Spor Yapan Bireylerin Ortoreksiya Nervoza Eğilimleri ile Beslenme Durumları Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi
Öz
Amaç: Bu çalışma, spor yapan bireylerin ortoreksiya nervoza eğilimleri ile beslenme durumları arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla yapılmıştır.
Gereç ve Yöntem: Çalışma, Aralık 2019-Nisan 2020 tarihleri arasında Ankara’da bulunan bir spor merkezine en az 3 aydır devam eden, 18-64 yaş arası 107 gönüllü birey üzerinde yürütülmüştür. Bireylerin kişisel özellikleri, beslenme alışkanlıkları ve egzersiz davranışları anket formuna kaydedilmiştir. Bireylerin sağlıklı beslenme takıntılarının belirlenmesinde ORTO-11 ölçeği, beslenme durumlarının saptanmasında Besin Tüketim Sıklık formu kullanılmıştır. Verilerin istatistiksel analizinde SPSS 22.0 kullanılmıştır.
Bulgular: Çalışmaya katılan bireylerin %29.9’unun ortorektik eğilim gösterdiği saptanmıştır. Erkek bireylerin %32.1’inin, kadın bireylerin ise %27.8’inin ortorektik eğilim gösterdiği ancak bu farkın istatistiksel olarak önemli olmadığı bulunmuştur (p<0.05). Düzenli olarak ana öğün yapan ve öğün atladığında sıklıkla akşam öğününü atlayan (p<0.05); ara öğün alışkanlığı olan, vücut geliştirme veya sağlığını koruma
amacıyla sıklıkla haftada 5 kez ve üzeri spor yapan bireylerde ortorektik eğilimin daha yüksek olduğu görülmüştür (p>0.05).
Sonuç: Bu çalışma, ortoreksiya nervozanın bireylerin sadece beslenme alışkanlıklarını değil, aynı zamanda egzersiz davranışlarını da etkilediğini göstermiştir. Ortorektik bireyler, sık egzersiz yapmanın sağlık problemlerine yol açabileceği konusunda bilinçlendirilmelidir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- 1. Almeida, C., Borba, V. V., & Santos, L. (2018). Orthorexia nervosa in a sample of Portuguese fitness participants. Eating and Weight Disorders, 23(4), 443-451.
- 2. American Dietetic Association. (2011). Position of the American Dietetic Association: Nutrition Intervention in the Treatment of Eating Disorders. Journal of the American Dietetic Association, 111, 1236-1241.
- 3. Arusoğlu, G., Kabakci, E., Köksal, G., & Merdol, T. K. (2008). Ortoreksiya Nervoza ve Orto-11’in Türkçeye Uyarlama Çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi, 19(3), 283-291.
- 4. Brytek-Matera, A., Gramaglia, C., Gambaro, E., Delicato, C., & Zeppegno, P. (2018). The psychopathology of body image in orthorexia nervosa. Journal of Psychopathology, 24, 133-40.
- 5. Chaki, B., Pal, S., & Bandyopadhyay, A. (2013). Exploring scientific legitimacy of orthorexia nervosa: a newly emerging eating disorder. Journal of Human Sport and Exercise, 8(4), 1045-1053.
- 6. Dalmaz, M. (2014). Spor Salonunda Spor Yapanlarda Ortoreksiya Nervoza Belirtilerinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- 7. Donini, L. M., Marsili, D., Graziani, M. P., Imbriale, M., & Cannella, C. (2004). Orthorexia nervosa: a preliminary study with a proposal for diagnosis and an attempt to measure the dimension of the phenomenon. Eating and Weight Disorders, 9(2), 151-157.
- 8. Ertürk, E. (2018). Spor Merkezine Devam Eden Bireylerin Beslenme Durumları ve Yeme Davranışlarının Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- 9. Featherstone, M. (1991). The body in consumer culture. In: Featherstone, M., Hepworth, M., & Turner, B. S. (Ed.) The Body: Social Process and Cultural Theory London: Sage Publications, 390-91.
- 10. Gezer, C., & Kabaran, S. (2013). Beslenme ve diyetetik bölümü kız öğrencileri arasında görülen ortoreksiya nervosa riski. Süleyman Demirel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 4(1), 14-22.
- 11. Koven, N. S., & Abry, A. W. (2015). The clinical basis of orthorexia nervosa: emerging perspectives. Neuropsychiatric Disease and Treatment, 11, 385-394.
- 12. Özdemir, G. (2010). Spor dallarına göre beslenme. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 8(1), 1-6.
- 13. Şanlıer, N., Yassıbaş, E., Bilici, S., Şahin, G., & Çelik, B. (2016). Does the rise in eating disorders lead to increasing risk of orthorexia nervosa? Correlations with gender, education, and body mass index. Ecology of Food and Nutrition, 55(3), 266-278.
- 14. Türkiye Beslenme Rehberi 2015 (TÜBER 2015). T.C. Sağlık Bakanlığı Yayın No:1031, Ankara, 2016.
- 15. Varga, M., Dukay-Szabó, S., Túry, F., & van Furth, E.F. (2013). Evidence and gaps in the literature on orthorexia nervosa. Eat Weight Disord, 18:103-11.
- 16. Zam, W., Saijari, R., & Sijari, Z. (2018). Overview on eating disorders. Progress in Nutrition, 20 (Suppl2): 29-35.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Spor ve Beslenme |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Aralık 2020 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2020 Cilt: 5 Sayı: 3 |