Öz
Amaç: AİK ’’hastaların hastalıkları ve kendi bireysel özelliklerine uygun
ilacı, uygun süre ve kullanım
şekliyle, uygun maliyette almalarına yönelik kurallara
uyulması’’ olarak tanımlanmıştır. Akılcı
kullanımda en fazla suistimal edilen ilaç grubu antibiyotiklerdir. Antibiyotikler en çok çocukluk döneminde
kullanılmaktadır. Antibiyotik reçetelerinde tanı olarak en sık yer alan otitis media, tonsillit,
sinüzit gibi hastalıkların çocukluk döneminde yetişkinlere göre, daha sık görülmesi temel sebebi
oluşturmaktadır.
Gereç ve Yöntem: Araştırmada, 2015-2016 yılında Giresun Ada hastanesi çocuk servisi bölümünden
en az bir çocuk sahibi olan toplam 248 kişide (205 anne ve 43 baba) klasik ve test şeklinde anket
soruları uygulanmıştır. Ebeveynlerin çocukları üzerinde antibiyotik
kullanımı konusunda bilinç düzeyleri
AİK ilkeleri doğrultusunda tartışılmıştır. Çalışma verileri SPSS 21.0 istatistik paket programı ile
değerlendirilmiştir. Gruplar arası değerlendirmeler ki kare
testi ve Student t testi ile yapılmıştır.
Bulgular: Antibiyotiklerin gereğinden fazla dozda
veya rastgele kullanıldığı durumlar ankete katılan
ebeveynler genel karşılaştırma, yaş ve eğitim durumları ile karşılaştırılmıştır. Karşılaştırma gruplarında,
rastgele antibiyotik
kullanımı sonucunda ilacın etkisiz kalacağını düşünenlerin oranı sırası
ile; %71,5 (genel dağılım), %82,9 (40 yaş ve üstü), %82,2 (üniversite mezunu)
olduğu bulunmuştur.
Yöneltilen sorular arasında ilacın doğru kullanımına ilişkin, hastalık belirtilerinin düzelmeye başladığı
durumlarda ne yaptıkları sorulmuştur. Bu bağlamda hastalık ile ilgili semptomların geçmeye başlaması
ile tedaviyi ilacı keserek bırakanların 54,8%’inin ilkokul mezunu oldukları görülmüştür. Tedaviyi ilaç
bitene kadar devam
ettirenlerin 52,3%’ünün ise üniversite mezunu olduğu gözlenmiştir.
Sonuç: Birey ve toplum sağlığı üzerinde önemli etkisi olan antibiyotik kullanımı ile ilgili olarak
akılcı ilaç kullanımı ilkeleri doğrultusunda sağlık çalışanlarının ve toplumun
bilgilendirilmesi gerekmektedir.
Bu bağlamda akılcı antibiyotik kullanımını arttırmak için yapılan çalışmaların arttırılması
gerektiği düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- 1. Akıcı A, Kalaça S. Topluma yönelik akılcı ilaç kulllanımı. T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı. SGK Yayın No: 93, 2013. 2. Akılcı İlaç Kullanımının Alfabesi. T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık Projesi Genel Koordinatörlüğü. 2001. 3. Akıcı A, Uğurlu MÜ, G.nüllü N, ve ark. Pratisyen Hekimlerin Akılcı İlaç Kullanımı Konusunda Bilgi ve Tutumlarının Değerlendirilmesi. STED,2002;11: 253-7. 4. Acar A, Yeğenoğlu S. Akılcı İlaç Kullanımı Açısından Farmakoekonomi ve Hastane Formülleri. Ankara Eczacılık Fakültesi Dergisi 2005; 34(3): 207-18. 5. Hardon A, Brudon P, Reeler A. Cenevre 1992, Toplumda İlaç Kullanımı Nasıl Araştırılır? Ankara: Hıfzısıhha Mektebi Müdürlüğü Yayını. 2004. 6. İstanbul ‘’ Akılcı İlaç Kullanımı ve Farkındalık’’ Sempozyumu Kitapçığı, 19 Kasım 2014. 7. Mollahaliloğlu S, Özbay H, Özgen H ve ark. Türkiye Ulusal Sağlık Hesapları. Hane Halkı Sağlık Harcamaları,. T.C. Sağlık Bakanlığı Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı Hıfzıssıhha Mektebi Müdürlüğü, Ankara, 2006. 8. Neslihan P. Drug Expenditures in our Country. J Turgut Ozal Med Cent 2012; 19(1): 59-65. 9. Akılcı İlaç Kullanımı Calıştayı Sonuç Raporu, T. C. Sağlık Bakanlığı, Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı, ANKARA, 2007. 10. Ersöz F. Türkiye ile OECD Ülkelerinin Sağlık Düzeyleri ve Sağlık Harcamalarının Analizi. İstatistikçiler Dergisi 2008; 2:95-104. 11. TEPAV (Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı) Mali İzleme Raporu, Sağlık Harcamaları Sağlıklı mı? Şubat 2008. 12. Sancak B. Staphylococcus aureus ve Antibiyotik Direnci. Mikrobiyol Bul 2011; 45(3): 565-576. 13. Hawkey PM. The growing burden of antimicrobial resistance. J Antimicrob Chemother 2008; 62(Suppl 1): i1-9. 14. Gold HS, Pillai SK. Antistaphylococcal agents. Infect Dis Clin North Am 2009; 23(1): 99-131. 15. Öztürk, R. “Akılcı antibiyotik kullanımı ve ülkemizde antimikrobik maddelere direnç sorunu.” Toplumdan edinilmiş enfeksiyonlara pratik yaklaşımlar. IÜ Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri, Sempozyum Dizisi 61 (2008): 1-16. 16. Sağlık İ, Mutlu D, Öngüt G, Velipaşaoğlu Güney S, Özkul A, Öğünç D, Çolak D. Alt Solunum Yolu Enfeksiyonu Olan Çocuklarda Adenovirusların Araştırılması. Mikrobiyol Bul 2013; 47(2): 282-294. 17. Yiş R, Aslan S, Çıtak Ç, Değirmenci S. Gaziantep Çocuk Hastanesinde Vankomisine Dirençli Enterokok Kolonizasyonunun Değerlendirilmesi. Mikrobiyol Bul 2011; 45(4): 646-654. 18. Langley JM. Adenoviruses. Pediatr Rev 2005; 26(7): 244-9. 19. Robinson C, Echavarria M. Adenoviruses, pp: 1589-600. In: Murray PR, Baron EJ, Jorgensen JH, Landry ML, Pfaller MA (eds), Manual of Clinical Microbiology. 2007, 9th ed. ASM Press, Washington, DC. 20. Bodur E, Yapar M, Şener K. Üst solunum yolu infeksiyonu yakınmaları olan ilköğretim çağı çocuklarında PZR 70 yöntemi kullanılarak adenovirüs araştırılması. Gülhane Tıp Derg 2009; 51(3): 162-7. 21. Ruuskanen O, Meurman O, Akusjärvi G. Adenoviruses, pp: 515-35. In: Richman DD, Whitley RJ, Hayden FG (eds), Clinical Virology 2002, 2nd ed. ASM Press, Washington, DC. 22. Ceyhan M. Çocuklarda Antibiyotik Kullanımı. Turkiye Klinikleri Journal of Pediatrics Special Topics 2.3 (2004): 189-196. 23. Karadayı K, Turan M, Şen M. Genel Cerrahide Profilaktik Antibiyotik Kullanımı. C. U. Tıp Fakültesi Dergisi 2002;25 (1): 38 -42. 24. Sever l. Çocuklarda İlaç Kullanımı. s; 77-85. Ed: Eşkazan E. Akılcı İlaç Kullanımı.Sempozyum Dizisi yayın no:1.1999. 25. Özgüneş İ. Akılcı Antibiyotik Kullanımında Hastane Pratiğinde Sorunlar. ANKEM Dergi 2005;19(2):185-189. 26. Hoşoğlu S. Birinci Basamakta Antibiyotik Kullanımı Nasıl Takip Edilmelidir? ANKEM Dergi 2007;21(2): 257-260. 27. Hoşoğlu S. Antibiyotik Tüketiminin Kantitatif Olarak Ölçülmesi ve Sürveyansı ANKEM Dergi 2006;20(2):184-187. 28. Chan GC ve ark. Attitudes and antibiotic us effort upper Respiratory Tract İnfections in Children Attending A primary Healthcare Clinic in Malaysia. Singapore Med J 2006; 47(4):266. 29. Mitsi G ve ark. Patterns of Antibiotics Use Of Among Adults And Parents in The Community: Aquestionnaire Based Survey in A greek Urban Population. İnternational Journal of Antimicrobial Agents 2005; (25): 439-443. 30. Gonzalez ve ark, Storage of antibiotics in Spanish household. Rev Esp Quimioter 2006; 19(3): 275-385.
Öz
Objective: The rational usage of
drug is identified that use the appropriate medication for individual
disease, only for required time and doses
depended manner in cost-effective way, respectively.
Antibiotics are the most common type of
medication that misused according to rule of rational usage
of drug. Antibiotics are used in mostly
childhood. Due to the antibiotics prescription and diagnosis
some diseases affect children more
frequently than adults such as otitis media, tonsillitis, sinusitis.
Material and Method: In this research,
classic and multiple choice questions were done a total
of 248 parents that have at least one child
who were treated in Giresun Ada Hastanesi Department
of Pediatrics in 2015 and 2016. SPSS 21.0
software was used for statistical analysis. Comparison of
intergroup data was determined using
Student’s t-test and Chi square test.
Results: Answers were compared
with overall comparison, compared with age and educational
status. Given the answers due to the usage
of antibiotics randomly end up with the rate of remain
ineffective were founded 71,5% (in
general), 82,9 % (40 aged and over), %82,2 (university degree), respectively.
In questions for parents, in cases where
the symptoms begin to improve, 54.8% were cut the
drugs for treatments that were uneducated,
52,3% were continue the using drugs that were graduated
from university.
Conclusion: Health departments and
the community should be informed about rational usage of
antibiotics which have significant impact
on health in line with the principles of rational usage of drug.
Further researches should be carried on
continuously to improve the rational usage of antibiotics.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- 1. Akıcı A, Kalaça S. Topluma yönelik akılcı ilaç kulllanımı. T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı. SGK Yayın No: 93, 2013. 2. Akılcı İlaç Kullanımının Alfabesi. T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık Projesi Genel Koordinatörlüğü. 2001. 3. Akıcı A, Uğurlu MÜ, G.nüllü N, ve ark. Pratisyen Hekimlerin Akılcı İlaç Kullanımı Konusunda Bilgi ve Tutumlarının Değerlendirilmesi. STED,2002;11: 253-7. 4. Acar A, Yeğenoğlu S. Akılcı İlaç Kullanımı Açısından Farmakoekonomi ve Hastane Formülleri. Ankara Eczacılık Fakültesi Dergisi 2005; 34(3): 207-18. 5. Hardon A, Brudon P, Reeler A. Cenevre 1992, Toplumda İlaç Kullanımı Nasıl Araştırılır? Ankara: Hıfzısıhha Mektebi Müdürlüğü Yayını. 2004. 6. İstanbul ‘’ Akılcı İlaç Kullanımı ve Farkındalık’’ Sempozyumu Kitapçığı, 19 Kasım 2014. 7. Mollahaliloğlu S, Özbay H, Özgen H ve ark. Türkiye Ulusal Sağlık Hesapları. Hane Halkı Sağlık Harcamaları,. T.C. Sağlık Bakanlığı Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı Hıfzıssıhha Mektebi Müdürlüğü, Ankara, 2006. 8. Neslihan P. Drug Expenditures in our Country. J Turgut Ozal Med Cent 2012; 19(1): 59-65. 9. Akılcı İlaç Kullanımı Calıştayı Sonuç Raporu, T. C. Sağlık Bakanlığı, Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı, ANKARA, 2007. 10. Ersöz F. Türkiye ile OECD Ülkelerinin Sağlık Düzeyleri ve Sağlık Harcamalarının Analizi. İstatistikçiler Dergisi 2008; 2:95-104. 11. TEPAV (Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı) Mali İzleme Raporu, Sağlık Harcamaları Sağlıklı mı? Şubat 2008. 12. Sancak B. Staphylococcus aureus ve Antibiyotik Direnci. Mikrobiyol Bul 2011; 45(3): 565-576. 13. Hawkey PM. The growing burden of antimicrobial resistance. J Antimicrob Chemother 2008; 62(Suppl 1): i1-9. 14. Gold HS, Pillai SK. Antistaphylococcal agents. Infect Dis Clin North Am 2009; 23(1): 99-131. 15. Öztürk, R. “Akılcı antibiyotik kullanımı ve ülkemizde antimikrobik maddelere direnç sorunu.” Toplumdan edinilmiş enfeksiyonlara pratik yaklaşımlar. IÜ Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri, Sempozyum Dizisi 61 (2008): 1-16. 16. Sağlık İ, Mutlu D, Öngüt G, Velipaşaoğlu Güney S, Özkul A, Öğünç D, Çolak D. Alt Solunum Yolu Enfeksiyonu Olan Çocuklarda Adenovirusların Araştırılması. Mikrobiyol Bul 2013; 47(2): 282-294. 17. Yiş R, Aslan S, Çıtak Ç, Değirmenci S. Gaziantep Çocuk Hastanesinde Vankomisine Dirençli Enterokok Kolonizasyonunun Değerlendirilmesi. Mikrobiyol Bul 2011; 45(4): 646-654. 18. Langley JM. Adenoviruses. Pediatr Rev 2005; 26(7): 244-9. 19. Robinson C, Echavarria M. Adenoviruses, pp: 1589-600. In: Murray PR, Baron EJ, Jorgensen JH, Landry ML, Pfaller MA (eds), Manual of Clinical Microbiology. 2007, 9th ed. ASM Press, Washington, DC. 20. Bodur E, Yapar M, Şener K. Üst solunum yolu infeksiyonu yakınmaları olan ilköğretim çağı çocuklarında PZR 70 yöntemi kullanılarak adenovirüs araştırılması. Gülhane Tıp Derg 2009; 51(3): 162-7. 21. Ruuskanen O, Meurman O, Akusjärvi G. Adenoviruses, pp: 515-35. In: Richman DD, Whitley RJ, Hayden FG (eds), Clinical Virology 2002, 2nd ed. ASM Press, Washington, DC. 22. Ceyhan M. Çocuklarda Antibiyotik Kullanımı. Turkiye Klinikleri Journal of Pediatrics Special Topics 2.3 (2004): 189-196. 23. Karadayı K, Turan M, Şen M. Genel Cerrahide Profilaktik Antibiyotik Kullanımı. C. U. Tıp Fakültesi Dergisi 2002;25 (1): 38 -42. 24. Sever l. Çocuklarda İlaç Kullanımı. s; 77-85. Ed: Eşkazan E. Akılcı İlaç Kullanımı.Sempozyum Dizisi yayın no:1.1999. 25. Özgüneş İ. Akılcı Antibiyotik Kullanımında Hastane Pratiğinde Sorunlar. ANKEM Dergi 2005;19(2):185-189. 26. Hoşoğlu S. Birinci Basamakta Antibiyotik Kullanımı Nasıl Takip Edilmelidir? ANKEM Dergi 2007;21(2): 257-260. 27. Hoşoğlu S. Antibiyotik Tüketiminin Kantitatif Olarak Ölçülmesi ve Sürveyansı ANKEM Dergi 2006;20(2):184-187. 28. Chan GC ve ark. Attitudes and antibiotic us effort upper Respiratory Tract İnfections in Children Attending A primary Healthcare Clinic in Malaysia. Singapore Med J 2006; 47(4):266. 29. Mitsi G ve ark. Patterns of Antibiotics Use Of Among Adults And Parents in The Community: Aquestionnaire Based Survey in A greek Urban Population. İnternational Journal of Antimicrobial Agents 2005; (25): 439-443. 30. Gonzalez ve ark, Storage of antibiotics in Spanish household. Rev Esp Quimioter 2006; 19(3): 275-385.
Ayrıntılar
| Konular | Sağlık Kurumları Yönetimi |
|---|---|
| Bölüm | Makale |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Aralık 2016 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2016 Cilt: 6 Sayı: 12 |
