Hijyenik Ped Ambalajı Üzerindeki Kendi Kendine Meme Muayenesi Uyarılarının Kız Üniversite Öğrencileri Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi
Öz
Giriş: Meme kanseri kadınlar arasında en sık görülen ve ölüme neden olan
kanser türüdür. Ülkemizde yapılan araştırmalarda kadınların kendi kendine meme
muayenesi (KKMM) yapma ve bilme düzeylerinin yeterli olmadığı bilinmektedir. Bu çalışmada hijyenik kadın pedleri eğitim aracı olarak kullanılarak, kadın
sağlığı açısından çok önemli olan KKMM kanseri hakkında farkındalık
uyandırılması amaçlanmıştır.
Yöntem: Bu çalışma tek gruplu öntest -
sontest düzeninde, Afyon Kocatepe Üniversitesi Afyon Sağlık Yüksekokulu’nda,
300 kız öğrenci ile yürütülmüştür. Veriler Tanıtım Formu, Meme Kanseri
Taramalarında Champion’un Sağlık İnanç Modeli Ölçeği ve Değerlendirme Formu ile
toplanmıştır. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler ve nonparametrik
testler kullanılmıştır.
Bulgular: Veriler değerlendirildiğinde, öğrencilerin yarısından
fazlasının KKMM'den haberdar olduğu ancak çoğunun düzenli KKMM yapmadığı ve
yaklaşık yarısının ne zaman yapılacağını bilmediği saptanmıştır. Öğrencilerin neredeyse
tamamı ped ambalajlarını okuduktan sonra KKMM'yi yapacağını, bu uygulamanın
farkındalık yaratacağını ve yaygınlaştırılması gerektiğini bildirmiştir.
Sonuç: Kadın sağlığını korumak, geliştirmek, meme kanserinde erken tanı
sağlamak, KKMM ve meme kanseri konusunda farkındalık yaratmak için bu uygulama
yararlı olabilir.
Anahtar Kelimeler
Kendi Kendine Meme Muayenesi Meme kanseri Hijyenik ped Kız Üniversite Öğrencileri
Destekleyen Kurum
TUBİTAK 2209A -Üniversite Öğrencileri Yurt İçi / Yurt Dışı Araştırma Projeleri Destekleme Programı tarafından 2016/1 döneminde 1919B011601872 başvuru numarası ile desteklenmiştir.
Kaynakça
- Akkuş Y, Cicek E K, Şahan S, Ulger F (2005). Bir Kız Yurdunda Kalan Üniversite Öğrencilerinin Kendi Kendine Meme Muayanesi Konusunda Bilgi Ve Uygulamaları, IV.Ulusal Hemşirelik Öğrencileri Kongresi. 5-6 Mayıs Ordu, Kok Yayıncılık.
- Attia A K, Rahman D A M A, Kamel L İ (1997). Effect of an educational film on health belief model and breast self examination practice, Eastern Mediterranean Health Journal, 3(3): 435-443.
- Aydın İ (2004). Üniversite öğrencilerinin kendi kendine meme muayenesi hakkındaki bilgileri ve uygulamaları. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 7(3): 26-34.
- Aygin D, Uludağ C, Şahin S (2004). Gençlerin meme kanseri ve kendi kendine meme muayenesi hakkında bilgi, tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi. Hemşirelik Forumu, 7(4):1-6.
- Bener A, Alwash R, Miller C J, Denic S, Dunn E V (2001). Knowledge, attitudes, and practices related to breast cancer screening: a survey of arabic women. Journal Of Cancer Education, 16(4): 215-220.
- Bilge A, Çam O (2008). Kanseri önlemede önemli bir faktör olarak kadınların stres ile başa çıkma tarzları ve sağlık inanışlarının incelenmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 9(1):16-21.
- Budden L (1998). Registered nurses’ breast self-examination practice and teaching to female clients. Journal of Community Health Nursing, 15 (2): 101-112.
- Budden L (1999). Student nurses' breast self-examination health beliefs, attitudes, knowledge, and performance during the first year of a preregistration degree program. Cancer Nursing, 22(6): 430-437.
- Canbulat N (2006). Sağlık çalışanlarının meme kanseri, kendi kendine meme muayenesi ve mamografiye ilişkin sağlık inançlarının incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstütüsü Yüksek Lisans Tezi, Erzurum.
- Champion V L (1993). Instrument refinement for breast cancer screening behaviors. Journal of Nursing Research, 42(3): 139-143.
- Champion V L, Scott C R (1997). Reliability and validity of breast cancer screening belief scales in african american women. Nursing Research, 46(6): 331–337
- Champion V L, Springston J (1999). Mammography adherence and beliefs in a sample of low-income African American Women. International Journal of Behavioral Medicine, 6(3): 228–240.
- Çevik C, Akbulut G, Erkal S (2005). Kadınların kendi kendine meme muayenesi hakkındaki bilgi düzeylerinin kitlenin fark edilmesine etkisi. Hemşirelik Forumu Dergisi, Mart -Nisan:44-45.
- Demirhan H, Özen İ, Bostancı M, Zencir M (2002). Pamukkale Üniversitesi Kredi Ve Yurtlar Kurumu Kız öğrencilerinde kendi kendine meme muayenesi ile ilgili bir araştırma. Sağlık ve Toplum, 12(3): 81-84.
- Dündar P E, Özmen D, Öztürk B, Haspolat G, Akyıldız F, Çoban S, Çakıroğlu G (2006). The knowledge and attitudes of breast self-examination and mammography in a group of women in a rural area in Western Turkey. BMC Cancer, 6:43-56.
- Ekici E, Utkualp N (2007). Kadın öğretim elemanlarının meme kanserine yönelik davranışları. Meme Sağlığı Dergisi, 3(3):136-139.
- Gerçek C, Doğan N (2012). Sigara paketleri üzerindeki yazılı ve birleşik uyarıların üniversite gençleri üzerindeki etkisinin incelenmesi, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(4): 2573-2584.
- Gölbaşı Z, Çetin R, Kalkan S, Durmuş T (2010). Üniversite öğrencisi kızların meme kanseri ve kendi kendine meme muayenesi ile ilgili bilgi ve davranışları. Meme Sağlığı Dergisi, 6(2):69-73
- Gözüm A, Aydın I (2004). Validation evidence for Turkish adaptation of Champion's Health Belief Model Scales. Canser Nursing, 27(6):491-498.
- Gözüm S, Karayurt Ö, Aydın İ (2004). Meme kanseri taramalarında Champion’un Sağlık İnanç Modeli ölçeğinin Türkçe uyarlamalarına ilişkin sonuçlar. Hemşirelikte Araştırma Dergisi., 1(2): 71-85.
- Güner Ç, Tetik A, Gönener H (2007). Kadınların kendi kendine meme muayenesi(kkmm) ile ilgili bilgi tutum ve davranışlarının belirlenmesi. Gaziantep Tıp Dergisi, 13(2): 55-60.
- Jane L U (1995). Variables associated with breast self - examination among Chinese Women. Cancer Nursing, 18(1):29-34
- Karaadağ M (2010). Bir sağlık yüksekokulundaki öğrencilerin kendi kendine meme muayenesi, davranış ve inançların belirlenmesi. Türkiye Klinikleri Hemşirelik Bilimleri Dergisi, 2(1):19.
- Karayurt Ö, Dramalı A (2007). Adaptation of Champion’s Health Belief Model scale for turkish women and evaluation of the selected variables associated with breast self-examination. Cancer Nursing, 30(1): 69-77.
- Kılıç D, Sağlam R, Kara Ö (2009). Üniversite öğrencilerinde meme kanseri farkındalığını etkileyen faktörlerin incelenmesi. Meme Sağlığı Dergisi, 5(4):195-199.
- Lee E H, Kim J S, Song M S (2002). Translation and validation of Champion's Health Belief Model Scale with Korean Women. Cancer Nursing, 25(5):391–395.
- Lierman L M, Young H M, Powell-Cope G, Georgiadou F, Benoliel J Q (1994). Effect of education and support breast self-examination in older women. Nursing Research, 43(3): 24-29.
- Mikhail B, Petro-Nustas W (2001). Transcultural adaptation of Champion's Health Belief Model Scales. Journal of Nursing Scholarship, 33(2): 159-165.
- Özmen D, Özsoy S (2009). Sağlık İnanç Modeli yaklaşımı ile servikal kanserin erken tanısına yönelik tutum ölçeği geliştirilmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 25(1): 51-69.
- Öztürk M, Engin V S, Kisioglu A N, Yılmazer G (2000). Effects of education on knowledge and attitude of breast self examination among 25+ years old women. Eastern Journal of Medicine, 5(1):13-17.
- Parlar S, Bozkurt A, Ovayolu N (2004). Ana Çocuk Sağlığı Ve Aile Planlama ( AÇSAP) Merkezine başvuran kadınlarda KKMM ile ilgili bilgi ve davranışların değerlendirilmesi. Sağlık ve Toplum, 14(2): 53-58.
- Rajaram S S, Rashidi A (2000). Middle Eastern Asian Islamic Women and breast self-examination; needs assessment. Cancer Nursing, 23(1): 64-70.
- Sadler G R, Ko C M, Cohn J A, White M, Weldon R N, Wu P (2007). Breast cancer knowledge, attitudes, and screening behaviors among African American Women: The Black Cosmetologists Promoting Health Program. BioMed Central Public Health, 7:57.
- Seçginli S, Nahcivan N (2003). Meme Kanseri Sağlık İnanç Modeli Ölçeği: geçerlik ve güvenirlik çalışması. 2. Uluslararası 9. Ulusal Hemșirelik Kongresi Kitabı, Antalya, 59- 60.
- Stillman M U (1977) Women’s healt beliefs about breast cancer and breast self-examination. Nursing Research, 26(2):121-7.
- T.C. Sağlık Bakanlığı. Kanserler. http://kanser.gov.tr/kanser/kanser-turleri/49-meme-kanseri.html. Erişim Tarihi: 20.03.2016.
- Wu T Y, Yu M Y (2003). Reliability and Validity of the mammography screening beliefs questionnaire among Chinese American Women. Cancer Nursing, 26(2):131–142.
- Yarbro C H (2003). International nursing and breast cancer. The Breast Journal, 9(1-2): 98-100.Yazıcıoğlu Y, Erdoğan S (2004). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. 4.Basım, Detay Yayıncılık, Ankara.
The effect of self-breast examination information on women hygienic pad packaging on female university students
Öz
Introduction: Breast cancer is the most common type of cancer that leads to
death among women. The conducted researches on self breast examination (SBE) in
our country shows a low and poor level of both knowledge and the performing of
the SBE. In this study, hygienic women pads were used as an educational tool to
raise awareness about SBE of cancer, which is very important for women's
health.
Method: This study was carried out with 300 female students in Afyon Kocatepe
University’s Health School in a single group (pre-test, post-test). Data was
collected with Presentation Form, Champion's Health Belief Model Scale of
Breast Cancer Screenings, and Evaluation Form. Descriptive statistics and nonparametric
tests were used in the analysis of the data. Results: When the data were
assessed, it was determined that more than half of the students were informed
of the SBE, but the majority do not perform a regular SBE and about half of
them do not know when SBE would be done. Almost all of the students reported
after reading the information on pads packs, that they will perform the SBE and
that this act will create a good awareness and disseminate the test
effectively.
Conclusion: This practice may be useful in order to protect and improve
women's health by raising awareness on early diagnosis of breast cancer.
Besides of benefiting more people from the service within the scope of
preventive health care service, saving the number of individuals who provides
those services and the time. Moreover, it is thought that this project idea
will make a significant contribution to the economy of both the country and the
individual.
Anahtar Kelimeler
Self breast examination Breast cancer Hygienic pad Female University Student
Kaynakça
- Akkuş Y, Cicek E K, Şahan S, Ulger F (2005). Bir Kız Yurdunda Kalan Üniversite Öğrencilerinin Kendi Kendine Meme Muayanesi Konusunda Bilgi Ve Uygulamaları, IV.Ulusal Hemşirelik Öğrencileri Kongresi. 5-6 Mayıs Ordu, Kok Yayıncılık.
- Attia A K, Rahman D A M A, Kamel L İ (1997). Effect of an educational film on health belief model and breast self examination practice, Eastern Mediterranean Health Journal, 3(3): 435-443.
- Aydın İ (2004). Üniversite öğrencilerinin kendi kendine meme muayenesi hakkındaki bilgileri ve uygulamaları. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 7(3): 26-34.
- Aygin D, Uludağ C, Şahin S (2004). Gençlerin meme kanseri ve kendi kendine meme muayenesi hakkında bilgi, tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi. Hemşirelik Forumu, 7(4):1-6.
- Bener A, Alwash R, Miller C J, Denic S, Dunn E V (2001). Knowledge, attitudes, and practices related to breast cancer screening: a survey of arabic women. Journal Of Cancer Education, 16(4): 215-220.
- Bilge A, Çam O (2008). Kanseri önlemede önemli bir faktör olarak kadınların stres ile başa çıkma tarzları ve sağlık inanışlarının incelenmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 9(1):16-21.
- Budden L (1998). Registered nurses’ breast self-examination practice and teaching to female clients. Journal of Community Health Nursing, 15 (2): 101-112.
- Budden L (1999). Student nurses' breast self-examination health beliefs, attitudes, knowledge, and performance during the first year of a preregistration degree program. Cancer Nursing, 22(6): 430-437.
- Canbulat N (2006). Sağlık çalışanlarının meme kanseri, kendi kendine meme muayenesi ve mamografiye ilişkin sağlık inançlarının incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstütüsü Yüksek Lisans Tezi, Erzurum.
- Champion V L (1993). Instrument refinement for breast cancer screening behaviors. Journal of Nursing Research, 42(3): 139-143.
- Champion V L, Scott C R (1997). Reliability and validity of breast cancer screening belief scales in african american women. Nursing Research, 46(6): 331–337
- Champion V L, Springston J (1999). Mammography adherence and beliefs in a sample of low-income African American Women. International Journal of Behavioral Medicine, 6(3): 228–240.
- Çevik C, Akbulut G, Erkal S (2005). Kadınların kendi kendine meme muayenesi hakkındaki bilgi düzeylerinin kitlenin fark edilmesine etkisi. Hemşirelik Forumu Dergisi, Mart -Nisan:44-45.
- Demirhan H, Özen İ, Bostancı M, Zencir M (2002). Pamukkale Üniversitesi Kredi Ve Yurtlar Kurumu Kız öğrencilerinde kendi kendine meme muayenesi ile ilgili bir araştırma. Sağlık ve Toplum, 12(3): 81-84.
- Dündar P E, Özmen D, Öztürk B, Haspolat G, Akyıldız F, Çoban S, Çakıroğlu G (2006). The knowledge and attitudes of breast self-examination and mammography in a group of women in a rural area in Western Turkey. BMC Cancer, 6:43-56.
- Ekici E, Utkualp N (2007). Kadın öğretim elemanlarının meme kanserine yönelik davranışları. Meme Sağlığı Dergisi, 3(3):136-139.
- Gerçek C, Doğan N (2012). Sigara paketleri üzerindeki yazılı ve birleşik uyarıların üniversite gençleri üzerindeki etkisinin incelenmesi, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(4): 2573-2584.
- Gölbaşı Z, Çetin R, Kalkan S, Durmuş T (2010). Üniversite öğrencisi kızların meme kanseri ve kendi kendine meme muayenesi ile ilgili bilgi ve davranışları. Meme Sağlığı Dergisi, 6(2):69-73
- Gözüm A, Aydın I (2004). Validation evidence for Turkish adaptation of Champion's Health Belief Model Scales. Canser Nursing, 27(6):491-498.
- Gözüm S, Karayurt Ö, Aydın İ (2004). Meme kanseri taramalarında Champion’un Sağlık İnanç Modeli ölçeğinin Türkçe uyarlamalarına ilişkin sonuçlar. Hemşirelikte Araştırma Dergisi., 1(2): 71-85.
- Güner Ç, Tetik A, Gönener H (2007). Kadınların kendi kendine meme muayenesi(kkmm) ile ilgili bilgi tutum ve davranışlarının belirlenmesi. Gaziantep Tıp Dergisi, 13(2): 55-60.
- Jane L U (1995). Variables associated with breast self - examination among Chinese Women. Cancer Nursing, 18(1):29-34
- Karaadağ M (2010). Bir sağlık yüksekokulundaki öğrencilerin kendi kendine meme muayenesi, davranış ve inançların belirlenmesi. Türkiye Klinikleri Hemşirelik Bilimleri Dergisi, 2(1):19.
- Karayurt Ö, Dramalı A (2007). Adaptation of Champion’s Health Belief Model scale for turkish women and evaluation of the selected variables associated with breast self-examination. Cancer Nursing, 30(1): 69-77.
- Kılıç D, Sağlam R, Kara Ö (2009). Üniversite öğrencilerinde meme kanseri farkındalığını etkileyen faktörlerin incelenmesi. Meme Sağlığı Dergisi, 5(4):195-199.
- Lee E H, Kim J S, Song M S (2002). Translation and validation of Champion's Health Belief Model Scale with Korean Women. Cancer Nursing, 25(5):391–395.
- Lierman L M, Young H M, Powell-Cope G, Georgiadou F, Benoliel J Q (1994). Effect of education and support breast self-examination in older women. Nursing Research, 43(3): 24-29.
- Mikhail B, Petro-Nustas W (2001). Transcultural adaptation of Champion's Health Belief Model Scales. Journal of Nursing Scholarship, 33(2): 159-165.
- Özmen D, Özsoy S (2009). Sağlık İnanç Modeli yaklaşımı ile servikal kanserin erken tanısına yönelik tutum ölçeği geliştirilmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 25(1): 51-69.
- Öztürk M, Engin V S, Kisioglu A N, Yılmazer G (2000). Effects of education on knowledge and attitude of breast self examination among 25+ years old women. Eastern Journal of Medicine, 5(1):13-17.
- Parlar S, Bozkurt A, Ovayolu N (2004). Ana Çocuk Sağlığı Ve Aile Planlama ( AÇSAP) Merkezine başvuran kadınlarda KKMM ile ilgili bilgi ve davranışların değerlendirilmesi. Sağlık ve Toplum, 14(2): 53-58.
- Rajaram S S, Rashidi A (2000). Middle Eastern Asian Islamic Women and breast self-examination; needs assessment. Cancer Nursing, 23(1): 64-70.
- Sadler G R, Ko C M, Cohn J A, White M, Weldon R N, Wu P (2007). Breast cancer knowledge, attitudes, and screening behaviors among African American Women: The Black Cosmetologists Promoting Health Program. BioMed Central Public Health, 7:57.
- Seçginli S, Nahcivan N (2003). Meme Kanseri Sağlık İnanç Modeli Ölçeği: geçerlik ve güvenirlik çalışması. 2. Uluslararası 9. Ulusal Hemșirelik Kongresi Kitabı, Antalya, 59- 60.
- Stillman M U (1977) Women’s healt beliefs about breast cancer and breast self-examination. Nursing Research, 26(2):121-7.
- T.C. Sağlık Bakanlığı. Kanserler. http://kanser.gov.tr/kanser/kanser-turleri/49-meme-kanseri.html. Erişim Tarihi: 20.03.2016.
- Wu T Y, Yu M Y (2003). Reliability and Validity of the mammography screening beliefs questionnaire among Chinese American Women. Cancer Nursing, 26(2):131–142.
- Yarbro C H (2003). International nursing and breast cancer. The Breast Journal, 9(1-2): 98-100.Yazıcıoğlu Y, Erdoğan S (2004). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. 4.Basım, Detay Yayıncılık, Ankara.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Hemşirelik |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 28 Mayıs 2019 |
| Kabul Tarihi | 6 Şubat 2019 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019 Cilt: 5 Sayı: 1 |
