Öz
Ağrının değerlendirmesindeki en önemli ve güvenilir belirteç bireyin kendi algıladığı ağrı ifadesi olmakla birlikte ağrı algısı ve ağrıya verilen yanıt bireyler arası farklılık gösterebilmektedir. Ağrının değerlendirilmesinde uygun ölçüm araçlarının kullanımı, bireylerin sayılar ya da kelimelerle bildirdiği ağrının niteliğini daha objektif hale getirebilir. Bu değerlendirmede ağrının yeri, şiddeti, özelliği gibi tanımlayıcılar göz önüne alınmalıdır. Doğum ağrısı, akut ağrı tipindedir ve doğal bir süreç olması, hazırlık dönemi bulunması, sınırlı bir süre içerisinde gerçekleşmesi ve şiddetinin değişken olması nedeni ile diğer ağrı türlerinden ayrılmaktadır. Doğum ağrısının özelliklerinin bilinmesi ve doğru değerlendirilmesi, ağrının etkin yönetimi açısından önemlidir. Doğum ağrısı sadece fizyolojik ve duyusal değil, aynı zamanda duygusal, güdüsel, kavramsal, kültürel boyutları ile ele alınması gereken, subjektif ve çok boyutlu bir deneyimdir. Doğum ağrısı değerlendirilmesinin bir takım güçlükleri vardır ve doğum ağrısının fizyolojik değişimlerin yanı sıra emosyonel ve sosyo-kültürel faktörlerden de etkilenebilmesi bu güçlükleri artırmaktadır. Doğası gereği birden fazla boyutu içinde barındıran doğum ağrısının değerlendirilmesinde kullanılmak üzere çok boyutlu ölçekler geliştirilmiştir. Doğum eylemi süresince doğum ağrısına özgü geliştirilmiş ölçeklerin yaygın kullanımı, ebe/hemşireler tarafından verilecek olan doğum desteğinin kalitesini olumlu yönde etkileyebilir. Bu derleme, literatürde bulunan doğum eyleminin birinci evresindeki algılanan doğum ağrısını değerlendirmeye özgü geliştirilen ölçeklerin tanıtılması ve bu ölçeklerin kullanımı ile ilgili önerilerde bulunulması amacıyla yapılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Shannon K, Bucknall T. Pain assessment in critical care: what have we learnt from research. Intensive Crit care Nurs. 2003;19(3):154–62.
- Eti Aslan F, Badır A. Ağrı kontrol gerçeği: Hemşirelerin ağrının doğası, değerlendirilmesi ve geçirilmesine ilişkin bilgi ve inançları. Ağrı Derg. 2005;17(2):44–51.
- Eti Aslan F. Ağrı Değerlendirme Yöntemleri. CÜ Hemşirelik Yüksekokulu Derg. 2002;6(1): 9-16.
- Carvalho B, Cohen SE. Measuring the labor pain experience: delivery still far off. Int J Obstet Anesth. 2013;22(1):6–9.
- Ergin A. Doğum Ağrısının Değerlendirilmesi. Türkiye Klin Doğum-Kadın Sağlığı ve Hast Hemşireliği-Özel Konular. 2015;1(3):6–14.
- Kömürcü N, Ergin BA. Doğum Ağrısının Değerlendirilmesi. In: Kömürcü N, editor. Doğum Ağrısı ve Yönetimi. 2. baskı. istanbul: Nobel Tıp Kitapevi; 2013. p. 39–42.
- Özveren H, Faydalı S, Gülnar E, Dokuz HF. Hemşirelerin ağrı değerlendirmesine ilişkin tutum ve uygulamaları. J Contemp Med. 2018;8(1):60–6.
- Özer N, Bölükbaş N. Postoperatif Dönemdeki Hastaların Ağrıyı Tanımlamaları Ve Hemşirelerin Ağrılı Hastalara Yönelik Girişimlerinin İncelenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilim Derg. 2010;4(1).
- Ergin BA. Doğum Ağrısının Fizyolojisi. In: Kömürcü N, editor. Doğum Ağrısı ve Yönetimi. 2. baskı. İstanbul; 2013. p. 22–38.
- Mamuk R, Davas NI. Doğum ağrısının kontrolünde kullanılan nonfarmakolojik gevşeme ve tensel uyarılma yöntemleri. Şişli Etfal Hastan Tıp Bülteni. 2010;44(3):137–44.
- Bergh I, Söderlund T, Vinterskog L, Mårtensson LB. Reliability and validity of the Acceptance Symptom Assessment Scale in assessing labour pain. Midwifery. 2012;28(5):e684–8.
- Melzack R, Kinch R, Dobkin P, Lebrun M, Taenzer P. Severity of labour pain: Influence of physical as well as psychologic variables. Can Med Assoc J. 1984;130(5):579–84.
- Ağ SDS. Doğum Ağrısının Doğası ve Mekanizması. Türkiye Klin Doğum-Kadın Sağlığı ve Hast Hemşireliği-Özel Konular. 2015;1(3):1–5.
- Şahin NH, Yıldırım G. Doğum Ağrısının Değerlendirilmesi ve Kontrolü. Florence Nightingale Hemşirelik Derg. 2003;13(51):101–13.
- Şahin AB, Eyi EGY. Amniyotominin eylem süresi, sezaryen oranları, maternal ve fetal sonuçlar üzerine etkisi. Perinatoloji Derg. 2017;25(1):19–25.
- Carvalho B, Mhyre JM. Moving beyond the 0-10 scale for labor pain measurement. Anesth Analg. 2016;123(6):1351–3.
- Capogna G, Camorcia M, Stirparo S, Valentini G, Garassino A, Farcomeni A. Multidimensional evaluation of pain during early and late labor: a comparison of nulliparous and multiparous women. Int J Obstet Anesth. 2010;19(2):167–70.
- Capogna G, Celleno D, Lyons G, Columb M, Fusco P. Minimum local analgesic concentration of extradural bupivacaine increases with progression of labour. Br J Anaesth. 1998;80(1):11–3.
- Sheiner E, Sheiner EK, Hershkovitz R, Mazor M, Katz M, Shoham-Vardi I. Overestimation and underestimation of labor pain. Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol. 2000;91(1):37–40.
- Angle P. Development of the Labor Pain Questionnaire: Description of the Methods, Defense & Insights Gained. Oxford University Hertford College; 2013.
- Angle P, Kurtz-Landy C, Djordjevic J, Barrett J, Kibbe A, Sriparamananthan S, et al. The angle labor pain questionnaire: Reliability, validity, sensitivity to change, and responsiveness during early active labor without pain relief. Clin J Pain. 2017;33(2):132–41.
- Yılmaz TB, Özerdoğan N. Angle Doğum Ağrısı Ölçeği’nin Türkçeye uyarlanması ve nonfarmakolojik yöntem kullanılarak etkinliğinin değerlendirilmesi (Doktora tezi). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi; 2021.
- Melzack R, Casey KL. Sensory, motivational, and central control determinants of pain: a new conceptual model. Ski senses. 1968;1:423–43.
- Melzack R, Katz J. The McGill Pain Questionnaire: Appraisal and current status. In: Baskı 1., editor. Handbook of pain assessment,. New York, NY, US: The Guilford Press; 1971. p. 35–52.
- Angle P, Landy CK, Charles C, Yee J, Watson J, Kung R, et al. Phase 1 development of an index to measure the quality of neuraxial labour analgesia: Exploring the perspectives of childbearing women. Can J Anesth. 2010;57(5):468–78.
- Sandelowski M. Whatever happened to qualitative description? Res Nurs Health. 2000;23(4):334–40.
- Angle P, Kiss A, Yee J, Halpern S, Murthy Y. The new labor pain scale (lps): Description & properties. Can J Anesth. 2006;53(1):26225.
- Angle P, Kurtz Landy C, Djordjevic J, Barrett J, Kibbe A, Sriparamananthan S, et al. Performance of the angle labor pain questionnaire during initiation of epidural analgesia in early active labor. Anesth Analg. 2016;123(6):1546–53.
- Yadollahi P, Taghizdeh Z, Ebadi A, Khormaei F. Development and validation of the perception of labor pain questionnaire among iranian women. Int J Community Based Nurs Midwifery. 2019;7(2):128–37.
- Taghizdeh Z, Ebadi A, Dehghani M, Gharacheh M, Yadollahi P. A time for psycho-spiritual transcendence: The experiences of Iranian women of pain during childbirth. Women and Birth. 2017;30(6):491–6.
- Navarro-Prado S, Sánchez-Ojeda MA, Martín-Salvador A, Luque-Vara T, Fernández-Gómez E, Caro-Morán E. Development and validation of a rating scale of pain expression during childbirth (Esvadopa). Int J Environ Res Public Health. 2020;17(16):1–14.
Öz
Although the most important and reliable indicator in the assessment of pain is the individual's self-perceived pain expression, the perception and the response of pain may differ between individuals. The use of appropriate measurement tools in the assessment of pain can make the quality of pain reported by individuals with numbers or words more objective. In this evaluation, descriptors such as location, severity and characteristic of the pain should be taken into consideration. Labor pain is acute pain type and differs from other types of pain because it is a natural process, has a preparatory period, takes place in a limited time and its severity is variable. Knowing the characteristics of labor pain and evaluating it correctly important for effective management of pain. Labor pain is not only a physiological and sensory but also a subjective and multidimensional experience that needs to be handled with emotional, motivational, conceptual and cultural dimensions. Assessment of labor pain has some difficulties, and the fact that labor pain can be affected by physiological changes and emotional and socio-cultural factors increases these difficulties. Multidimensional scales have been developed to be used in the assessment of labor pain, which inherently includes more than one dimension. The widespread use of scales developed specifically for labor pain during labor may positively affect the quality of birth support to be given by midwives/nurses. This review was conducted to introducing the scales developed specifically for assessing labor pain in the first stage of labor and make suggestions about their use.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Shannon K, Bucknall T. Pain assessment in critical care: what have we learnt from research. Intensive Crit care Nurs. 2003;19(3):154–62.
- Eti Aslan F, Badır A. Ağrı kontrol gerçeği: Hemşirelerin ağrının doğası, değerlendirilmesi ve geçirilmesine ilişkin bilgi ve inançları. Ağrı Derg. 2005;17(2):44–51.
- Eti Aslan F. Ağrı Değerlendirme Yöntemleri. CÜ Hemşirelik Yüksekokulu Derg. 2002;6(1): 9-16.
- Carvalho B, Cohen SE. Measuring the labor pain experience: delivery still far off. Int J Obstet Anesth. 2013;22(1):6–9.
- Ergin A. Doğum Ağrısının Değerlendirilmesi. Türkiye Klin Doğum-Kadın Sağlığı ve Hast Hemşireliği-Özel Konular. 2015;1(3):6–14.
- Kömürcü N, Ergin BA. Doğum Ağrısının Değerlendirilmesi. In: Kömürcü N, editor. Doğum Ağrısı ve Yönetimi. 2. baskı. istanbul: Nobel Tıp Kitapevi; 2013. p. 39–42.
- Özveren H, Faydalı S, Gülnar E, Dokuz HF. Hemşirelerin ağrı değerlendirmesine ilişkin tutum ve uygulamaları. J Contemp Med. 2018;8(1):60–6.
- Özer N, Bölükbaş N. Postoperatif Dönemdeki Hastaların Ağrıyı Tanımlamaları Ve Hemşirelerin Ağrılı Hastalara Yönelik Girişimlerinin İncelenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilim Derg. 2010;4(1).
- Ergin BA. Doğum Ağrısının Fizyolojisi. In: Kömürcü N, editor. Doğum Ağrısı ve Yönetimi. 2. baskı. İstanbul; 2013. p. 22–38.
- Mamuk R, Davas NI. Doğum ağrısının kontrolünde kullanılan nonfarmakolojik gevşeme ve tensel uyarılma yöntemleri. Şişli Etfal Hastan Tıp Bülteni. 2010;44(3):137–44.
- Bergh I, Söderlund T, Vinterskog L, Mårtensson LB. Reliability and validity of the Acceptance Symptom Assessment Scale in assessing labour pain. Midwifery. 2012;28(5):e684–8.
- Melzack R, Kinch R, Dobkin P, Lebrun M, Taenzer P. Severity of labour pain: Influence of physical as well as psychologic variables. Can Med Assoc J. 1984;130(5):579–84.
- Ağ SDS. Doğum Ağrısının Doğası ve Mekanizması. Türkiye Klin Doğum-Kadın Sağlığı ve Hast Hemşireliği-Özel Konular. 2015;1(3):1–5.
- Şahin NH, Yıldırım G. Doğum Ağrısının Değerlendirilmesi ve Kontrolü. Florence Nightingale Hemşirelik Derg. 2003;13(51):101–13.
- Şahin AB, Eyi EGY. Amniyotominin eylem süresi, sezaryen oranları, maternal ve fetal sonuçlar üzerine etkisi. Perinatoloji Derg. 2017;25(1):19–25.
- Carvalho B, Mhyre JM. Moving beyond the 0-10 scale for labor pain measurement. Anesth Analg. 2016;123(6):1351–3.
- Capogna G, Camorcia M, Stirparo S, Valentini G, Garassino A, Farcomeni A. Multidimensional evaluation of pain during early and late labor: a comparison of nulliparous and multiparous women. Int J Obstet Anesth. 2010;19(2):167–70.
- Capogna G, Celleno D, Lyons G, Columb M, Fusco P. Minimum local analgesic concentration of extradural bupivacaine increases with progression of labour. Br J Anaesth. 1998;80(1):11–3.
- Sheiner E, Sheiner EK, Hershkovitz R, Mazor M, Katz M, Shoham-Vardi I. Overestimation and underestimation of labor pain. Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol. 2000;91(1):37–40.
- Angle P. Development of the Labor Pain Questionnaire: Description of the Methods, Defense & Insights Gained. Oxford University Hertford College; 2013.
- Angle P, Kurtz-Landy C, Djordjevic J, Barrett J, Kibbe A, Sriparamananthan S, et al. The angle labor pain questionnaire: Reliability, validity, sensitivity to change, and responsiveness during early active labor without pain relief. Clin J Pain. 2017;33(2):132–41.
- Yılmaz TB, Özerdoğan N. Angle Doğum Ağrısı Ölçeği’nin Türkçeye uyarlanması ve nonfarmakolojik yöntem kullanılarak etkinliğinin değerlendirilmesi (Doktora tezi). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi; 2021.
- Melzack R, Casey KL. Sensory, motivational, and central control determinants of pain: a new conceptual model. Ski senses. 1968;1:423–43.
- Melzack R, Katz J. The McGill Pain Questionnaire: Appraisal and current status. In: Baskı 1., editor. Handbook of pain assessment,. New York, NY, US: The Guilford Press; 1971. p. 35–52.
- Angle P, Landy CK, Charles C, Yee J, Watson J, Kung R, et al. Phase 1 development of an index to measure the quality of neuraxial labour analgesia: Exploring the perspectives of childbearing women. Can J Anesth. 2010;57(5):468–78.
- Sandelowski M. Whatever happened to qualitative description? Res Nurs Health. 2000;23(4):334–40.
- Angle P, Kiss A, Yee J, Halpern S, Murthy Y. The new labor pain scale (lps): Description & properties. Can J Anesth. 2006;53(1):26225.
- Angle P, Kurtz Landy C, Djordjevic J, Barrett J, Kibbe A, Sriparamananthan S, et al. Performance of the angle labor pain questionnaire during initiation of epidural analgesia in early active labor. Anesth Analg. 2016;123(6):1546–53.
- Yadollahi P, Taghizdeh Z, Ebadi A, Khormaei F. Development and validation of the perception of labor pain questionnaire among iranian women. Int J Community Based Nurs Midwifery. 2019;7(2):128–37.
- Taghizdeh Z, Ebadi A, Dehghani M, Gharacheh M, Yadollahi P. A time for psycho-spiritual transcendence: The experiences of Iranian women of pain during childbirth. Women and Birth. 2017;30(6):491–6.
- Navarro-Prado S, Sánchez-Ojeda MA, Martín-Salvador A, Luque-Vara T, Fernández-Gómez E, Caro-Morán E. Development and validation of a rating scale of pain expression during childbirth (Esvadopa). Int J Environ Res Public Health. 2020;17(16):1–14.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Kadın Hastalıkları ve Doğum, Sağlık Kurumları Yönetimi |
| Bölüm | Derleme |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Temmuz 2022 |
| Gönderilme Tarihi | 23 Haziran 2021 |
| Kabul Tarihi | 31 Mart 2022 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 Cilt: 19 Sayı: 2 |
