Öz
Anne sütü, anne ve bebek sağlığının korunması ve geliştirilmesi yönünden vazgeçilmez bir unsurdur. Anne sütünün bebeğe verilmesinin en doğru yolu emzirmedir. Emzirme ve anne sütünün fizyolojik, psikolojik, sosyal, emosyonel, toplumsal ve ekonomik açıdan birçok faydası vardır. Buna rağmen dünyadaki ve Türkiye’deki verilere göre emzirmede hâlâ istenilen hedeflere ulaşılamamıştır. Kadınların emzirmeye yükledikleri anlam, sosyal destek sistemleri, yaşadıkları emzirme sorunları başarılı emzirmenin geçekleşmesine engel oluşturmaktadır. Laktasyon sürecinde yaşanılan emzirme sorunları, annede tükenmişlik ve yetersizlik hissine yol açmakta ve annelerin emzirmeyi bırakmalarına neden olmaktadır. En sık görülen emzirme sorunları; meme başı travmaları, meme ağrısı, meme dolgunluğu, meme iltihabı, aşırı ya da az anne sütü üretimi, bebeğin memeye yerleştirilmesinde yaşanılan zorluk, bebeğin memeyi reddi, anne ve/veya bebeğin hasta olması ve buna bağlı olarak ilaç kullanımı, annede yorgunluk ve tükenmişlik ile annenin iş hayatına dönüşüdür. Emzirme sorunlarının çözümünde hemşirelik uygulamaları büyük önem taşımaktadır. Emzirme dönemindeki hemşirelik uygulamaları emzirme sorunlarının giderilmesi, emzirme başarısının arttırılması ve kadınların emzirmeye motive olmasını sağlamaktadır. Emzirme sorunlarına yönelik bakım ve danışmanlık verecek hemşirelerin kendi bilgi ve becerilerini geliştirmesi ve yeterli donanıma sahip olması gerekmektedir. Bu nedenle hemşirelerin, emzirmeye ilişkin güncel gelişmeleri, araştırmaları takip etmesi ve ilgili konuda eğitimlere katılması büyük önem taşımaktadır. Bu derlemede emzirme sorunları ve hemşirenin rollerinin ele alınması amaçlanmıştır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Aksu A, Vefikuluçay Yılmaz D. Anne sütünü ulaştırmada en sağlıklı yolu (emzirme) etkileyen faktörler ve hemşirenin rolü. International Journal of Emerging Trends in Health Sciences 2019;3(1):34-41. doi:10.18844/ijeths.v3i1.4094
- Özkara H, Fidancı BE, Yıldız D, Kaymakamgil Ç. Emzirme danışmanlığı. TAF Prev Med Bull 2016;15(6):551-5. doi:10.5455/pmb.1-1436701913
- World Health Organization. Breastfeeding 2022. https://www.who.int/health-topics/breastfeeding#tab=tab_3 (Erişim tarihi:18.04.2022).
- UNICEF. Breastfeeding. A Mother’s Gift, for Every Child 2022. https://www.unicef.org/media/48046/file/UNICEF_Breastfeeding_A_Mothers_Gift_for_Every_Child.pdf (Erişim tarihi:18.04.2022).
- TNSA 2018. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü Ankara, Türkiye. Retrieved from http://www.sck.gov.tr/wp-content/uploads/2020/08/TNSA2018_ana_Rapor.pdf (Erişim tarihi:18.04.2022).
- Feenstra MM, Kirkeby MJ, Thygesen M, Danbjørg DB, Kronborg H. Early breastfeeding problems: a mixed method study of mothers’experiences. Sexual & Reproductive Healthcare 2018;16:167–74. doi:org/10.1016/j.srhc.2018.04.003
- Gianni ML, Bettinelli ME, Manfra P, Sorrentino G, Bezze E, Plevani L, et al. Breastfeeding difficulties and risk for early breastfeeding cessation. Nutrients 2019;11(10):2266. doi:10.3390/nu11102266
- Amir LH. Managing common breastfeeding problems in the community. BMJ 2014;348:g2954. doi:10.1136/bmj.g2954.
- Hornsby PP, Gurka KK, Conaway MR, Kellams AL. Reasons for early cessation of breastfeeding among women with low income. Breastfeed Med 2019;14(6):375-81. doi:10.1089/bfm.2018.0206
- Karaçam Z, Sağlık M. Emzirme sorunları ve sorunlara ilişkin yapılan girişimler: Türkiye’de yapılan çalışmalara dayalı bir sistematik derleme. Türk Pediatri Arşivi 2018;53(3):134-48. doi:10.5152/TurkPediatriArs.2018.6350
- Akgün P, Taştekin A. The effect of information-motivation-behavioral skills on breastfeeding success: a hypothetical model. J Transcult Nurs 2020;31(4):378-86. doi:10.1177/1043659619872245
- Lucas R, Zhang Y, Walsh SJ, Evans H, Young E, Starkweather A. Efficacy of a breastfeeding pain self-management ıntervention: a pilot randomized controlled trial. Nursing Research 2019;68(2):1-10. doi:10.1097/NNR.0000000000000336
- Gölbaşı Z, Tuğut N, Karataş M, Çetin A. Kısa mesaj ve telefon aramaları ile desteklenen postpartum emzirme danışmanlığının ilk altı aydaki emzirme davranışına etkisi. ACU Sağlık Bil Derg 2019;10(1):33-41. https://doi.org/10.31067/0.2018.52 ACU
- Wulandari MRS, Sukmandari NMA, Purnamayanthi PPI. Postnatal education package for breastfeeding motivation and self-efficacy among mother with early stage postpartum. International Journal of Nursing and Health Services 2022;(5)2:178-86. doi:10.35654/ijnhs.v5i2.549
- Kul Uçtu A, Özerdoğan N. Effect of teach-back method on breastfeeding success: A single blind randomized controlled study. Health Care Women Int 2022;17:1-14. doi:10.1080/07399332.2021.2021915
- Mızrak Şahin B, Özerdoğan N. Emzirmenin sürdürülmesi ve başarısında anahtar faktör: öz-belirleme kuramına dayalı emzirme motivasyonu. STED 2018; 27(4):291-5.
- Gönenli S, Ayar Kocatürk A, Yeşilçiçek Çalık K. Normal doğum yapan primipar annelerin erken doğum sonu dönemde emzirme başarısı ve etkileyen faktörler. STED 2019;28(3):191-200. doi:10.17942/sted.448325
- Lucas R, McGrath JM. Clinical assessment and management of breastfeeding pain. Topics in Pain Management 2016;32(3):1-12.
- Lucas R, Bernier K, Perry M, Evans H, Ramesh D, Young E, et al. Promoting self-management of breast and nipple pain in breastfeeding women: Protocol of a pilot randomized controlled trial. Res Nurs Health 2019;42(3):176-88. doi:10.1002/nur.21938
- Durmuş A, Can Gürkan Ö. Erken postpartum dönem meme sorunlarında kanıt temelli tamamlayıcı ve destekleyici bakım uygulamaları. Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Dergisi 2020;3(2):185-92. doi:10.38108/ouhcd.761903
- Nabulsi M, Ghanem R, Smaili H, Khalil A. The inverted syringe technique for management of inverted nipples in breastfeeding women: a pilot randomized controlled trial. Int Breastfeed J 2022;17(1):9. doi:10.1186/s13006-022-00452-1
- Çaka Yalnızoğlu S, Topal S, Altınkaynak S. Anne sütü ile beslenmede karşılaşılan sorunlar. Türkiye Klinikleri J Pediatr Nurs-Special Topics 2017;3(2):120-8.
- Kaur A, Saini P, Sharma K. A study to evaluate the effectiveness of hoffman’s exercise on successful breastfeeding among antenatal mothers with nipple defects at Sri Guru Ram Das Hospital, Vallah, Amritsar, Punjab. International Journal of Health Sciences and Research 2020;10(3):121-8.
- T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Çocuk ve Ergen Sağlığı Dairesi. Emzirme Danışmanlığı El Kitabı. (2015). https://istanbulism.saglik.gov.tr/Eklenti/7712/0/emzirmedanismanligielkitabipdf.pdf (Erişim tarihi: 18.04.2022).
- Schlatter SM, Schupp W, Otten JE, Harnisch S, Kunze M, Stavropoulou D, et al. The role of tongue-tie in breastfeeding problems-A prospective observational study. Acta Paediatr 2019;108(12):2214-21. doi: 10.1111/apa.14924.
- Sırıken F, Ertekin AA, Aydın OE, Akcan AB, Ceylan E, Pekcan AG. Dudak ve/veya damak yarığı olan bebeklerde beslenme problemlerine yaklaşım. Zeynep Kamil Med J 2021;52(1):53–60. doi: 10.14744/zkmj.2021.13008
- Kara M, Caner İ, Tekgündüz Ş. Yenidoğan beslenmesinde sık karşılaşılan sorunlar. Klinik Tıp Pediatri Dergisi 2016;8(2):14-8.
- Yeşildere Sağlam H, Özerdoğan N, Gürsoy E. Çalışan kadınlarda emzirme: emzirmenin başlatılması ve sürdürülmesini etkileyen faktörler, emzirme politikaları, Türkiye Klinikleri J Health Sci 2020;5(2):338-44. doi: 10.5336/healthsci.2019-70141
- Cangöl E, Hotun Şahin N. Emzirmeyi etkileyen faktörler ve emzi̇rme danışmanlığı. Zeynep Kamil Tıp Bülteni 2014;45:100-5.
- Göncü Serhatlıoğlu S, Yılmaz E. Nedir bu tandem emzirme, IGUSABDER 2020;12:433-42. doi:10.38079/igusabder.658725
- Güngör Çalışkan S, Altınkaynak S. Emziriyorum bebeğim doymuyor: yetersiz süt algısı. SAUHSD 2019;2(2):1-9.
- Işık C, Küğcümen G. Laktasyon dönemindeki annelerin yetersiz süt algısının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Samsun Sağlık Bilimleri Dergisi 2021;6(3):491-506. doi:10.47115/jshs.913584
Öz
Breast milk is an indispensable element for protecting and developing maternal and infant health. Breastfeeding and breast milk have many physiological, psychological, social, emotional, and economic benefits. Despite this, according to the data in the world and in Türkiye, breastfeeding still hasn't achieved its desired goals. The weak value attached to breastfeeding by women, the absence/lack of social support systems, and the breastfeeding problems they experience hinder breastfeeding’s success. Breastfeeding problems experienced during the lactation process lead to a feeling of exhaustion and inadequacy in the mother and cause mothers to stop breastfeeding. The most common factors that negatively affect breastfeeding are nipple trauma, breast pain, breast engorgement, breast inflammation, excessive or insufficient milk production, difficulty in placing the baby on the breast, nipple rejection by the baby, illness of the mother, and/or baby and medication use, fatigue and exhaustion in the mother. In addition to these problems, the mother's return to work also negatively affects breastfeeding. Nursing practices are of great important for solving breastfeeding problems. Nursing practices during breastfeeding help to eliminate breastfeeding problems, increase breastfeeding success, and motivate women to breastfeed. Nurses who will provide care and counseling for breastfeeding problems should develop their knowledge and skills and have sufficient equipment. For this reason, nurses should closely follow current developments and research on breastfeeding and to participate in training on the relevant subject. In this review, it is aimed to address breastfeeding problems and the roles of the nurse.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Aksu A, Vefikuluçay Yılmaz D. Anne sütünü ulaştırmada en sağlıklı yolu (emzirme) etkileyen faktörler ve hemşirenin rolü. International Journal of Emerging Trends in Health Sciences 2019;3(1):34-41. doi:10.18844/ijeths.v3i1.4094
- Özkara H, Fidancı BE, Yıldız D, Kaymakamgil Ç. Emzirme danışmanlığı. TAF Prev Med Bull 2016;15(6):551-5. doi:10.5455/pmb.1-1436701913
- World Health Organization. Breastfeeding 2022. https://www.who.int/health-topics/breastfeeding#tab=tab_3 (Erişim tarihi:18.04.2022).
- UNICEF. Breastfeeding. A Mother’s Gift, for Every Child 2022. https://www.unicef.org/media/48046/file/UNICEF_Breastfeeding_A_Mothers_Gift_for_Every_Child.pdf (Erişim tarihi:18.04.2022).
- TNSA 2018. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü Ankara, Türkiye. Retrieved from http://www.sck.gov.tr/wp-content/uploads/2020/08/TNSA2018_ana_Rapor.pdf (Erişim tarihi:18.04.2022).
- Feenstra MM, Kirkeby MJ, Thygesen M, Danbjørg DB, Kronborg H. Early breastfeeding problems: a mixed method study of mothers’experiences. Sexual & Reproductive Healthcare 2018;16:167–74. doi:org/10.1016/j.srhc.2018.04.003
- Gianni ML, Bettinelli ME, Manfra P, Sorrentino G, Bezze E, Plevani L, et al. Breastfeeding difficulties and risk for early breastfeeding cessation. Nutrients 2019;11(10):2266. doi:10.3390/nu11102266
- Amir LH. Managing common breastfeeding problems in the community. BMJ 2014;348:g2954. doi:10.1136/bmj.g2954.
- Hornsby PP, Gurka KK, Conaway MR, Kellams AL. Reasons for early cessation of breastfeeding among women with low income. Breastfeed Med 2019;14(6):375-81. doi:10.1089/bfm.2018.0206
- Karaçam Z, Sağlık M. Emzirme sorunları ve sorunlara ilişkin yapılan girişimler: Türkiye’de yapılan çalışmalara dayalı bir sistematik derleme. Türk Pediatri Arşivi 2018;53(3):134-48. doi:10.5152/TurkPediatriArs.2018.6350
- Akgün P, Taştekin A. The effect of information-motivation-behavioral skills on breastfeeding success: a hypothetical model. J Transcult Nurs 2020;31(4):378-86. doi:10.1177/1043659619872245
- Lucas R, Zhang Y, Walsh SJ, Evans H, Young E, Starkweather A. Efficacy of a breastfeeding pain self-management ıntervention: a pilot randomized controlled trial. Nursing Research 2019;68(2):1-10. doi:10.1097/NNR.0000000000000336
- Gölbaşı Z, Tuğut N, Karataş M, Çetin A. Kısa mesaj ve telefon aramaları ile desteklenen postpartum emzirme danışmanlığının ilk altı aydaki emzirme davranışına etkisi. ACU Sağlık Bil Derg 2019;10(1):33-41. https://doi.org/10.31067/0.2018.52 ACU
- Wulandari MRS, Sukmandari NMA, Purnamayanthi PPI. Postnatal education package for breastfeeding motivation and self-efficacy among mother with early stage postpartum. International Journal of Nursing and Health Services 2022;(5)2:178-86. doi:10.35654/ijnhs.v5i2.549
- Kul Uçtu A, Özerdoğan N. Effect of teach-back method on breastfeeding success: A single blind randomized controlled study. Health Care Women Int 2022;17:1-14. doi:10.1080/07399332.2021.2021915
- Mızrak Şahin B, Özerdoğan N. Emzirmenin sürdürülmesi ve başarısında anahtar faktör: öz-belirleme kuramına dayalı emzirme motivasyonu. STED 2018; 27(4):291-5.
- Gönenli S, Ayar Kocatürk A, Yeşilçiçek Çalık K. Normal doğum yapan primipar annelerin erken doğum sonu dönemde emzirme başarısı ve etkileyen faktörler. STED 2019;28(3):191-200. doi:10.17942/sted.448325
- Lucas R, McGrath JM. Clinical assessment and management of breastfeeding pain. Topics in Pain Management 2016;32(3):1-12.
- Lucas R, Bernier K, Perry M, Evans H, Ramesh D, Young E, et al. Promoting self-management of breast and nipple pain in breastfeeding women: Protocol of a pilot randomized controlled trial. Res Nurs Health 2019;42(3):176-88. doi:10.1002/nur.21938
- Durmuş A, Can Gürkan Ö. Erken postpartum dönem meme sorunlarında kanıt temelli tamamlayıcı ve destekleyici bakım uygulamaları. Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Dergisi 2020;3(2):185-92. doi:10.38108/ouhcd.761903
- Nabulsi M, Ghanem R, Smaili H, Khalil A. The inverted syringe technique for management of inverted nipples in breastfeeding women: a pilot randomized controlled trial. Int Breastfeed J 2022;17(1):9. doi:10.1186/s13006-022-00452-1
- Çaka Yalnızoğlu S, Topal S, Altınkaynak S. Anne sütü ile beslenmede karşılaşılan sorunlar. Türkiye Klinikleri J Pediatr Nurs-Special Topics 2017;3(2):120-8.
- Kaur A, Saini P, Sharma K. A study to evaluate the effectiveness of hoffman’s exercise on successful breastfeeding among antenatal mothers with nipple defects at Sri Guru Ram Das Hospital, Vallah, Amritsar, Punjab. International Journal of Health Sciences and Research 2020;10(3):121-8.
- T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Çocuk ve Ergen Sağlığı Dairesi. Emzirme Danışmanlığı El Kitabı. (2015). https://istanbulism.saglik.gov.tr/Eklenti/7712/0/emzirmedanismanligielkitabipdf.pdf (Erişim tarihi: 18.04.2022).
- Schlatter SM, Schupp W, Otten JE, Harnisch S, Kunze M, Stavropoulou D, et al. The role of tongue-tie in breastfeeding problems-A prospective observational study. Acta Paediatr 2019;108(12):2214-21. doi: 10.1111/apa.14924.
- Sırıken F, Ertekin AA, Aydın OE, Akcan AB, Ceylan E, Pekcan AG. Dudak ve/veya damak yarığı olan bebeklerde beslenme problemlerine yaklaşım. Zeynep Kamil Med J 2021;52(1):53–60. doi: 10.14744/zkmj.2021.13008
- Kara M, Caner İ, Tekgündüz Ş. Yenidoğan beslenmesinde sık karşılaşılan sorunlar. Klinik Tıp Pediatri Dergisi 2016;8(2):14-8.
- Yeşildere Sağlam H, Özerdoğan N, Gürsoy E. Çalışan kadınlarda emzirme: emzirmenin başlatılması ve sürdürülmesini etkileyen faktörler, emzirme politikaları, Türkiye Klinikleri J Health Sci 2020;5(2):338-44. doi: 10.5336/healthsci.2019-70141
- Cangöl E, Hotun Şahin N. Emzirmeyi etkileyen faktörler ve emzi̇rme danışmanlığı. Zeynep Kamil Tıp Bülteni 2014;45:100-5.
- Göncü Serhatlıoğlu S, Yılmaz E. Nedir bu tandem emzirme, IGUSABDER 2020;12:433-42. doi:10.38079/igusabder.658725
- Güngör Çalışkan S, Altınkaynak S. Emziriyorum bebeğim doymuyor: yetersiz süt algısı. SAUHSD 2019;2(2):1-9.
- Işık C, Küğcümen G. Laktasyon dönemindeki annelerin yetersiz süt algısının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Samsun Sağlık Bilimleri Dergisi 2021;6(3):491-506. doi:10.47115/jshs.913584
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Hemşirelik |
| Bölüm | Derleme |
| Yazarlar | |
| Erken Görünüm Tarihi | 31 Ağustos 2023 |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Ağustos 2023 |
| Gönderilme Tarihi | 17 Mart 2023 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 Cilt: 6 Sayı: 2 |
Bu eser Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.