Review
Year 2017,
Volume: 9 Issue: 2, 15 - 21, 25.03.2017
Abstract
Öz
Hastalıklarla baş etmenin en kolay ve ucuz yolu, hastalığa yakalanmadan önce gerekli önlemlerin alınmasıdır. Koruyucu hekimliğin gelişmiş olması ve erken tanı şansının artması, toplumun genelinde sağlık halinin devamı ve geliştirilmesinde büyük öneme sahiptir. Eskiden enfeksiyon hastalıkları çok daha ön plandayken, şimdi ise kronikhastalıklar önem kazanmaktadır. Koruyucu hizmetlerin belirlenip sunulabilmesi ve hastalık taramalarının gerçekleştirilebilmesi için dünya genelindeki ve ülkemizdeki ölümlerin önde gelen nedenlerinin bilinmesi gerekmektedir. Ülkemiz 2015 yılı verilerine göreen sık ölüm nedenleri ilk 3 sırada sırasıyla kalp ve dolaşım sistemi hastalıkları, kanserler, akciğer hastalıkları yer almaktadır. Bu ölümlerin ve hastalıkların pek çoğu doğru yaşam tarzı uygulamalarıyla ve doğru taramalarla önlenebilir veya en azından geciktirilebilir. Ülkemizde Sağlık Bakanlığı tarafından sağlık hizmeti sunumlarında yol göstermesi amacıyla başka ülkelerin çalışmaları incelenmiş, ulusal ve uluslararası nitelikteki benzer kılavuzlar gözden geçirilmiş, çok sayıda bilimsel araştırmaya dayanılarak bir periyodik muayene rehberi hazırlanmıştır.
References
- Kaynaklar 1.Uncu Y, Ozcakir A. Yaşlı hastaya birinci basamakta yaklaşım.Geriatri 2003; 6(1):31. Derleme. 2.TUİK Ölüm Nedeni İstatistikleri, 2015. TÜİK Haber Bülteni,24 Mart 2016. Sayı:21526. http://www.tuik.gov.tr/PreHaber-Bultenleri.do?id=21526. Mayıs2016. 3.Sağlık Bakanlığı Aile Hekimliği Uygulamasında Önerilen Pe-riyodik Sağlık Muayeneleri ve Tarama Testleri. Ankara2015;991:16-70. 4.Spalding MC, Sebesta SC. Geriatric Screening and Preven-tive Care. Am Fam Physician. 2008; 78(2):206-215. 5.Knoops KT, de Groot LC, Kromhout D, et al. Mediterrane-an diet, lifestyle factors, and 10-year mortality in elderly Eu-ropean men and women: the HALE project. JAMA.2004;292(12):1433-1439. 6.American College of Sports Medicine Position Stand. Exer-cise and physical activity for older adults. Med Sci Sports Exerc.1998;30(6):992-1008. 7.U.S. Department of Health and Human Services. Physical ac-tivity and health: a report of the Surgeon General.http://www.cdc.gov/nccdphp/sgr/pdf/sgrfull.pdf AccessedJune 10, 2016. 8.Virginia A. Moyer. Screening for Coronary Heart Disease WithElectrocardiography: U.S. Preventive Services Task Force Re-commendation Statement. Ann Intern Med. 2012;157:512-518. 9.Erdinçler DS. Yaşlıda Koruyucu Hekimlik. Klinik Gelişim2004;17(2):16-24. 10.Arıcı M, Altun B, Erdem Y. Türk Hipertansiyon ve Böbrek Has-talıkları Derneği Türk Hipertansiyon Prevalans Çalışması. Jo-urnal of Hypertension. 2005;23(10):1817-1823. 11.Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü.Birinci Basamak Sağlık Hizmetlerinde Çalışan Hekimleriçin Yaşlı Sağlığı Tanı ve Tedavi Rehberi 2010, s23-111. 12.James PA, Oparil S, Carter BL, Cushman WC, DennisonHim-melfarb C, Handler J, et al. 2014 evidence-based guidelinefor the management of high blood pressure in adults: reportfrom the panel members appointed to the Eighth Joint Natio-nal Committee (JNC 8). Jama. 2014;311(5):507-520. 13.Arıcı M, Birdane A, Güler K, Yıldız BO, Altun B, Ertürk Ş. TürkHipertansiyon Uzlaşı Raporu. Turk Kardiyol Dern Ars.2015; 43(4): 402-409. 14.Rockville (MD). The Guide to Clinical Preventive Services 2014Recommendations of the U.S. Preventive Services Task Force(USPSTF). Agency for Healthcare Research and Quality (US);2014 May. https://www.uspreventiveservicestaskforce.org/ 15.Albert L. Siu. Screening for High Blood Pressure in Adults:U.S. Preventive Services Task Force Recommendation State-ment. Ann Intern Med. 2015;163:778-786. 16.USPSTF. Using Nontraditional Risk Factors in Coronary He-art Disease Risk Assessment: U.S. Preventive Services TaskForce Recommendation Statement. Ann Intern Med.2009;151:474-482. 17.Chiu JH and Moen EK. Risk classification and treatment af-ter myocardial infarction. Brian P. Griffin, Manual Cardio-vascular Medicine, fourth edition, Lippincott Williams & Wil-kins, 2014, p64-73. 18.Kirsten Bibbins-Domingo. Aspirin Use for the Primary Preven-tion of Cardiovascular Disease and Colorectal Cancer: U.S.Preventive Services Task Force Recommendation Statement. AnnIntern Med, published at www.annals.org on 12 April 2016. 19.Zidar JF. Peripheral Artery Disease. Brian P. Griffin, Manu-al Cardiovascular Medicine, 4th edition, Lippincott Williams& Wilkins, 2014, p354-403. 20.Michael L. LeFevre. Screening for Abdominal Aortic Ane-urysm: U.S. Preventive Services Task Force Recommendati-on Statement. Ann Intern Med. 2014;161:281-290. 21.Sachor R, Yadov JS. Carotid Artery Diseases. Brian P. Grif-fin, Manual Cardiovascular Medicine, 4th edition, LippincottWilliams & Wilkins, 2014, p404-418. 22.Hıdıroğlu M, Çetin L, Kunt A, Karakişi O, Küçüker A, Şener E.Karotis arter hastalıklarında karotis endarterektomi erken sonuç-ları. Turkish J Thorac Cardiovasc Surg 2010;18(3):190-195. 23.Michael L. LeFevre. Screening for Asymptomatic Carotid Ar-tery Stenosis: U.S. Preventive Services Task Force Recommen-dation Statement. Ann Intern Med. 2014;161:356-362. 24.Virginia A. Screening for Peripheral Artery Disease and Car-diovascular Disease Risk Assessment With the Ankle–Brac-hial Index in Adults: U.S. Preventive Services Task Force Re-commendation Statement. Ann Intern Med. 2013;159:342-348. 25.Kocabaş A, Atış S, Çöplü L, Erdinç E, Ergan B, Gürgün Aveark. Türk Toraks Derneği KOAH Çalışma Grubu, Kronik Obs-trüktif Akciğer Hastalığı (KOAH) Koruma, Tanı ve Tedavi Ra-poru 2014. Turkish Thoracic Journal, 2014; 4(2):1-33. 26.Albert L. Siu. Screening for Chronic Obstructive PulmonaryDisease US Preventive Services Task Force Recommendati-on Statement. JAMA. 2016;315(13):1372-1377. 27.Abacı A. Kardiyovasküler risk faktörlerinin ülkemizdeki du-rumu. Türk Kardiyol Dern Arş - Arch Turk Soc Cardiol 2011;39Suppl 4:1-5 doi: 10.5543/tkda.2011.abaci 28.Tokgözoğlu L, Kaya, EB, Erol C, Ergene O; EUROASPIREIII Turkey Study Group. EUROASPIRE III: a comparison bet-ween Turkey and Europe. Türk Kardiyol Dern Arş2010;38:164-72. 29.Onat A. Türk halkında lipid, lipoprotein ve apolipoproteinler. In:Onat A, editör. TEKHARF 2009. Türk halkının kusurlu kalp sağ-lığı: sırrına ışık, tıbba önemli katkı. İstanbul: Cortex İletişim Hiz-metleri; 2009. s. 39-58. Erişim:http://tekharf.org/2009.html. 30.Banegas JR, López-García E, Dallongeville J, Guallar E, Hal-cox JP, Borghi C, et al. Achievement of treatment goals forprimary prevention of cardiovascular disease in clinical prac-tice across Europe: the EURIKA study. Eur Heart J2011;32:2143-52. 31.Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü.Birinci Basamak Sağlık Hizmetlerinde Çalışan Hekimleriçin Yaşlı Sağlığı Tanı ve Tedavi Rehberi 2010; 7-46. 32.Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği (TEMD), Li-pid Metabolizma Bozuklukları Tanı ve Tedavi Kılavuzu An-kara 2016;1:11-12. 33.Rockville (MD). The Guide to Clinical Preventive Services 2014Recommendations of the U.S. Preventive Services Task For-ce (USPSTF). Agency for Healthcare Research and Quality(US); 2014 May. 34.Sağlık Bakanlığı Tüberküloz Tanı ve Tedavi Rehberi, Anka-ra 2011. Erişim: http://tuberkuloz.thsk.gov.tr 2016. 35.Göksel, T., Savaş, R., & Soyer, S. (1999). Akkoçlu A, ÖztürkC. Akciğer kanseri multidisipliner yaklaşım. Toraks Kitap-ları, (1), 44-53. 36.Demirkazık, F. B. (2014). Akciğer Kanserinde Bilgisayarlı To-mografi ile Tarama: Güncel Bilgiler. Erişim: http://turkrad-yolojiseminerleri.org/sayilar/7/buyuk/290-303.pdf
Year 2017,
Volume: 9 Issue: 2, 15 - 21, 25.03.2017
Abstract
References
- Kaynaklar 1.Uncu Y, Ozcakir A. Yaşlı hastaya birinci basamakta yaklaşım.Geriatri 2003; 6(1):31. Derleme. 2.TUİK Ölüm Nedeni İstatistikleri, 2015. TÜİK Haber Bülteni,24 Mart 2016. Sayı:21526. http://www.tuik.gov.tr/PreHaber-Bultenleri.do?id=21526. Mayıs2016. 3.Sağlık Bakanlığı Aile Hekimliği Uygulamasında Önerilen Pe-riyodik Sağlık Muayeneleri ve Tarama Testleri. Ankara2015;991:16-70. 4.Spalding MC, Sebesta SC. Geriatric Screening and Preven-tive Care. Am Fam Physician. 2008; 78(2):206-215. 5.Knoops KT, de Groot LC, Kromhout D, et al. Mediterrane-an diet, lifestyle factors, and 10-year mortality in elderly Eu-ropean men and women: the HALE project. JAMA.2004;292(12):1433-1439. 6.American College of Sports Medicine Position Stand. Exer-cise and physical activity for older adults. Med Sci Sports Exerc.1998;30(6):992-1008. 7.U.S. Department of Health and Human Services. Physical ac-tivity and health: a report of the Surgeon General.http://www.cdc.gov/nccdphp/sgr/pdf/sgrfull.pdf AccessedJune 10, 2016. 8.Virginia A. Moyer. Screening for Coronary Heart Disease WithElectrocardiography: U.S. Preventive Services Task Force Re-commendation Statement. Ann Intern Med. 2012;157:512-518. 9.Erdinçler DS. Yaşlıda Koruyucu Hekimlik. Klinik Gelişim2004;17(2):16-24. 10.Arıcı M, Altun B, Erdem Y. Türk Hipertansiyon ve Böbrek Has-talıkları Derneği Türk Hipertansiyon Prevalans Çalışması. Jo-urnal of Hypertension. 2005;23(10):1817-1823. 11.Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü.Birinci Basamak Sağlık Hizmetlerinde Çalışan Hekimleriçin Yaşlı Sağlığı Tanı ve Tedavi Rehberi 2010, s23-111. 12.James PA, Oparil S, Carter BL, Cushman WC, DennisonHim-melfarb C, Handler J, et al. 2014 evidence-based guidelinefor the management of high blood pressure in adults: reportfrom the panel members appointed to the Eighth Joint Natio-nal Committee (JNC 8). Jama. 2014;311(5):507-520. 13.Arıcı M, Birdane A, Güler K, Yıldız BO, Altun B, Ertürk Ş. TürkHipertansiyon Uzlaşı Raporu. Turk Kardiyol Dern Ars.2015; 43(4): 402-409. 14.Rockville (MD). The Guide to Clinical Preventive Services 2014Recommendations of the U.S. Preventive Services Task Force(USPSTF). Agency for Healthcare Research and Quality (US);2014 May. https://www.uspreventiveservicestaskforce.org/ 15.Albert L. Siu. Screening for High Blood Pressure in Adults:U.S. Preventive Services Task Force Recommendation State-ment. Ann Intern Med. 2015;163:778-786. 16.USPSTF. Using Nontraditional Risk Factors in Coronary He-art Disease Risk Assessment: U.S. Preventive Services TaskForce Recommendation Statement. Ann Intern Med.2009;151:474-482. 17.Chiu JH and Moen EK. Risk classification and treatment af-ter myocardial infarction. Brian P. Griffin, Manual Cardio-vascular Medicine, fourth edition, Lippincott Williams & Wil-kins, 2014, p64-73. 18.Kirsten Bibbins-Domingo. Aspirin Use for the Primary Preven-tion of Cardiovascular Disease and Colorectal Cancer: U.S.Preventive Services Task Force Recommendation Statement. AnnIntern Med, published at www.annals.org on 12 April 2016. 19.Zidar JF. Peripheral Artery Disease. Brian P. Griffin, Manu-al Cardiovascular Medicine, 4th edition, Lippincott Williams& Wilkins, 2014, p354-403. 20.Michael L. LeFevre. Screening for Abdominal Aortic Ane-urysm: U.S. Preventive Services Task Force Recommendati-on Statement. Ann Intern Med. 2014;161:281-290. 21.Sachor R, Yadov JS. Carotid Artery Diseases. Brian P. Grif-fin, Manual Cardiovascular Medicine, 4th edition, LippincottWilliams & Wilkins, 2014, p404-418. 22.Hıdıroğlu M, Çetin L, Kunt A, Karakişi O, Küçüker A, Şener E.Karotis arter hastalıklarında karotis endarterektomi erken sonuç-ları. Turkish J Thorac Cardiovasc Surg 2010;18(3):190-195. 23.Michael L. LeFevre. Screening for Asymptomatic Carotid Ar-tery Stenosis: U.S. Preventive Services Task Force Recommen-dation Statement. Ann Intern Med. 2014;161:356-362. 24.Virginia A. Screening for Peripheral Artery Disease and Car-diovascular Disease Risk Assessment With the Ankle–Brac-hial Index in Adults: U.S. Preventive Services Task Force Re-commendation Statement. Ann Intern Med. 2013;159:342-348. 25.Kocabaş A, Atış S, Çöplü L, Erdinç E, Ergan B, Gürgün Aveark. Türk Toraks Derneği KOAH Çalışma Grubu, Kronik Obs-trüktif Akciğer Hastalığı (KOAH) Koruma, Tanı ve Tedavi Ra-poru 2014. Turkish Thoracic Journal, 2014; 4(2):1-33. 26.Albert L. Siu. Screening for Chronic Obstructive PulmonaryDisease US Preventive Services Task Force Recommendati-on Statement. JAMA. 2016;315(13):1372-1377. 27.Abacı A. Kardiyovasküler risk faktörlerinin ülkemizdeki du-rumu. Türk Kardiyol Dern Arş - Arch Turk Soc Cardiol 2011;39Suppl 4:1-5 doi: 10.5543/tkda.2011.abaci 28.Tokgözoğlu L, Kaya, EB, Erol C, Ergene O; EUROASPIREIII Turkey Study Group. EUROASPIRE III: a comparison bet-ween Turkey and Europe. Türk Kardiyol Dern Arş2010;38:164-72. 29.Onat A. Türk halkında lipid, lipoprotein ve apolipoproteinler. In:Onat A, editör. TEKHARF 2009. Türk halkının kusurlu kalp sağ-lığı: sırrına ışık, tıbba önemli katkı. İstanbul: Cortex İletişim Hiz-metleri; 2009. s. 39-58. Erişim:http://tekharf.org/2009.html. 30.Banegas JR, López-García E, Dallongeville J, Guallar E, Hal-cox JP, Borghi C, et al. Achievement of treatment goals forprimary prevention of cardiovascular disease in clinical prac-tice across Europe: the EURIKA study. Eur Heart J2011;32:2143-52. 31.Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü.Birinci Basamak Sağlık Hizmetlerinde Çalışan Hekimleriçin Yaşlı Sağlığı Tanı ve Tedavi Rehberi 2010; 7-46. 32.Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği (TEMD), Li-pid Metabolizma Bozuklukları Tanı ve Tedavi Kılavuzu An-kara 2016;1:11-12. 33.Rockville (MD). The Guide to Clinical Preventive Services 2014Recommendations of the U.S. Preventive Services Task For-ce (USPSTF). Agency for Healthcare Research and Quality(US); 2014 May. 34.Sağlık Bakanlığı Tüberküloz Tanı ve Tedavi Rehberi, Anka-ra 2011. Erişim: http://tuberkuloz.thsk.gov.tr 2016. 35.Göksel, T., Savaş, R., & Soyer, S. (1999). Akkoçlu A, ÖztürkC. Akciğer kanseri multidisipliner yaklaşım. Toraks Kitap-ları, (1), 44-53. 36.Demirkazık, F. B. (2014). Akciğer Kanserinde Bilgisayarlı To-mografi ile Tarama: Güncel Bilgiler. Erişim: http://turkrad-yolojiseminerleri.org/sayilar/7/buyuk/290-303.pdf
There are 1 citations in total.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Journal Section | makaleler |
| Authors | |
| Publication Date | March 25, 2017 |
| Published in Issue | Year 2017 Volume: 9 Issue: 2 |
