörüne Genel Bakış. Retrieved from http://www.gidamo.org.tr/resimler/ekler/08dd52f2fe32a1d_ek.pdf?tipi=%205&turu=H&sube=0 (accessed 27.11.2017).
- SPSS (2004). SPSS Professional Statistics 13.0. 2004. SPSS Inc., Chicago, IL, USA.
- Statista (2020). Bread. Retrieved from https://www.statista.com/outlook/40050100/100/bread/worldwide#market-revenue (accessed 16.6.2020).
- Steenhuis, I., Leeuwis, F., Vermeer, W. (2010). Small, medium, large or supersize: Trends in food portion sizes in the Netherlands. Public Health Nutrition, 13, 852-857.
- TEMD Grubu (2018). Obezite tanı ve tedavi kılavuzu. . TEMD Obezite, Lipid Metabolizması, Hipertansiyon Çalışma Grubu. Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği, 11-19.
- Tanık, O. (2006). Ekmek Üretiminde Kalite Uygulamaları ve Müşteri Memnuniyet Dinamiklerinin Belirlenmesi. Ya- yınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Edirne.
- TGK (2007). Türk Gıda Kodeksi Alkolsüz İçecekler Tebliği (Tebliğ No: 2007/26). Retrieved from http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2007/06/20070615-5.htm (accessed 20.11.2019).
- TGK (2013a). Türk Gıda Kodeksi Baharat Tebliği (Tebliğ No: 2013/12). Retrieved from http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/04/20130410-19.htm (accessed 20.11.2019).
- TGK (2013b). Türk Gıda Kodeksi Tuz Tebliği (Tebliğ No: 2013/48). Retrieved from http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/08/20130816-15.htm (accessed 20.11.2019).
- Tunç, A.Ç. (2019). Obezite ve beslenmenin psiko-sosyal boyutu: Beslenme ve Obezite, Ed: Yaman, Ç. Güven Plus Grup Danışmanlık A.Ş. Yayınları, İstanbul.
- Tümer, H. (2017). Toplu beslenme servislerinde porsiyon kontrolü ve türkiye’ye özgü ölçü kabı geliştirme, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Başkent Üniversitesi, Beslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı, Ankara.
- Wetherilt, H. and Pala, M. (1994). Herbs and spices indigenous to turkey: herbs spices and edible fungi, Ed.: Charalambous, G. Elsevier Science, Amsterdam.
- Yağcı, S. (2010). Van ilinde lise son sınıf öğrencilerinin beslenme alışkanlıkları üzerine cinsiyetlerinin etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Namık Kemal Üniversitesi, Gıda Mühendisliği Anabilim Dalı, Tekirdağ.
- Arpa Zemzemoğlu, T.E., Erem, S., Uludağ, E., Uzun, S. (2019). Sağlık bilimleri fakültesi öğrencilerinin beslenme alışkanlıklarının belirlenmesi. Food and Health, 5(3), 185-196.
There are 38 citations in total.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Food Engineering |
| Journal Section | Research Articles |
| Authors | |
| Publication Date | September 14, 2020 |
| Submission Date | May 29, 2020 |
| Published in Issue | Year 2020 |
Journal is licensed under a
CreativeCommons Attribtion-ShareAlike 4.0 International Licence 
Diamond Open Access refers to a scholarly publication model in which journals and platforms do not charge fees to either authors or readers.
Open Access Statement:This is an open access journal which means that all content is freely available without charge to the user or his/her institution. Users are allowed to read, download, copy, distribute, print, search, or link to the full texts of the articles, or use them for any other lawful purpose, without asking prior permission from the publisher or the author. This is in accordance with the BOAI definition of open access.
Archiving Policy:
Archiving is done according to ULAKBİM "DergiPark" publication policy (LOCKSS).