Research Article
BibTex RIS Cite

SAĞLIK YÖNETİMİNDE UYGULANAN LİDERLİK MODELLERİ ÜZERİNE BİR İNCELEME

Year 2022, Volume: 11 Issue: 1, 33 - 45, 10.03.2022

Abstract

Sağlık kurumlarındaki yöneticilerin geliştirdikleri liderlik tarzlarının, “sağlık, liderlik, yönetici” anahtar sözcükleri ve belirlenmiş kriterler ile seçilen çalışmaların incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla; geniş kapsamlı bilimsel literatür arama motoru olan Google Akademik kullanılarak, 2016-2021 yılları arasında yapılan makaleler taranmıştır. Belirlenen anahtar sözcükler ve kriterleri ile yapılan tarama neticesinde; 16 makalenin araştırmaya uygun olduğu tespit edilmiştir. Tespit edilen araştırmalarda; etkileşimci, dönüşümcü, etik, paternalist, hizmetkâr liderlik tipleri irdelenmiştir. Araştırmaların yarısı kamuya bağlı sağlık kurumlarında gerçekleştirilirken sadece 5 tanesinin özel hastanede yapıldığı daha çok özel hastane ve özel hastane - kamu hastanesini karşılaştıran içeriklere ihtiyaç olduğu görülmüştür. Makalelerin dörtte birinde örneklem grubunu yalnızca hemşireler oluştururken 13 makalede ise hemşirelerin örnekleme dâhil olduğu tespit edilmiş, çok sayıda meslek grubunun yer aldığı sağlık kurumlarında liderlik ile ilgili doğru sonuçlara ulaşılabilmesi için multidisipliner çalışma ekipleriyle araştırmalar yürütülmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

References

  • ALPER AY, F. & KELEŞ, K. (2017). Etkileşimci ve Dönüşümcü Liderlik Tarzlarının İşten Ayrılma Niyeti ve İş Performansı Üzerinde Etkisi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 6 (4), 193-203. ARSLAN, E., & VATAN, F. (2020). Servis Sorumlu Hemşirelerinin Dönüşümcü Liderlik Uygulamalarının İncelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 13(2): 100-107.
  • ASLAN, Ş., & SÜNBÜL, F. (2018). Sağlık Çalışanlarında Personel Güçlendirme, Başarı Güdüsü ve Etik Liderliğin Demografik Açıdan Farklılıkları. Journal of Healthcare Management and Leadership, (1), 13-26.
  • BASS M. B. (1990). From Transactional to Transformational Leadership Learning to Share to Vision. Organizational Dynamics, 18, 19-31.
  • BAYYURT, N. & KILIÇ, C. H. (2017). Liderlik Tarzının Örgüt Bağlılığına Etkisi: Bir Hastane Araştırması. İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi, 5 (2) , 1-13.
  • BUDAK TOPAKTAŞ, G. & IŞIK, O. (2020). Hastane Yöneticilerinin Kişilik Özelliklerinin Hizmetkâr Liderlik Özelliklerine İlişkin Algıları Üzerindeki Etkisi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 23 (4), 725-736.
  • CIRANOĞLU, M. (2020). Etkileşimci Liderlik Yaklaşımının Hemşirelerin İşten Ayrılma Niyetlerine Etkisi: Bursa İlinde Özel Hastanelerde Bir Alan Araştırması. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 15 (1), 61-80.
  • GELMEZ, M. & AKÇA ÜRTÜRK, E. (2019). Özel Bir Hastanede Liderlik Stillerinin Ve Çalışan Performansının İncelenmesine Yönelik Bir Araştırma. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 22 (1), 51-72. KIRKPINAR, S. & İŞCAN, Ö. F. (2018). Liderlik Tarzlarının İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılığa Etkileri. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 21 (1), 1-29. KOÇEL, T. (2018). İşletme Yöneticiliği, 17. Baskı, Beta Basım Yayın, İstanbul.
  • LOMBARDI, J. (2017). The Road to Leadership in SPN. Journal of Pediatric Nursing, 34, 96-97.
  • MARQUIS B.L., & HUSTON C.J. (2009). Leadership Roles&Management Functions in Nursing. Wolters Kluwer Health-Lippincott Williams&Wilkins Press.
  • MARŞAP, A. (2015). Sağlıkta Stratejik Yönetim (Sasyön), 1. Baskı, Beta Basım Yayın, İstanbul.
  • NAL, M. & SEVİM, E. (2019). Paternalist Liderliğin İş Motivasyonu Üzerine Etkisi: Sağlık Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 8 (4) , 397-410. NAL, M. & TARIM, M. (2017). Sağlık Yöneticilerinin Paternalist Liderlik Davranışlarının Çalışanların İş Doyumu Üzerine Etkisi. Artvin Çoruh Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 3 (2), 117-141. ÖZER, Ö. (2019). Hemşirelerde Hizmetkâr Liderlik ve Çalışan Performansının İncelenmesi. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 6 (1), 105-112.
  • ÖZTÜRK, Z., DOĞUÇ, E. & ARIKAN, G. (2017). Sağlık Çalışanları Tarafından Algılanan Durumsal Liderlik Stilleri (Ankara’da Bir Özel Hastane Örneği. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi, 3 (3), 381-397.
  • ROBBINS, S. P. (1998). Organizational behavior: Concepts, controversies and applications. Englewood Cliffs: Prentice-Hall.
  • SAYAN, İ. (2018). Kurumsal Liderlik Tarzlarını Algılamanın Örgütsel Bağlılık ve Vatandaşlığa Etkisinde Çalışanların Motivasyon Seviyelerinin Rolü ve Bir Araştırma. (Yayınlanmış Doktora Tezi). İstanbul Aydın Üniversitesi, Sosyal Bilinler Enstitüsü, İstanbul.
  • SAYLI, H., & BAYTOK, A. (2014). Örgütlerde Liderlik Teori Uygulama ve Yeni Perspektifler, 1. Baskı, Nobel Yayıncılık, Ankara.
  • SERGER, İ. & AKTAŞ, H. (2019). Hasta Emniyet Tutumları ve Hata Yönetimi İklimi ile Algılanan Liderlik Tarzları Etkileşimi: Sağlık Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (53), 157-182. SONĞUR, C., ÖZER, Ö. & SAY ŞAHİN, D. (2017). Etik Liderliğin Örgütsel Adalet Üzerine Etkisi: Bir Kamu Hastanesinde Uygulama. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 20 (4), 445-456.
  • SPEZİALE, G. (2015). Strategic Management of a Healthcare Organization: Engagement, Behavioural Indicators and Clinical Performance. European Heart Journal Supplements,17(suppl_A), A3-A7.
  • ŞENEL, G. & AYDOĞAN, E. (2019). Etik Liderliğin Duygusal Emek Üzerine Etkisi: Sağlık Çalışanları Üzerine Bir Araştırma. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(2) , 286-309.
  • UĞUROĞLU, Ö., & ÇELİK, Y. (2009). Örgütlerde Stratejik Liderlik ve Özellikleri. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 12(2), 2-36.
  • ÜNÜVAR, B. & DEMİRTAŞ, Ö. (2021). Etik Liderlik Davranışlarının Dile Getirme Davranışı Aracılığıyla Örgütsel Adalet Algısına Etkisi: Sağlık Çalışanları Üzerine Bir Araştırma. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi, 7(1), 117-129. YILMAZ H., & KANTEK F. (2016). Türkiye’deki Yönetici Hemşirelerin Liderlik Tarzları: Literatür İnceleme. Journal of Health and Nursing Management, 2(3), 110-117.
  • YUKL, G. (2018). Örgütlerde Liderlik (Çev.) Şahin Çetin ve Resul Baltacı, Nobel Yayıncılık, Ankara.

A REVIEW OF LEADERSHIP MODELS APPLIED IN HEALTH MANAGEMENT

Year 2022, Volume: 11 Issue: 1, 33 - 45, 10.03.2022

Abstract

It is aimed to examine the leadership styles developed by the managers in health institutions, the keywords "health, leadership, manager" and the selected studies with determined criteria. For this purpose; articles conducted between 2016 and 2021 were scanned using Google Academic, a comprehensive scientific literature search engine. As a result of the scan with the specified keywords and criteria; It was determined that 16 articles were suitable for research. In the researches detected; interactive, transformative, ethical, paternistic, servant leadership types are examined. While half of the studies were carried out in public health institutions, it was seen that only 5 of them were conducted in private hospitals, and there was a need for content comparing more private hospitals and private hospitals - public hospitals. While only nurses constituted the sample group in one quarter of the articles, it was determined that nurses were included in the sample in 13 articles, and it was concluded that research should be conducted with multidisciplinary work teams in order to reach the right conclusions about leadership in health institutions where many professional groups are involved.

References

  • ALPER AY, F. & KELEŞ, K. (2017). Etkileşimci ve Dönüşümcü Liderlik Tarzlarının İşten Ayrılma Niyeti ve İş Performansı Üzerinde Etkisi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 6 (4), 193-203. ARSLAN, E., & VATAN, F. (2020). Servis Sorumlu Hemşirelerinin Dönüşümcü Liderlik Uygulamalarının İncelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 13(2): 100-107.
  • ASLAN, Ş., & SÜNBÜL, F. (2018). Sağlık Çalışanlarında Personel Güçlendirme, Başarı Güdüsü ve Etik Liderliğin Demografik Açıdan Farklılıkları. Journal of Healthcare Management and Leadership, (1), 13-26.
  • BASS M. B. (1990). From Transactional to Transformational Leadership Learning to Share to Vision. Organizational Dynamics, 18, 19-31.
  • BAYYURT, N. & KILIÇ, C. H. (2017). Liderlik Tarzının Örgüt Bağlılığına Etkisi: Bir Hastane Araştırması. İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi, 5 (2) , 1-13.
  • BUDAK TOPAKTAŞ, G. & IŞIK, O. (2020). Hastane Yöneticilerinin Kişilik Özelliklerinin Hizmetkâr Liderlik Özelliklerine İlişkin Algıları Üzerindeki Etkisi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 23 (4), 725-736.
  • CIRANOĞLU, M. (2020). Etkileşimci Liderlik Yaklaşımının Hemşirelerin İşten Ayrılma Niyetlerine Etkisi: Bursa İlinde Özel Hastanelerde Bir Alan Araştırması. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 15 (1), 61-80.
  • GELMEZ, M. & AKÇA ÜRTÜRK, E. (2019). Özel Bir Hastanede Liderlik Stillerinin Ve Çalışan Performansının İncelenmesine Yönelik Bir Araştırma. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 22 (1), 51-72. KIRKPINAR, S. & İŞCAN, Ö. F. (2018). Liderlik Tarzlarının İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılığa Etkileri. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 21 (1), 1-29. KOÇEL, T. (2018). İşletme Yöneticiliği, 17. Baskı, Beta Basım Yayın, İstanbul.
  • LOMBARDI, J. (2017). The Road to Leadership in SPN. Journal of Pediatric Nursing, 34, 96-97.
  • MARQUIS B.L., & HUSTON C.J. (2009). Leadership Roles&Management Functions in Nursing. Wolters Kluwer Health-Lippincott Williams&Wilkins Press.
  • MARŞAP, A. (2015). Sağlıkta Stratejik Yönetim (Sasyön), 1. Baskı, Beta Basım Yayın, İstanbul.
  • NAL, M. & SEVİM, E. (2019). Paternalist Liderliğin İş Motivasyonu Üzerine Etkisi: Sağlık Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 8 (4) , 397-410. NAL, M. & TARIM, M. (2017). Sağlık Yöneticilerinin Paternalist Liderlik Davranışlarının Çalışanların İş Doyumu Üzerine Etkisi. Artvin Çoruh Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 3 (2), 117-141. ÖZER, Ö. (2019). Hemşirelerde Hizmetkâr Liderlik ve Çalışan Performansının İncelenmesi. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 6 (1), 105-112.
  • ÖZTÜRK, Z., DOĞUÇ, E. & ARIKAN, G. (2017). Sağlık Çalışanları Tarafından Algılanan Durumsal Liderlik Stilleri (Ankara’da Bir Özel Hastane Örneği. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi, 3 (3), 381-397.
  • ROBBINS, S. P. (1998). Organizational behavior: Concepts, controversies and applications. Englewood Cliffs: Prentice-Hall.
  • SAYAN, İ. (2018). Kurumsal Liderlik Tarzlarını Algılamanın Örgütsel Bağlılık ve Vatandaşlığa Etkisinde Çalışanların Motivasyon Seviyelerinin Rolü ve Bir Araştırma. (Yayınlanmış Doktora Tezi). İstanbul Aydın Üniversitesi, Sosyal Bilinler Enstitüsü, İstanbul.
  • SAYLI, H., & BAYTOK, A. (2014). Örgütlerde Liderlik Teori Uygulama ve Yeni Perspektifler, 1. Baskı, Nobel Yayıncılık, Ankara.
  • SERGER, İ. & AKTAŞ, H. (2019). Hasta Emniyet Tutumları ve Hata Yönetimi İklimi ile Algılanan Liderlik Tarzları Etkileşimi: Sağlık Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (53), 157-182. SONĞUR, C., ÖZER, Ö. & SAY ŞAHİN, D. (2017). Etik Liderliğin Örgütsel Adalet Üzerine Etkisi: Bir Kamu Hastanesinde Uygulama. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 20 (4), 445-456.
  • SPEZİALE, G. (2015). Strategic Management of a Healthcare Organization: Engagement, Behavioural Indicators and Clinical Performance. European Heart Journal Supplements,17(suppl_A), A3-A7.
  • ŞENEL, G. & AYDOĞAN, E. (2019). Etik Liderliğin Duygusal Emek Üzerine Etkisi: Sağlık Çalışanları Üzerine Bir Araştırma. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(2) , 286-309.
  • UĞUROĞLU, Ö., & ÇELİK, Y. (2009). Örgütlerde Stratejik Liderlik ve Özellikleri. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 12(2), 2-36.
  • ÜNÜVAR, B. & DEMİRTAŞ, Ö. (2021). Etik Liderlik Davranışlarının Dile Getirme Davranışı Aracılığıyla Örgütsel Adalet Algısına Etkisi: Sağlık Çalışanları Üzerine Bir Araştırma. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi, 7(1), 117-129. YILMAZ H., & KANTEK F. (2016). Türkiye’deki Yönetici Hemşirelerin Liderlik Tarzları: Literatür İnceleme. Journal of Health and Nursing Management, 2(3), 110-117.
  • YUKL, G. (2018). Örgütlerde Liderlik (Çev.) Şahin Çetin ve Resul Baltacı, Nobel Yayıncılık, Ankara.
There are 21 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Economics
Journal Section Articles
Authors

Atıl Taşer This is me

Tarık Semiz This is me

Turgay Kanbay

Publication Date March 10, 2022
Published in Issue Year 2022 Volume: 11 Issue: 1

Cite

APA Taşer, A., Semiz, T., & Kanbay, T. (2022). SAĞLIK YÖNETİMİNDE UYGULANAN LİDERLİK MODELLERİ ÜZERİNE BİR İNCELEME. Sakarya İktisat Dergisi, 11(1), 33-45.