Derleme
Çocukların Gelişimlerinin Değerlendirilmesi ve Özel Gereksinim Raporlarının Düzenlenmesi Sürecinde Çocuk Gelişimcinin Rolü
Öz
Gelişimsel değerlendirme her çocuk ve ailesi için bir fırsattır ve sadece ağır düzeyde özel gereksinimin belirlenmesinde değil hafif düzeyde özel gereksinim durumlarının belirlenmesi açısından da büyük öneme sahiptir. Çocuklar için Özel Gereksinim Raporu (ÇÖZGER), çocukların bebeklik döneminden itibaren özel gereksinimlerinin belirlenerek belgelendirilmesini ve akabinde destek ve eğitim hizmetlerinden yararlanmasını sağlamaktadır. Örgün öğretim kapsamında dört yıllık lisans eğitiminden mezun olan çocuk gelişimciler sağlık kurum ve kuruluşlarında çocukların gelişimi ile ilgili çalışmalar yürütmektedir. Bu çalışmaların en temel ayağını gelişimsel değerlendirmeler oluşturmakta, değerlendirmelerle elde edilen sonuçlar tanılama ve özel gereksinimlerin belirlenmesi aşamalarına ışık tutmaktadır. Bu derlemede, sağlık kurulu raporlarına ilişkin yönetmeliğin değişmesi ile gündeme gelen, çocuklara yönelik özel gereksinim raporunun düzenlenmesi sürecinde çocuk gelişimcilerin rolü; değerlendirebilecekleri gereksinim alanları, kullanabilecekleri araç ve yöntemler boyutunda incelenmiştir. Buna ek olarak Türkiye’de nüfus yoğunluğu, uzman hekim sayısı, sağlık çalışanlarının çocuk gelişimi ile ilgili bilgi düzeyi ve erken müdahalenin evrensel olarak kabul edilen önemi dikkate alındığında; sağlık kurum ve kuruluşlarında görev yapan, çocuğun gelişimini değerlendiren, izleyen ve destekleyen çocuk gelişimcilere olan ihtiyaç daha da belirginleşmektedir.
Anahtar Kelimeler
Destekleyen Kurum
Bulunmamaktadır.
Teşekkür
Öğr. Gör. Dr. Ezgi ÖZALP AKIN’a yorumlarıyla çalışmaya katkı sağladığı için teşekkür ederiz.
Kaynakça
- Türkiye İstatistik Kurumu. Türkiye’nin demografik yapısı ve geleceği-2012. Available at: http://tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=13140 Erişim tarihi 03.03.2020. (Accessed March 03, 2020.)
- Sağlık İstatistikleri Yıllığı-2018. Available at: https://dosyasb.saglik.gov.tr/Eklenti/36134,siy2018trpdf.pdf?0 Erişim tarihi 01.04.2020. (Accessed April 01, 2020.)
- Türkiye İstatistik Kurumu. Adrese dayalı nüfus kayıt sistemi sonuçları-2020. Available at: http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=33705 Erişim tarihi 03.03.2020. (Accessed March 03, 2020.)
- Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı. Türkiye engelli prevalansı. Available at: https://ailevecalisma.gov.tr/media/37313/istatistik-bulteni-ocak-2020-1.pdf Erişim tarihi 03.03.2020. (Accessed March 03, 2020.)
- Bee H, Boyd D. Çocuk gelişim psikolojisi. 1. Baskı. İstanbul: Kaknüs Yayınları; 2009. s.40-43.
- Berk LE. Bebekler ve çocuklar: Doğum öncesinden orta çocukluğa. 7. Baskı. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık; 2013. s.4-9.
- Doğan-Keskin A, Akbaş A, Salık H, ve ark. Sağlık alanında görev yapan çocuk gelişimcilerin uygulamalarının incelenmesi. Journal of Social and Humanities Sciences Research. 2017; 4(3):198-206.
- Yılmazer Y, Akkuş SY. Türkiye’de sağlık kuruluşlarında çocuk gelişimci. Bayhan NP, Artan İ, editörler. Sağlık kuruluşlarında çocuk. 1. Baskı. Ankara: Hedef CS Yayıncılık; 2018. s. 138-157.
- Meclis Tutanakları. Down sendromu, otizm ve diğer gelişim bozukluklarının yaygınlığının tespiti ile ilgili bireylerin ve ailelerinin sorunlarının çözümü için alınması gereken tedbirlerin belirlenmesi maksadıyla kurulan meclis araştırması komisyonu. Available at: https://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/komisyon_tutanaklari.goruntule?pTutanakId=2317 Erişim tarihi 25.04.2020. (Accessed April 25, 2020.)
- Karaaslan T, Taştepe T, Köksal Akyol A. Hastanede görev yapan çocuk gelişimcilerin çalışma kapsam ve koşulları ile iş doyumlarının incelenmesi. Uluslararası Aile Çocuk ve Eğitim Dergisi. 2018; 15: 1-46.
- Artan İ. Kronik hastalığı olan çocuklar. Bayhan NP, Artan İ, editörler. Sağlık kuruluşlarında çocuk. 1. Baskı. Ankara: Hedef CS Yayıncılık; 2018. s. 24-51.
- Bayhan NP. Gelişimsel değerlendirme. 1. Baskı. Ankara: Hedef CS Yayıncılık; 2018.
- Bayhan NP. Erken müdahalede her şeyin başlangıcı: Çocuk gelişimi, tarama, değerlendirme ve tanılama. Baysal Metin N, Güçiz Doğan B, editörler. Erken müdahalede ilk aşama: Tanılama. 1. Baskı. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları; 2016. s. 67-91.
- Gümüş Doğan D. Gelişimi İzleme ve Destekleme Rehberi 0-2 Yaş Standardizasyon Çalışması. T.C. Ankara Üniversitesi, Tıpta Uzmanlık Tezi, Ankara, Türkiye, 2006.
- Lipkin PH, Macias MM. Promoting optimal development: identifying infants and young children with developmental disorders through developmental surveillance and screening. Pediatrics. 2020; 145(1): e20193449.
- Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı. Engelli bilgilendirme rehberi. Available at: https://www.ailevecalisma.gov.tr/media/17688/engelli-bilgilendirme-27-09.pdf Erişim tarihi 05.04.2020. (Accessed April 05, 2020.)
- Resmi Gazete (30692/20.02.2019). Çocuklar için özel gereksinim değerlendirmesi hakkında yönetmelik. Available at: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2019/02/20190220-1.htm Erişim tarihi 05.04.2020. (Accessed April 05, 2020.)
- Resmi Gazete (5378/01.07.2005). Özürlüler ve bazı kanun ve kanun hükmünde kararnamelerde değişiklik yapılması hakkında kanun. Available at: https://resmigazete.gov.tr/eskiler/2005/07/20050707-2.htm Erişim tarihi 07.03.2020. (Accessed March 07, 2020.)
- Ertem İ, Çakmak NM, Ünal C ve ark, editörler. Çocuklar için özel gereksinim raporuna geçiş: Özürlülük ölçütü, sınıflandırması ve özürlülere verilecek sağlık kurulu raporları hakkında yönetmeliğin bilimsel incelenmesi. 1. Baskı. UNICEF Türkiye Ofisi; 2012.
- Sazak Pınar E. Dünyada ve Türkiye'de erken çocukluk özel eğitiminin gelişimi ve erken çocukluk özel eğitim uygulamaları. Ankara Üniversitesi Özel Eğitim Dergisi. 2006; 7(2): 71-83.
- Çelebi Zİ. Özel Gereksinimli Çocukların Tıbbi Tanılama ve Yönlendirme Aşamalarında Ailelere Yapılan Bilgilendirmenin Özel Eğitim Hizmetlerine Geçişe Yansımaları. T.C. Dokuz Eylül Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, İzmir, Türkiye, 2019.
- Meclis Araştırma Komisyonu Raporu. Down sendromu, otizm ve diğer gelişim bozukluklarının yaygınlığının tespiti ile ilgili bireylerin ve ailelerinin sorunlarının çözümü için alınması gereken tedbirlerin belirlenmesi amacıyla kurulan meclis araştırma komisyonu raporu. Available at: https://acikerisim.tbmm.gov.tr/handle/11543/3136 Erişim tarihi 25.04.2020. (Accessed April 25, 2020.)
- Doğan A, Baykoç N. Hastanede çocuk gelişimi birimine yönlendirilen çocukların değerlendirilmesi. Hacettepe University Faculty of Health Sciences Journal. 2015; 1: 101-113.
- Mustafayev R. Gelişimi İzleme ve Destekleme Rehberi Uluslararası Standardizasyon Çalışmasının Türkiye Örnekleminde Gelişimsel Risklerin Belirlenmesi. T.C. Ankara Üniversitesi, Tıpta Uzmanlık Tezi, Ankara, Türkiye, 2019.
- Şahin N, Altun H, Kara B. Özürlü çocuk sağlık kurulu raporlarının değerlendirilmesi. Kocatepe Tıp Dergisi. 2014; 15(1): 48-53.
- Kayhan M, Öztürk Y. Bir üniversite hastanesine çocuklar için özel gereksinim raporuna başvuran olguların klinik ve sosyodemografik özellikleri. Osmangazi Tıp Dergisi. 2020; 42(2): 240-248.
- Yıldız M, Özsoy F, Batmaz S, ve ark. Investigation of medical board reports of disability due to mental health problems. Cukurova Medical Journal. 2016; 41(2): 253-258.
- Sağlık Bakanlığı. Ulusal Ruh Sağlığı Eylem Planı(2011-2023). Available at: https://dosyamerkez.saglik.gov.tr/Eklenti/30333,ulusal-ruh-sagligi-eylem-planipdf.pdf?0 Erişim tarihi 05.04.2020. (Accessed April 05, 2020.)
- Sağlık Bakanlığı. Otizm, Zihinsel Özel Gereksinimler ve Nadir Hastalıklar Dairesi. Available at: https://shgm.saglik.gov.tr/TR,62361/otizm-zihinsel-ozel-gereksinimler-ve-nadir-hastaliklar-dairesi-baskanligi.html Erişim tarihi 05.04.2020. (Accessed April 05, 2020.)
- Altıparmak F, Hesapçıoğlu ST. Muş Devlet Hastanesi çocuk gelişimi polikliniğine çocuk ergen ruh sağlığı ve hastalıkları polikliniğinden yönlendirilen çocuk ve ailelerinin hizmet alma nedenleri ve sağlanan hizmetlerin incelenmesi. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi. 2014; 3(1): 6-10.
- Baysal Metin N, Güçiz Doğan B, editörler. Erken müdahalede ilk aşama: Tanılama. 1. Baskı. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları; 2016.
Toplam 31 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Sağlık Kurumları Yönetimi |
| Bölüm | Derleme |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Ocak 2022 |
| Gönderilme Tarihi | 15 Eylül 2020 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2021 Cilt: 54 Sayı: 3 |
