Öz
Sezaryen, doğal olmayan durumlarda,
karın ve döl yatağının kesilerek bebeğin alınması olarak tanımlanmaktadır. Tıbbi
açıdan gerek duyulduğunda, sezaryen, perinatal mortalite ve morbiditeyi etkili
olarak önleyebilmektedir. Ancak tıbbi gerekçe olmaksızın uygulandığında, tıbbi
ve etik temelli tartışmalara neden olmaktadır. 19. yy’ın ikinci yarısından
itibaren obstetrik uygulamanın bir parçası olarak görülmeye başlanmasıyla
sezaryen doğumlarda artış olmuş ve bu artış karşısında Dünya Sağlık Örgütü,
sezaryan doğum oranlarının %10-15 arasında olması gerektiğini ifade etmiştir. Öte
yandan ülkemiz sezaryen oranları açısından dünyada ilk sırada yer almaktadır.
Bu durumun nedenlerinden biri, antenatal bakım, doğum ve postnatal bakımda,
ebelerin rol ve sorumluluklarını istendik düzeyde yerine getirememesi olarak bildirilmektedir.
Ebeler, Uluslararası Ebeler Konfederasyonu’nun ebelik etik kodlarını rehber
alarak; kadınların ve fetüs/yenidoğanın sağlık ve esenliklerini artırma
misyonuyla, tüm uygulamalarında etik önlemleri alma yükümlülüğü ile hizmet vermektedir.
Bu doğrultuda doğumu doğal fizyolojik bir süreç olarak gören ebeler, etik
yaklaşımı barındıran bakış açısıyla, fertilizasyon öncesi dönemi de dikkate
alarak gebeliğin başından itibaren destekleme, izleme ve danışmanlık yapma
rolleri ile kadının doğuma ilişkin korkularını giderebilmelidir. Böylece kadının
tercihine bağlı gereksiz sezaryen girişimi sorunu çözümlenebilecektir. Bu makalede
ülkemizde doğum yerine sezaryenin neden tercih edildiği analiz edilerek,
ebelerin sezaryen oranını düşürmedeki rolleri açıklanacaktır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- 1. Karabel, M. P., Demirbaş, M., & İnci, M. B. Türkiye’de Ve Dünya’da Değişen Sezaryen Sıklığı ve Olası Nedenleri. [Changing Rates of Cesarean Section in Turkey and in the World and Probable Causes], Sakarya Tıp Dergisi [Sakarya Med J] 2017; 7(4), 158-163.2. Sağlık Bakanlığı Doğum Ve Sezaryen Eylemi Yönetim Rehberi 2010. (Erişim Tarihi: 10.06.2018) Erişim adresi: https://sbu.saglik.gov.tr/Ekutuphane/kitaplar/a%C3%A7sap27.pdf 3. Department of Reproductive Health and Research, Sezaryen Doğum Hızları ile ilgili DSÖ Açıklaması, World Health Organization 2015. (Cited: 20.06.2018) Available from : http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/161442/11/WHO_RHR_15.02_tur.pdf?ua=1 4. Başkaya, Y., & Sayıner, F. D . Sezaryen Oranını Azaltmaya Yönelik Kanıta Dayalı Ebelik Uygulamaları [Evidence-Based Midwifery Practices to Reduce Cesarean Rate]. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi [Journal of Health Science and Profession-HSP] 2018, 5(1), 113-119.5. ICM- ICM International Definition of the Midwife, (Cited: 25.06.2018) Available from: https://internationalmidwives.org/who-we-are/policy-and-practice/code-of-ethics-philosophy-model-midwifery-care/ 6. London, M. Sezaryen Doğum. Steven G. Gabbe, Jennifer R. Niebyl & Simpson J.L. Obstetri Normal ve Sorunlu Gebelikler (5.basım). İstanbul, Nobel kitabevleri, 2009. p.486-492.7. Türk Dil Kurumu (TDK). (Erişim tarihi: 20.05.2018) Erişim adresi: http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_yanlis&arama=kelime&guid=TDK.GTS.5b422983a2b833.04050399 8. Aktaş, D., & Gönenç, İ. M. Sezaryen ve Etik [Cesarean and ethics]. Turkiye Klinikleri [Journal of Medical Ethics-Law and History] 2011; 19(3), 186-195.9. Kızılkaya, K. T. Sezaryen Öncesi Annenin Açlık Süresinin, Konfor Ve Kaygı Düzeyinin Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi, 2017, İstanbul. 10. WHO Statement on Caesarean Section Rates (Erişim tarihi: 06.07.2018) Available from: http://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/161442/WHO_RHR_15.02_eng.pdf?sequence=1 11. Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması (TNSA). Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, 2013 (Erişim tarihi: 25.06.2018) Available from: http://www.hips.hacettepe.edu.tr/tnsa2013/rapor/TNSA_2013_ana_rapor.pdf 12. T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğü, Sağlık Bakanlığı Sağlık İstatistikleri Yıllığı, 2016. (Erişim tarihi: 01.07.2018) Erişim adresi: https://dosyasb.saglik.gov.tr/Eklenti/13183,sy2016turkcepdf.pdf?013. Organisation for Economic Cooperation and Development (OECD) Caesarean sections (indicator) Total, Per 1 000 live births, 2015. (Erişim tarihi: 09.01.2018). Available from: https://data.oecd. org/healthcare/caesarean-sections.htm14. Okumuş, F., (2016). Ebeler liderliğinde doğum bakım modeli : Hollanda örneği [Mıdwıfery-Led Models Of Care For Chıldbearıng Women: The Netherlands As An Example]. Uluslararası Hakemli Kadın Hastalıkları Ve Anne Çocuk Sağlığı Dergisi [International Refereed Journal of Gynaecological Diseases and Maternal Child Health ,JACSD].2016; Sayı: 07 p.120-13315. McFarlin, B. L. Elective Cesarean Birth: İssues And Ethics Of An İnformed Decision. Journal of Midwifery & Women’s Health 2004; 49(5), 421-429.16. BAL, M. D. Kadınların Sezaryen Doğum Tercihleri [.Care for Evidence-Based Applications During Pregnancy] Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi [Florence Nightingale Nursing Journal] 2013; 21(2), 139-146.17. Konakçı, S. K., & Kılıç, B. Sezaryen İle Doğumlar Artıyor [Births With Caesarean Increasing]. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi [Journal of Continuing Medical Education] 2002; 1(4), 286-288.18. Chervenak, F. A., & McCullough, L. B. Preventive ethics for cesarean delivery: the time has come. American Journal of Obstetrics & Gynecology. 2013; 209(3), 166-167.19. Ergin, A. B., Özcan, M., Ersoy, N., & Acar, Z. Definition of the ethical values and ethics codes for Turkish midwifery: a focused group study in kocaeli. Nursing and midwifery studies, 2013; 2(3), 21.20. Arslan, H., Karahan, N., & Çam, Ç. Ebeliğin Doğası ve Doğum Şekli Üzerine Etkisi [Nature of Midwifery and Effects of Delivery Mode]. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi [Maltepe University Journal of Nursing Science and Art] 2008; 1(2), 54-59.21. Karaman, Ö. E., & Okumuş, H. Ebelik Öğrencilerinin Görev Tanımları Ve Yeterlilik Alanlarına Göre Kendilerini Değerlendirmeleri [The Self-Assessments of Midwifery Students by Job Descriptions and Competency Areas]. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi [Journal of Anatolia Nursing and Health Sciences] 2015; 18(3).22. Demirbaş Meydan, Ş., Kaya, N. Ebelerin Profesyonel Değerleri Ölçeğinin Geliştirilmesi [Development of the Midwifery Professional Values Scale]. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi [Journal of Health Science and Profession-HSP] 2018; 5 (2), 129-138. 23. The International Confederation of Midwives (ICM) 2008. (Cited: 01.06.2018) Available from: http://internationalmidwives.org/assets/uploads/documents/CoreDocuments/CD2008_001%20V2014%20ENG%20International%20Code%20of%20Ethics%20for%20Midwives.pdf 24. Soğukpınar, N ve Baykal Akmeşe, Z. Fetüs ve Yenidoğan Etiği İçinde. Ekti Genç, R ve Özkan, H. (Ed.), Ebeler İçin Yenidoğan Sağlığı ve Hastalıkları. Elazığ: Anadolu Nobel Tıp Kitabevleri Tic.Ltd.Şti; 2016; 517-524.25. Ralston, S. J., & Farrell, R. M. The Ethics of Access: Who Is Offered a Cesarean Delivery, and Why?. Hastings Center Report, 2015; 45(6), 15-19.26. Bergeron, V. The Ethıcs Of Cesarean Sectıon On Maternal Request: A Femınıst Crıtıque Of The Amerıcan College Of Obstetrıcıans And Gynecologısts'posıtıon On Patıent‐Choıce Surgery. Bioethics, 2007; 21(9), 478-487.27. Ataç, A., Güven, T., & Gülsoy, R. Sezaryen Reddine Etik Açıdan Bakış [Refusal Of Caesarean Sectıon From Medıcal Ethıcs' Poınt Of Vıew]. Turkiye Klinikleri [Journal of Medical Ethics-Law and History] 2004; 12(4), 270-273.
Öz
The cesarean section
is defined as the removal of the baby by cutting the abdomen in unnatural
conditions. When the cesarean is medically necessary, the perinatal mortality
and morbidity can effectively prevent. However, when applied without medical
reasons, it causes medical and ethical based debates. Since second half of the
19th century, cesarean births began to be seen as part of obstetric practice,
and in response to this increase, the World Health Organization stated that
cesarean birth rates should be between 10-15%. On the other hand, our country
ranks first in the world in terms of cesarean rates. One of the reasons for
this is reported to be that it can’t fulfil the roles and responsibilities of
midwives at the desired level in antenatal care, delivery and postnatal care. The
midwives, by taking the guide ethic codes of the International Confederation of
Midwives; with the mission of increasing the health and well-being of women and
fetus / newborn serve with the obligation to take ethical precautions in all
their practices. In this direction, midwives who see birth as a natural
physiological process, taking into account the pre-fertilization period with an
ethical perspective since beginning of pregnancy with supporting, monitoring
and advising consultancy roles should be able to resolve of the women fears
about birth. In this way, the problem of unnecessary cesarean attempt depending
on the woman's preference can be solved. In this article, analysed why cesarean
section is preferable to birth in our country, the role of midwives in
decreasing cesarean rate will be explained.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- 1. Karabel, M. P., Demirbaş, M., & İnci, M. B. Türkiye’de Ve Dünya’da Değişen Sezaryen Sıklığı ve Olası Nedenleri. [Changing Rates of Cesarean Section in Turkey and in the World and Probable Causes], Sakarya Tıp Dergisi [Sakarya Med J] 2017; 7(4), 158-163.2. Sağlık Bakanlığı Doğum Ve Sezaryen Eylemi Yönetim Rehberi 2010. (Erişim Tarihi: 10.06.2018) Erişim adresi: https://sbu.saglik.gov.tr/Ekutuphane/kitaplar/a%C3%A7sap27.pdf 3. Department of Reproductive Health and Research, Sezaryen Doğum Hızları ile ilgili DSÖ Açıklaması, World Health Organization 2015. (Cited: 20.06.2018) Available from : http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/161442/11/WHO_RHR_15.02_tur.pdf?ua=1 4. Başkaya, Y., & Sayıner, F. D . Sezaryen Oranını Azaltmaya Yönelik Kanıta Dayalı Ebelik Uygulamaları [Evidence-Based Midwifery Practices to Reduce Cesarean Rate]. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi [Journal of Health Science and Profession-HSP] 2018, 5(1), 113-119.5. ICM- ICM International Definition of the Midwife, (Cited: 25.06.2018) Available from: https://internationalmidwives.org/who-we-are/policy-and-practice/code-of-ethics-philosophy-model-midwifery-care/ 6. London, M. Sezaryen Doğum. Steven G. Gabbe, Jennifer R. Niebyl & Simpson J.L. Obstetri Normal ve Sorunlu Gebelikler (5.basım). İstanbul, Nobel kitabevleri, 2009. p.486-492.7. Türk Dil Kurumu (TDK). (Erişim tarihi: 20.05.2018) Erişim adresi: http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_yanlis&arama=kelime&guid=TDK.GTS.5b422983a2b833.04050399 8. Aktaş, D., & Gönenç, İ. M. Sezaryen ve Etik [Cesarean and ethics]. Turkiye Klinikleri [Journal of Medical Ethics-Law and History] 2011; 19(3), 186-195.9. Kızılkaya, K. T. Sezaryen Öncesi Annenin Açlık Süresinin, Konfor Ve Kaygı Düzeyinin Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi, 2017, İstanbul. 10. WHO Statement on Caesarean Section Rates (Erişim tarihi: 06.07.2018) Available from: http://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/161442/WHO_RHR_15.02_eng.pdf?sequence=1 11. Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması (TNSA). Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, 2013 (Erişim tarihi: 25.06.2018) Available from: http://www.hips.hacettepe.edu.tr/tnsa2013/rapor/TNSA_2013_ana_rapor.pdf 12. T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğü, Sağlık Bakanlığı Sağlık İstatistikleri Yıllığı, 2016. (Erişim tarihi: 01.07.2018) Erişim adresi: https://dosyasb.saglik.gov.tr/Eklenti/13183,sy2016turkcepdf.pdf?013. Organisation for Economic Cooperation and Development (OECD) Caesarean sections (indicator) Total, Per 1 000 live births, 2015. (Erişim tarihi: 09.01.2018). Available from: https://data.oecd. org/healthcare/caesarean-sections.htm14. Okumuş, F., (2016). Ebeler liderliğinde doğum bakım modeli : Hollanda örneği [Mıdwıfery-Led Models Of Care For Chıldbearıng Women: The Netherlands As An Example]. Uluslararası Hakemli Kadın Hastalıkları Ve Anne Çocuk Sağlığı Dergisi [International Refereed Journal of Gynaecological Diseases and Maternal Child Health ,JACSD].2016; Sayı: 07 p.120-13315. McFarlin, B. L. Elective Cesarean Birth: İssues And Ethics Of An İnformed Decision. Journal of Midwifery & Women’s Health 2004; 49(5), 421-429.16. BAL, M. D. Kadınların Sezaryen Doğum Tercihleri [.Care for Evidence-Based Applications During Pregnancy] Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi [Florence Nightingale Nursing Journal] 2013; 21(2), 139-146.17. Konakçı, S. K., & Kılıç, B. Sezaryen İle Doğumlar Artıyor [Births With Caesarean Increasing]. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi [Journal of Continuing Medical Education] 2002; 1(4), 286-288.18. Chervenak, F. A., & McCullough, L. B. Preventive ethics for cesarean delivery: the time has come. American Journal of Obstetrics & Gynecology. 2013; 209(3), 166-167.19. Ergin, A. B., Özcan, M., Ersoy, N., & Acar, Z. Definition of the ethical values and ethics codes for Turkish midwifery: a focused group study in kocaeli. Nursing and midwifery studies, 2013; 2(3), 21.20. Arslan, H., Karahan, N., & Çam, Ç. Ebeliğin Doğası ve Doğum Şekli Üzerine Etkisi [Nature of Midwifery and Effects of Delivery Mode]. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi [Maltepe University Journal of Nursing Science and Art] 2008; 1(2), 54-59.21. Karaman, Ö. E., & Okumuş, H. Ebelik Öğrencilerinin Görev Tanımları Ve Yeterlilik Alanlarına Göre Kendilerini Değerlendirmeleri [The Self-Assessments of Midwifery Students by Job Descriptions and Competency Areas]. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi [Journal of Anatolia Nursing and Health Sciences] 2015; 18(3).22. Demirbaş Meydan, Ş., Kaya, N. Ebelerin Profesyonel Değerleri Ölçeğinin Geliştirilmesi [Development of the Midwifery Professional Values Scale]. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi [Journal of Health Science and Profession-HSP] 2018; 5 (2), 129-138. 23. The International Confederation of Midwives (ICM) 2008. (Cited: 01.06.2018) Available from: http://internationalmidwives.org/assets/uploads/documents/CoreDocuments/CD2008_001%20V2014%20ENG%20International%20Code%20of%20Ethics%20for%20Midwives.pdf 24. Soğukpınar, N ve Baykal Akmeşe, Z. Fetüs ve Yenidoğan Etiği İçinde. Ekti Genç, R ve Özkan, H. (Ed.), Ebeler İçin Yenidoğan Sağlığı ve Hastalıkları. Elazığ: Anadolu Nobel Tıp Kitabevleri Tic.Ltd.Şti; 2016; 517-524.25. Ralston, S. J., & Farrell, R. M. The Ethics of Access: Who Is Offered a Cesarean Delivery, and Why?. Hastings Center Report, 2015; 45(6), 15-19.26. Bergeron, V. The Ethıcs Of Cesarean Sectıon On Maternal Request: A Femınıst Crıtıque Of The Amerıcan College Of Obstetrıcıans And Gynecologısts'posıtıon On Patıent‐Choıce Surgery. Bioethics, 2007; 21(9), 478-487.27. Ataç, A., Güven, T., & Gülsoy, R. Sezaryen Reddine Etik Açıdan Bakış [Refusal Of Caesarean Sectıon From Medıcal Ethıcs' Poınt Of Vıew]. Turkiye Klinikleri [Journal of Medical Ethics-Law and History] 2004; 12(4), 270-273.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Sağlık Kurumları Yönetimi |
| Bölüm | DERLEME YAZILARI |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 10 Şubat 2019 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019 Cilt: 6 Sayı: 1 |
