Öz
Bu araştırmanın amacı, Türkiye’de yenilenen beden eğitimi ve oyun/spor dersi öğretim programlarının uluslararası beden eğitimi ve spor politika belgeleri kapsamında analiz edilmesidir. Uluslararası spor politika belgelerinin öncelikli amacı, UNESCO Uluslararası Beden Eğitimi ve Spor Şartı (1978)’nda ifade edilen temel bir hak olan beden eğitimine erişimin taraf devletlerin kendi yetki alanlarında güvence altına alınması için gerekli düzenlemelere rehberlik sunmaktır. Beden eğitimine erişim hakkı standartlarına uygun olarak hayata geçirilmesi için politika belgelerinde ortak bir anlayış bulunmakta ve bu anlayış, küresel düzeyde norm (prensip) olarak kabul edilmektedir. Araştırmada doküman analizi yöntemi kullanılmıştır. İncelenen politika belgeleri, UNESCO Uluslararası Beden Eğitimi, Fiziksel Aktivite ve Spor Şartı, UNESCO MINEPS Berlin Deklarasyonu ve Kazan Eylem Planı, Avrupa Spor Şartı, Avrupa Spor Etiği Kuralları, Avrupa Birliği Sporda Beyaz Kitap ve Uluslararası Olimpiyat Komitesi Olimpik Antlaşmadır. Bu belgelerde bulunan normların, İlköğretim beden eğitimi ve oyun/spor dersleri ile Ortaöğretim beden eğitimi ve spor dersi öğretim programlarında hangi kapsamlarda ve nasıl bir bağlamda ele alındığı incelenmiştir. Doküman analizi sonucunda, uluslararası politika belgelerinde ifade edilen normların bazılarının, her üç dersin öğretim programlarında bazı farklılıklar olmakla birlikte programların temel felsefesi, yeterlilikler, kazanımlar, değerler, değerlerle ilişkili tutum ve davranışlar ve öğrenme alanları kapsamlarına dahil edildiği bulunmuştur. Fakat toplumsal cinsiyet eşitliği normunun programların herhangi bir aşamasında benimsenmediği görülmüştür. Sonuç olarak, ülkemiz öğretim programlarında yer almayan ama uluslararası politika belgelerinde yer alan toplumsal cinsiyet eşitliği normunun beden eğitimi ve spor programlarına dahil edilebileceği ve bunun da programın niteliğini ve kapsayıcılığını arttıracağı öngörülmektedir.
Anahtar Kelimeler
Uluslararası spor politika belgeleri Beden eğitimi ve spor Öğretim programı
Kaynakça
- Avrupa Konseyi (2001). European Sport Charter. [Avrupa spor şartı]. Erişim adresi (15 Haziran 2017): https://rm.coe.int/16804c9dbb.
- Avrupa Komisyonu (2007). White Paper on Sport. [Sporda beyaz kitap]. Erişim adresi (15 Haziran 2017): http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX%3A52007DC0391.
- Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi (2010). Code of Sport Ethics. [Spor etiği kuralları]. Erişim adresi (15 Haziran 2017): https://rm.coe.int/16805cecaa.
- Bailey, K.D. (1982). Methods of social research (2. baskı). New York: The Free Press.
- Birleşmiş Milletler (2014). International Charter of Physical Education, Physical Activity and Sport. [Uluslararası beden eğitimi, fiziksel aktivite ve spor şartı]. Erişim adresi (15 Haziran 2017): http://unesdoc.unesco.org/images/0023/002354/235409e.pdf.
- Dünya Sağlık Örgütü (World Health Organization) (2018). Physical Activity, Key Facts [Fiziksel aktivite, önemli gerçekler]. Erişim adresi (07 Eylül 2020): https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/physical-activity.
- Hünük, D. ve Demirhan, G. (2003). İlköğretim sekizinci sınıf, lise birinci sınıf ve üniversite öğrencilerinin beden eğitimi ve spora ilişkin tutumlarının karşılaştırılması. Spor Bilimleri Dergisi, 14(4), 175-184. [Erişim adresi: https://app.trdizin.gov.tr/publication/paper/detail/TXpjNE9ETXo].
- Hünük, D. ve Demirhan, G. (2010). Turkish adolescents’ attitudes toward physical education. Perceptual and Motor Skills, 111(2), 324-332. DOI: 10.2466/06.07.11.13.PMS.111.5.324-332.
- İnce, M.L. ve Hünük, D. (2010). Eğitim reformu sürecinde deneyimli beden eğitimi öğretmenlerinin kullandıkları öğretim stilleri ve stillere ilişkin algıları. Eğitim ve Bilim, 35(157), 128-139. [Erişim adresi: http://egitimvebilim.ted.org.tr/index.php/EB/article/view/260].
- Forster, N. (1995). The analysis of company documentation. C. Cassell and G. Symon (Eds.), Qualitative Methods in Organizational Research: A Practical Guide. London: Sage.
- Kangalgil, M., Hünük, D. ve Demirhan, G. (2006). İlköğretim, lise ve üniversite öğrencilerinin beden eğitimi ve spora ilişkin tutumlarının karşılaştırılması. Spor Bilimleri Dergisi, 17(2), 48-57. [Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/151341]
- Koca, C. (2016). Cinsiyetlendirilmiş bir sosyal alan olarak spor. C. Koca (Ed.), Sporun Toplumsal Cinsiyet Halleri içinde (18-39). Ankara: Spor.
- Koca, C. (2018). Türkiye’de katılımcı demokrasinin güçlendirilmesi: Toplumsal cinsiyet eşitliğinin izlenmesi projesi, Sporda toplumsal cinsiyet eşitliği. Haritalama ve izleme çalışması. Ankara: Cinsiyet Eşitliği İzleme Derneği (CEİD) Yayınları 11. ISBN: 978-605-69015-0-8.
- Kurtoğlu, A., Bayrakçeken, G. ve Ülker, G. (2014). Kadına yönelik şiddetle mücadele mekanizması izleme modeli. Ankara: Cinsiyet Eşitliği İzleme Derneği (CEİD) Yayınları. ISBN: 978-605-64847-0-4.
- Nutbeam, D. (2000). Health literacy as a public health goal: a challenge for contemporary health education and communication strategies into the 21st century. Health Promotion International, 15(3), 258-267. https://doi.org/10.1093/heapro/15.3.259.
- T.C. Milli Eğitim Bakanlığı (2017a). Beden eğitimi ve spor dersi öğretim programı (Ortaokul 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). Ankara.
- T.C. Milli Eğitim Bakanlığı (2017b). Ortaöğretim beden eğitimi ve spor dersi öğretim programı. Ankara.
- T.C. Milli Eğitim Bakanlığı (2017c). Oyun ve fiziki etkinlikler dersi öğretim programı (İlkokul 1, 2, 3 ve 4. Sınıflar). Ankara.
- Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC) (2004). Olimpik Antlaşma. Erişim adresi (15 Haziran 2017): http://www.olimpiyatkomitesi.org.tr/Upload/Menu/624923_ioc_antlasmasi.pdf.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (9. baskı). Ankara: Seçkin. ISBN: 978-975-02-2603-8.
Öz
The purpose of this study was to analyze the reformed physical education and sport curriculum under international physical education and sport policy documents. The underlying purpose of sport policy documents is to guide the contracting countries about the essential regulations of the fundamental right of physical education and sport which is denoted under UNESCO’s International Charter of Physical Education and Sport (1978). There is common understanding in the policy documents about the fundamental right of physical education and sport, which is globally accepted as norm (principle). Document analysis method was used in this study and it was conducted in two steps. In the first step, norms in the international policy documents related with physical education and sport were identified. The policy documents were UNESCO’s International Charter of Physical Education, Physical Activity and Sport, UNESCO MINEPS Declaration of Berlin, European Sport Charter, Code of Sport Ethics, European Union’s White Paper on Sport, and International Olympic Commitee’s Olympic Agreement. In the second step, the norms found in the international policy documents were examined in Primary School Play and Physical Activity Curriculum, Primary and Secondary School Physical Education and Sport Curriculum. Document analysis results showed that respect for human dignity, equity, prohibition of discrimination, child welfare, fair play, solidarity, peace, friendship, and honesty were amongst the norms found in the international policy documents. Some of these norms, even if they have some differences, were included in three of the curriculum’s foundational philosophy, qualifications, learning outcomes, values, value related attitude and behaviors, and learning domains. As a result, some of the important norms, which were not found in our curriculum but exists in the international policy documents, could be adapted in our physical education and sport curriculum and it would be predicted that this would increase the quality of curriculum
Anahtar Kelimeler
International sport policy documents, Physical education and sport, Curriculum
Kaynakça
- Avrupa Konseyi (2001). European Sport Charter. [Avrupa spor şartı]. Erişim adresi (15 Haziran 2017): https://rm.coe.int/16804c9dbb.
- Avrupa Komisyonu (2007). White Paper on Sport. [Sporda beyaz kitap]. Erişim adresi (15 Haziran 2017): http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX%3A52007DC0391.
- Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi (2010). Code of Sport Ethics. [Spor etiği kuralları]. Erişim adresi (15 Haziran 2017): https://rm.coe.int/16805cecaa.
- Bailey, K.D. (1982). Methods of social research (2. baskı). New York: The Free Press.
- Birleşmiş Milletler (2014). International Charter of Physical Education, Physical Activity and Sport. [Uluslararası beden eğitimi, fiziksel aktivite ve spor şartı]. Erişim adresi (15 Haziran 2017): http://unesdoc.unesco.org/images/0023/002354/235409e.pdf.
- Dünya Sağlık Örgütü (World Health Organization) (2018). Physical Activity, Key Facts [Fiziksel aktivite, önemli gerçekler]. Erişim adresi (07 Eylül 2020): https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/physical-activity.
- Hünük, D. ve Demirhan, G. (2003). İlköğretim sekizinci sınıf, lise birinci sınıf ve üniversite öğrencilerinin beden eğitimi ve spora ilişkin tutumlarının karşılaştırılması. Spor Bilimleri Dergisi, 14(4), 175-184. [Erişim adresi: https://app.trdizin.gov.tr/publication/paper/detail/TXpjNE9ETXo].
- Hünük, D. ve Demirhan, G. (2010). Turkish adolescents’ attitudes toward physical education. Perceptual and Motor Skills, 111(2), 324-332. DOI: 10.2466/06.07.11.13.PMS.111.5.324-332.
- İnce, M.L. ve Hünük, D. (2010). Eğitim reformu sürecinde deneyimli beden eğitimi öğretmenlerinin kullandıkları öğretim stilleri ve stillere ilişkin algıları. Eğitim ve Bilim, 35(157), 128-139. [Erişim adresi: http://egitimvebilim.ted.org.tr/index.php/EB/article/view/260].
- Forster, N. (1995). The analysis of company documentation. C. Cassell and G. Symon (Eds.), Qualitative Methods in Organizational Research: A Practical Guide. London: Sage.
- Kangalgil, M., Hünük, D. ve Demirhan, G. (2006). İlköğretim, lise ve üniversite öğrencilerinin beden eğitimi ve spora ilişkin tutumlarının karşılaştırılması. Spor Bilimleri Dergisi, 17(2), 48-57. [Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/151341]
- Koca, C. (2016). Cinsiyetlendirilmiş bir sosyal alan olarak spor. C. Koca (Ed.), Sporun Toplumsal Cinsiyet Halleri içinde (18-39). Ankara: Spor.
- Koca, C. (2018). Türkiye’de katılımcı demokrasinin güçlendirilmesi: Toplumsal cinsiyet eşitliğinin izlenmesi projesi, Sporda toplumsal cinsiyet eşitliği. Haritalama ve izleme çalışması. Ankara: Cinsiyet Eşitliği İzleme Derneği (CEİD) Yayınları 11. ISBN: 978-605-69015-0-8.
- Kurtoğlu, A., Bayrakçeken, G. ve Ülker, G. (2014). Kadına yönelik şiddetle mücadele mekanizması izleme modeli. Ankara: Cinsiyet Eşitliği İzleme Derneği (CEİD) Yayınları. ISBN: 978-605-64847-0-4.
- Nutbeam, D. (2000). Health literacy as a public health goal: a challenge for contemporary health education and communication strategies into the 21st century. Health Promotion International, 15(3), 258-267. https://doi.org/10.1093/heapro/15.3.259.
- T.C. Milli Eğitim Bakanlığı (2017a). Beden eğitimi ve spor dersi öğretim programı (Ortaokul 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). Ankara.
- T.C. Milli Eğitim Bakanlığı (2017b). Ortaöğretim beden eğitimi ve spor dersi öğretim programı. Ankara.
- T.C. Milli Eğitim Bakanlığı (2017c). Oyun ve fiziki etkinlikler dersi öğretim programı (İlkokul 1, 2, 3 ve 4. Sınıflar). Ankara.
- Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC) (2004). Olimpik Antlaşma. Erişim adresi (15 Haziran 2017): http://www.olimpiyatkomitesi.org.tr/Upload/Menu/624923_ioc_antlasmasi.pdf.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (9. baskı). Ankara: Seçkin. ISBN: 978-975-02-2603-8.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Turizm (Diğer) |
| Bölüm | Orijinal Makale |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Aralık 2020 |
| Kabul Tarihi | 15 Eylül 2020 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2020 Cilt: 5 Sayı: 2 |
