Research Article
BibTex RIS Cite

Eski Türkler'de Zaman

Year 2021, Issue: 15, 17 - 22, 15.06.2021

Abstract

Türkler Orhun yazıtlarından da anlaşıldığı üzere zaman ve mekâna ayrı bir önem vermektedirler ve bunları hayatlarının merkezine alırlar. Türklerin hayatındaki zaman algısında yaşadıkları kültür çevresinin çok büyük etkisi olmuştur. Özellikle başlangıçta yaşadıkları bozkır kültür çevresinde insanın insanla, insanın hayvanla ve tabiatla vermiş olduğu mücadele yaylaktan kışlığa, kışlaktan yaylağa yapılan yorucu göçler Türk insanını zaman belirlemeye yöneltmiştir. Türklerin bu göçebe ruhu, doğayla olan ilişkilerini ve kültürlerini oldukça derinden etkilemiştir. Bu göç mevsimlere göre olmakta ve bu anlamda her mevsimde insanlar doğa ile farklı bir ilişki içerisine girmektedirler. Eski Türkler’de zaman ile ilgili kavramlara ilk olarak Göktürk yazıtlarında rastlanmaktadır. Eski Türkler’de zaman anlayışı bağlamında onların kullandıkları “On İki Hayvanlı Türk Takvimi”nden bahsetmek gerekir. Bu takvim Türkler tarafından bazen tek başına bezen de diğer milletlerin takvimiyle mezcedilerek kullanılmıştır. Yıl hesabında güneşin esas alındığı, on iki yıllık daimî bir devirden ibaret olan On İki Hayvan Takvimi’nde yıllar hayvan adlarıyla anılmaktadır.

References

  • Arat, Reşit Rahmeti. “Türkler’de Tarih Zaptı”. Makaleler, I içinde, ed. Osman Fikri Sertkaya, 156- 164. Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayını, 1987a.
  • Arat, Reşit Rahmeti. “Türkler’de Zaman ve Vakit Tesbiti”. Makaleler, I içinde, ed. Osman Fikri Sertkaya, 165- 179. Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayını, 1987b.
  • Aydın, Erhan. “Türk Dilinde Zaman Adları”. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2002. Durmuş, İlhami. “Eski Türklerde Zaman ve Takvimler”. https://www.gunaz.tv/az/xeberler/arxiv/eski-turklerde-zaman-ve-takvimler-prof-dr-ilhami-durmus-49577 [Erişim Tarihi: 24.09.19].
  • Günay, Ünver. “Türk Dünyasında Kronolojik Sistemler”. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 20 (2006): 239-272.
  • Manaz, Abdullah. “Türk Takvimi”. https://www.researchgate.net/publication/336639747_Turk_Takvimi) [Erişim Tarihi:04.03.20].
  • Mirşan, Kazım. Türk Takvimi. Bodrum: Özel Bilgisayar Baskısı, 1999.
  • Roux, Jean-Paul. Türklerin ve Moğolların Eski Dini, çev. A. Kazancıgil. İstanbul: Kabalcı Yayınları, 1994.
  • Turan, Osman. On İki Hayvanlı Türk Takvimi. Ankara: Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Yayınları, 1941.
  • Topakkaya, Arslan. Felsefe, Din ve Kültürde Zaman. (2. Baskı) İstanbul: Say Yayınları, 2017.
Year 2021, Issue: 15, 17 - 22, 15.06.2021

Abstract

References

  • Arat, Reşit Rahmeti. “Türkler’de Tarih Zaptı”. Makaleler, I içinde, ed. Osman Fikri Sertkaya, 156- 164. Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayını, 1987a.
  • Arat, Reşit Rahmeti. “Türkler’de Zaman ve Vakit Tesbiti”. Makaleler, I içinde, ed. Osman Fikri Sertkaya, 165- 179. Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayını, 1987b.
  • Aydın, Erhan. “Türk Dilinde Zaman Adları”. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2002. Durmuş, İlhami. “Eski Türklerde Zaman ve Takvimler”. https://www.gunaz.tv/az/xeberler/arxiv/eski-turklerde-zaman-ve-takvimler-prof-dr-ilhami-durmus-49577 [Erişim Tarihi: 24.09.19].
  • Günay, Ünver. “Türk Dünyasında Kronolojik Sistemler”. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 20 (2006): 239-272.
  • Manaz, Abdullah. “Türk Takvimi”. https://www.researchgate.net/publication/336639747_Turk_Takvimi) [Erişim Tarihi:04.03.20].
  • Mirşan, Kazım. Türk Takvimi. Bodrum: Özel Bilgisayar Baskısı, 1999.
  • Roux, Jean-Paul. Türklerin ve Moğolların Eski Dini, çev. A. Kazancıgil. İstanbul: Kabalcı Yayınları, 1994.
  • Turan, Osman. On İki Hayvanlı Türk Takvimi. Ankara: Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Yayınları, 1941.
  • Topakkaya, Arslan. Felsefe, Din ve Kültürde Zaman. (2. Baskı) İstanbul: Say Yayınları, 2017.
There are 9 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Philosophy
Journal Section Articles
Authors

Arslan Topakkaya 0000-0002-8305-8675

Publication Date June 15, 2021
Submission Date March 8, 2021
Published in Issue Year 2021 Issue: 15

Cite

Chicago Topakkaya, Arslan. “Eski Türkler’de Zaman”. Temaşa Erciyes Üniversitesi Felsefe Bölümü Dergisi, no. 15 (June 2021): 17-22.