Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Adaptation of Ovarian Cancer Awareness Scale into Turkish: Validity and Reliability Study

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 3, 679 - 700, 31.12.2022

Hilal Evgin Nevin Hotun Şahin

Öz

Objectives: This study aims to conduct a validity and reliability study by adapting the Ovarian Cancer Awareness Measure (OCAM) to Turkish.
Materials and Methods: Data for the study were collected from an educational and research hospital by sampling 300 women. Introductory information form and OCAM were used to collect data. The data were collected in May-December 2019. After the language and scope validity of scale was provided, factor analysis was performed for construct validity. Cronbach Alpha and item-total score correlation and internal consistency were evaluated. For the proof of invariance with respect to time, the test used a retest method.
Results: The mean age of the participants was 33.96 ± 10.57 years. The scale provided necessary language and scope validity. In order to ensure the goodness of fit in the confirmatory factor analysis conducted for the construct validity, modifications were made and all items achieved the required fit. As a result of reliability analyses, Cronbach Alpha values were calculated as 0.768 in the symptoms section and 0.837 in the risk factors section. The number of test retest correlation coefficients was found to be 0.808 for the symptoms section and 0.865 for the risk factors section.
Conclusion: It was determined that the validity and reliability analyses of the Turkish version of the OCAM met all the criteria. It was found that it can be safely applied to the Turkish society.

Anahtar Kelimeler

Ovarian cancer cancer awareness validity reliability

Kaynakça

  • Akgül, A. (2005). Tıbbi araştırmalarda istatistiksel analiz teknikleri SPSS uygulamaları (1. Baskı). Mustafa Kitabevi.
  • Altuntaş, S. ve Baykal, Ü. (2010). Örgütsel vatandaşlık düzeyi ölçeğinin hemşirelikte geçerlik-güvenirliği. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 13(3),7-16.
  • Bayram, N. (2004). Sosyal Bilimlerde SPSS ile Veri Analizi (4. Baskı). Ezgi Kitabevi.
  • Beaton, D. E., Bombardier, C., Guillemin, F., ve Ferraz, M. B. (2000). Guidelines for the process of cross-cultural adaptation of self-report measures. Spine, 25(24), 3186–3191. https://doi.org/10.1097/00007632-200012150-00014
  • Beji, N.K. ve Bilgiç, D. (2015). Over kanseri. In G, Can (Eds), Onkoloji hemşireliği (pp. 807-838). Nobel tıp Kitabevi.
  • Bray, F., Ferlay, J., Soerjomataram, I., Siegel, R.L., Torre, L.A. ve Jemal, A. (2018). Global cancer statistics 2018: GLOBOCAN estimates of incidence and mortality worldwide for 36 cancers in 185 countries. CA: A Cancer Journal of Clinicians, 68(6),394-424. https://doi.org/10.3322/caac.21492
  • Büyüköztürk, Ş., Akgün, Ö.E., Özkahveci, Ö. ve Demirel, F. (2004). Güdülenme ve öğrenme stratejileri ölçeğinin türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 4(2),207-239.
  • Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör analizi: temel kavramlar ve ölçek geliştirmede kullanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 32(32),470-483.
  • Büyüköztürk, Ş. (2016). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı (22. Baskı). Pegem Akademi Yayıncılık.
  • Capriglione, S., Luvero, D., Plotti, F., Terranova, C., Montera, R., Scaletta, G., ve diğerleri. (2017). Ovarian cancer recurrence and early detection: may HE4 play a key role in this open challenge? A systematic review of literature. Medical Oncology (Northwood, London, England), 34(9), 164. https://doi.org/10.1007/s12032-017-1026-y
  • Çapık, C. (2014). Geçerlik ve güvenirlik çalışmalarında doğrulayıcı faktör analizinin kullanımı. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 17(3),196-205.
  • Ekinci, T., Yavuzcan, A., Ozbay, P., ve Uysal, S. (2013). Epiteryal over kanserinde sağkalımı etkileyen faktörlerin incelenmesi. Türk Jinekolojik Onkoloji Dergisi, 3,66-73.
  • Eroğlu, K. ve Koç, G. (2013). Jinekolojik kanser kontrolü ve hemşirelik. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi,1(2),77–90.
  • Esin, M. N. (2014). Veri toplama araçlarının güvenilirliği ve geçerliliği. In S., Erdoğan, N., Nahcivan ve M. N. Esin (Eds), Hemşirelikte araştırma (pp. 193-233). Nobel Tıp Kitabevi.
  • Falcetta, F. S., Lawrie, T. A., Medeiros, L. R., da Rosa, M. I., Edelweiss, M. I., Stein, A. T., ve diğerleri. (2016). Laparoscopy versus laparotomy for FIGO stage I ovarian cancer. The Cochrane Database of Systematic Reviews, 10(10), CD005344. https://doi.org/10.1002/14651858.CD005344.pub4
  • Karakoç, F. Y. ve Dönmez, L. (2014). Ölçek geliştirme çalışmalarında temel ilkeler. Tıp Eğitimi Dünyası, 13(40),39-49.
  • Kaya, M. F. (2013). Sürdürülebilir kalkınmaya yönelik tutum ölçeği geliştirme çalışması. Marmara Coğrafya Dergisi, 0(28),175-193.
  • Kılıç, A. F., ve Koyuncu, İ. (2017). Ölçek uyarlama çalışmalarının yapı geçerliği açısından incelenmesi. In Ö., Demirel ve S., Dinçer (Eds), Küreselleşen dünyada eğitim (pp. 415-438). Pegem Akademi.
  • Köse, G., Aka, N., Civak, L., Karayel, S., ve Türkay, Ü. (2006). Over kanseri olgularımızın retrospektif analizi; 81 olgu deneyimi. Türk Jinekolojik Onkoloji Dergisi, 9(4),101-105.
  • Mishra, P., Singh, U., Pandey, C. M., Mishra, P., ve Pandey, G. (2019). Application of student's t-test, analysis of variance, and covariance. Annals of Cardiac Anaesthesia, 22(4), 407–411. https://doi.org/10.4103/aca.ACA_94_19
  • Pınar, G., Algıer, L., Doğan, N. ve Kaya, N. (2008). Jinekolojik kanserli bireylerde risk faktörlerinin belirlenmesi. International Journal of Hematology and Oncology, 4(18),208-216.
  • Roett, M. A., ve Evans, P. (2009). Ovarian cancer: An overview. American Family Physician, 80(6), 609–616.
  • Sağlık Bakanlığı. Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Kanser Dairesi Başkanlığı. Türkiye Kanser İstatikleri (2017). Kanser rapor 2017 (https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/kanser-db/istatistik/Turkiye_Kanser_Istatistikleri_2017.pdf). 14 Mart 2020’de erişildi.
  • Simon, A. E., Wardle, J., Grimmett, C., Power, E., Corker, E., Menon, U., ve diğerleri. (2012). Ovarian and cervical cancer awareness: development of two validated measurement tools. The Journal of Family Planning and Reproductive Health Care, 38(3), 167–174. https://doi.org/10.1136/jfprhc-2011-100118
  • Simon, D., Kriston, L., Loh, A., Spies, C., Scheibler, F., Wills, C., ve diğerleri. (2010). Confirmatory factor analysis and recommendations for improvement of the Autonomy-Preference-Index (API). Health Expectations: an İnternational Journal of Public Participation in Health Care and Health Policy, 13(3), 234–243. https://doi.org/10.1111/j.1369-7625.2009.00584.x
  • Şengöz, N. ve Özdemir, G. (2016). Temel bileşenler analizi ve K-ortalama kümeleme yönteminin birlikte kullanımı: Bir örnek uygulama. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15),85-94.
  • Tavşancıl, E. (2006). Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi (1. Baskı). Nobel Tıp Yayınevi.
  • Torre, L. A., Trabert, B., DeSantis, C. E., Miller, K. D., Samimi, G., Runowicz, C. D., ve diğerleri. (2018). Ovarian cancer statistics, 2018. CA: A Cancer Journal for Clinicians, 68(4), 284–296. https://doi.org/10.3322/caac.21456
  • Webb, P.M. ve Jordan, S.J. (2017). Epidemiology of epithelial ovarian cancer. Best Practice & Research Clinical Obstetrics & Gynaecology, 41,3-14. https://doi.org/10.1016/j.bpobgyn.2016.08.006
  • Yeşilyurt, S. ve Çapraz, C. (2018). Ölçek geliştirme çalışmalarında kullanılan kapsam geçerliği için bir yol haritası. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(1),251-264.
  • Yıldız, D. ve Uzunsakal, E. (2018). Alan araştırmalarında güvenilirlik testlerinin karşılaştırılması ve tarımsal veriler üzerine bir uygulama. Uygulamalı Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1),16-28.

Over Kanseri Farkındalık Ölçeği’nin Türkçe’ye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 3, 679 - 700, 31.12.2022

Hilal Evgin Nevin Hotun Şahin

Öz

Amaç: Bu çalışmanın amacı Over Kanseri Farkındalık Ölçeği’nin (OKFÖ) Türkçe’ye uyarlanarak, geçerlik ve güvenirlik çalışmasının yapılmasıdır.
Gereç ve Yöntem: Çalışma için veriler bir eğitim ve araştırma hastanesinden, 300 kadın örnekleme alınarak toplandı. Verilerin toplanmasında tanıtıcı bilgi formu ve OKFÖ kullanıldı. Veriler Mayıs-Aralık 2019 tarihinde toplandı. Ölçek dil ve kapsam geçerliği sağlandıktan sonra, yapı geçerliği için faktör analizi yapıldı. Cronbach Alfa ve madde-toplam puan korelasyonu ile iç tutarlılık değerlendirildi. Zamana göre değişmezliğin ispatı için test tekrar test yöntemi kullandı.
Bulgular: Katılımcıların yaş ortalaması 33,96 ± 10,57’dir. Ölçek gerekli olan dil ve kapsam geçerliğini sağladı. Yapı geçerliği için yapılan doğrulayıcı faktör analizinde uyum iyiliğini sağlamak amacıyla modifikasyon yapıldı ve tüm maddeler gerekli olan uyumu sağladı. Güvenirlik analizleri sonucunda Cronbach Alfa değerleri; belirtiler bölümünde 0,768 ve risk faktörleri bölümünde 0,837 olarak hesaplandı. Test tekrar test korelasyon kat sayısı ise belirtiler bölümü için 0,808, risk faktörleri bölümü için 0,865 olarak bulundu.
Sonuç: OKFÖ’nün Türkçe versiyonuna yapılan geçerlik ve güvenirlik analizleri tüm ölçütleri karşıladığı belirlendi. Türk toplumuna güvenle uygulanabileceği saptandı.

Anahtar Kelimeler

Over kanseri kanser farkındalığı geçerlik güvenirlik

Kaynakça

  • Akgül, A. (2005). Tıbbi araştırmalarda istatistiksel analiz teknikleri SPSS uygulamaları (1. Baskı). Mustafa Kitabevi.
  • Altuntaş, S. ve Baykal, Ü. (2010). Örgütsel vatandaşlık düzeyi ölçeğinin hemşirelikte geçerlik-güvenirliği. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 13(3),7-16.
  • Bayram, N. (2004). Sosyal Bilimlerde SPSS ile Veri Analizi (4. Baskı). Ezgi Kitabevi.
  • Beaton, D. E., Bombardier, C., Guillemin, F., ve Ferraz, M. B. (2000). Guidelines for the process of cross-cultural adaptation of self-report measures. Spine, 25(24), 3186–3191. https://doi.org/10.1097/00007632-200012150-00014
  • Beji, N.K. ve Bilgiç, D. (2015). Over kanseri. In G, Can (Eds), Onkoloji hemşireliği (pp. 807-838). Nobel tıp Kitabevi.
  • Bray, F., Ferlay, J., Soerjomataram, I., Siegel, R.L., Torre, L.A. ve Jemal, A. (2018). Global cancer statistics 2018: GLOBOCAN estimates of incidence and mortality worldwide for 36 cancers in 185 countries. CA: A Cancer Journal of Clinicians, 68(6),394-424. https://doi.org/10.3322/caac.21492
  • Büyüköztürk, Ş., Akgün, Ö.E., Özkahveci, Ö. ve Demirel, F. (2004). Güdülenme ve öğrenme stratejileri ölçeğinin türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 4(2),207-239.
  • Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör analizi: temel kavramlar ve ölçek geliştirmede kullanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 32(32),470-483.
  • Büyüköztürk, Ş. (2016). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı (22. Baskı). Pegem Akademi Yayıncılık.
  • Capriglione, S., Luvero, D., Plotti, F., Terranova, C., Montera, R., Scaletta, G., ve diğerleri. (2017). Ovarian cancer recurrence and early detection: may HE4 play a key role in this open challenge? A systematic review of literature. Medical Oncology (Northwood, London, England), 34(9), 164. https://doi.org/10.1007/s12032-017-1026-y
  • Çapık, C. (2014). Geçerlik ve güvenirlik çalışmalarında doğrulayıcı faktör analizinin kullanımı. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 17(3),196-205.
  • Ekinci, T., Yavuzcan, A., Ozbay, P., ve Uysal, S. (2013). Epiteryal over kanserinde sağkalımı etkileyen faktörlerin incelenmesi. Türk Jinekolojik Onkoloji Dergisi, 3,66-73.
  • Eroğlu, K. ve Koç, G. (2013). Jinekolojik kanser kontrolü ve hemşirelik. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi,1(2),77–90.
  • Esin, M. N. (2014). Veri toplama araçlarının güvenilirliği ve geçerliliği. In S., Erdoğan, N., Nahcivan ve M. N. Esin (Eds), Hemşirelikte araştırma (pp. 193-233). Nobel Tıp Kitabevi.
  • Falcetta, F. S., Lawrie, T. A., Medeiros, L. R., da Rosa, M. I., Edelweiss, M. I., Stein, A. T., ve diğerleri. (2016). Laparoscopy versus laparotomy for FIGO stage I ovarian cancer. The Cochrane Database of Systematic Reviews, 10(10), CD005344. https://doi.org/10.1002/14651858.CD005344.pub4
  • Karakoç, F. Y. ve Dönmez, L. (2014). Ölçek geliştirme çalışmalarında temel ilkeler. Tıp Eğitimi Dünyası, 13(40),39-49.
  • Kaya, M. F. (2013). Sürdürülebilir kalkınmaya yönelik tutum ölçeği geliştirme çalışması. Marmara Coğrafya Dergisi, 0(28),175-193.
  • Kılıç, A. F., ve Koyuncu, İ. (2017). Ölçek uyarlama çalışmalarının yapı geçerliği açısından incelenmesi. In Ö., Demirel ve S., Dinçer (Eds), Küreselleşen dünyada eğitim (pp. 415-438). Pegem Akademi.
  • Köse, G., Aka, N., Civak, L., Karayel, S., ve Türkay, Ü. (2006). Over kanseri olgularımızın retrospektif analizi; 81 olgu deneyimi. Türk Jinekolojik Onkoloji Dergisi, 9(4),101-105.
  • Mishra, P., Singh, U., Pandey, C. M., Mishra, P., ve Pandey, G. (2019). Application of student's t-test, analysis of variance, and covariance. Annals of Cardiac Anaesthesia, 22(4), 407–411. https://doi.org/10.4103/aca.ACA_94_19
  • Pınar, G., Algıer, L., Doğan, N. ve Kaya, N. (2008). Jinekolojik kanserli bireylerde risk faktörlerinin belirlenmesi. International Journal of Hematology and Oncology, 4(18),208-216.
  • Roett, M. A., ve Evans, P. (2009). Ovarian cancer: An overview. American Family Physician, 80(6), 609–616.
  • Sağlık Bakanlığı. Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Kanser Dairesi Başkanlığı. Türkiye Kanser İstatikleri (2017). Kanser rapor 2017 (https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/kanser-db/istatistik/Turkiye_Kanser_Istatistikleri_2017.pdf). 14 Mart 2020’de erişildi.
  • Simon, A. E., Wardle, J., Grimmett, C., Power, E., Corker, E., Menon, U., ve diğerleri. (2012). Ovarian and cervical cancer awareness: development of two validated measurement tools. The Journal of Family Planning and Reproductive Health Care, 38(3), 167–174. https://doi.org/10.1136/jfprhc-2011-100118
  • Simon, D., Kriston, L., Loh, A., Spies, C., Scheibler, F., Wills, C., ve diğerleri. (2010). Confirmatory factor analysis and recommendations for improvement of the Autonomy-Preference-Index (API). Health Expectations: an İnternational Journal of Public Participation in Health Care and Health Policy, 13(3), 234–243. https://doi.org/10.1111/j.1369-7625.2009.00584.x
  • Şengöz, N. ve Özdemir, G. (2016). Temel bileşenler analizi ve K-ortalama kümeleme yönteminin birlikte kullanımı: Bir örnek uygulama. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15),85-94.
  • Tavşancıl, E. (2006). Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi (1. Baskı). Nobel Tıp Yayınevi.
  • Torre, L. A., Trabert, B., DeSantis, C. E., Miller, K. D., Samimi, G., Runowicz, C. D., ve diğerleri. (2018). Ovarian cancer statistics, 2018. CA: A Cancer Journal for Clinicians, 68(4), 284–296. https://doi.org/10.3322/caac.21456
  • Webb, P.M. ve Jordan, S.J. (2017). Epidemiology of epithelial ovarian cancer. Best Practice & Research Clinical Obstetrics & Gynaecology, 41,3-14. https://doi.org/10.1016/j.bpobgyn.2016.08.006
  • Yeşilyurt, S. ve Çapraz, C. (2018). Ölçek geliştirme çalışmalarında kullanılan kapsam geçerliği için bir yol haritası. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(1),251-264.
  • Yıldız, D. ve Uzunsakal, E. (2018). Alan araştırmalarında güvenilirlik testlerinin karşılaştırılması ve tarımsal veriler üzerine bir uygulama. Uygulamalı Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1),16-28.
Toplam 31 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Sağlık Kurumları Yönetimi
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Hilal Evgin 0000-0003-4383-3160

Nevin Hotun Şahin 0000-0002-6845-2690

Yayımlanma Tarihi 31 Aralık 2022
Gönderilme Tarihi 6 Mart 2022
Yayımlandığı Sayı Yıl 2022 Cilt: 9 Sayı: 3

Kaynak Göster

APA Evgin, H., & Hotun Şahin, N. (2022). Over Kanseri Farkındalık Ölçeği’nin Türkçe’ye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Hacettepe University Faculty of Health Sciences Journal, 9(3), 679-700. https://doi.org/10.21020/husbfd.1083740