Abstract
AMAÇ: Bu çalışmada Çocuk İstismarı Ölçeği’nin (ÇİÖ) Türkçe’ye çevrilmesi, geçerlik ve güvenirlik çalışmasının yapılması amaçlanmıştır. Aile içinde çocukların maruz kaldıkları istismarın taramasını yapabilmek amacıyla, ÇİÖ’nün Türk toplumunda geçerlik ve güvenirliği araştırılmıştır.
GEREÇ VE YÖNTEM: Katılıcımlara sırasıyla Demografik Bilgi Formu, Çocuk İstismarı Tarama Ölçeği (ÇİÖ), Anne-Baba Tutum Ölçeği (ABTÖ) ve Aile Değerlendirme Ölçeği (ADÖ) uygulanmıştır. llk olarak, ÇİÖ, İngilizce’den Türkçe’ye çevrilmiştir. Çalışmaya, yaş ortalamaları 10,58±1,27 olan Lefkoşa’da bulunan 1 ilkokul ve 1 ortaokulda öğrenim gören 300 birey katılmıştır. Ölçeklerin güvenirlik çalışması için iç tutarlık katsayısı, madde toplam korelasyonu, test-tekrar test ve iki yarı güvenirlik katsayıları tespit edilmiştir. Geçerlik çalışması için ölçüt bağıntılı geçerlik ve yapı geçerliği analizi yapılmıştır.
BULGULAR: ÇİÖ’nün Cronbach Alpha iç tutarlılık kat sayısı 0,67 olarak bulunmuştur. ÇİÖ’nün madde-toplam puan korelasyonları -0,08 ve 0,44 arasında değişmektedir. (P<0.001) ÇİÖ’nün test-tekrar test güvenirlik katsayıları 0,84 dür. ÇİÖ’nün iki yarı güvenirlik katsayısı 0.48 dır.
SONUÇ: Yapılan çalışma sonucunda, ÇİÖ’nün Türkçe formlarının geçerli ve güvenilir bir ölçek oldukları tespit edilmiş, çocuk istismarını ölçen bir araç olarak Türk toplumunda kullanılabileceği sonucuna varılmıştır.
Anahtar Kelimeler : Çocuk istismarı, fiziksel istismar, duygusal istismar, ihmal, geçerlik, güvenirlik
Keywords
References
- Akduman, G. G. (2010). An investigation of sibling abuse in terms of different variables at early childhood period. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(24), 115-126
- Asmussen, K. (2010). Key facts about child maltreatment. The comissioning toolkit
- Bahar, G., Savaş, H. A., & Bahar, A. (2009). Çocuk İstismarı ve İhmali: Bir Gözden Geçirme. Fırat Sağlık
- Hizmetleri Dergisi, 4(12), 51-65.
- Başbakkal, Z. & Baysal, L. (2004). Çocuk İstismarı ve İhmali Konusuna İlişkin Polislerin Bilgi Düzeylerinin
- İncelenmesi. Çocuk Forumu Dergisi, 21(2), 65-70.
- Beyaztaş, F. Y., Oral, R., Bütün, C., Beyaztaş A., & Büyükayhan, D. (2009). Fiziksel Çocuk İstismarı: Dört
- Vakanın Sunumu. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, 52, 75-80
- Bostancı, N., Albayrak, B., Bakoğlu, İ., & Çoban, Ş. (2006). Üniversite Öğrencilerinde Çocukluk Çağı
- Travmalarının Depresif Belirtileri Üzerine Etkisi. New/Yeni Symposium Journal, 44, 189-195.
- Budak, S. (2000). Psikoloji Sözlüğü (Birinci Basım). Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
- Bulut, I. (1990). Aile Değerlendirme Ölçeği El Kitabı (Birinci Basım). Ankara: Özügeliş Matbaası.
- Cawson, P, Wattam, C., Brooker, S., & Kelly, G. (2000). Child maltreatment in the United Kingdom: A study of the prevalence of child abuse and neglect. London. NSPCC.
- Child Welfare Information Gateway (2009). Bulletins for Professionals. http://www.childwelfare.gov/pubs/
- factsheets/domesticviolence.cfm (20.11.2011)
- Çakıcı, M., Çakıcı, E., Tatlısu, Ö., Bekiroğulları Z., & Aksoy, A. (2003). Kuzey Kıbrıs’ta Çock İstismarı
- Yaygınlığı. Lefkoşa.
- Dubowitz, H., Kim, J., Black, M.,M., Weisbart, C., & Semiatin, J. (2011). Identifying Children at High Risk for a Child Maltreatment Report. Child Abuse and Neglect, 35, 96-104
- Howard, K., S. & Brooks-Gunn, J. (2009). The role of home visiting programs in preventing child abuse and neglect. The Future of Children, 19(2), 119-146
- Iravani, M. R. (2011). Child Abuse in İndia. Asian Social Science, 7(3), 150-153.
- İnsani Yardım Vakfı. Children’s Day and Desperate Figures. Retrieved from http://www.ihh.org.tr/dunya- cocuk-haklari-gunu-nde-urkuten-rakamlar/en/
- Kara, B., Biçer, Ü., & Gökalp, A. S. (2004). Çocuk İstismarı. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, 47, 140-151
- Kempe, H. C., Silverman, F.,N., Steele, B., F., Droegemueller, W., & Silver,H. K.(1962). The Battered Child
- Syndrome. JAMA, 181,17-24 doi:10.1001/jama.1962.03050270019004
- Kennair, N. & Mellor, D. (2007). Parent Abuse: A Review. Child Psychiatry & Human Development, 38, 203-
- -
- Levi, B., H. & Portwood, S.,G. (2011). Reasonable Suspicion of Child Abuse: Finding a Common Language.
- The Journal of Law, Medicine & Ethics, 39(1), 62–69.
- Malik, F., D. & Ashiq A., S. (2007). Development of Child Abuse Scale: Reliabilty and Validty Analyses.
- Psychlogy Developing Societies, 19, 161-178.
- Ney, G. P. (1996). A Model For Child Abuse and Neglect.
- http://www.messengers2.com/a-model-for-child-abuse-and-neglect/ adresinden elde edildi. Nunnally, J.,.C. & Bernstein, I. H. (1994). Psychometric Theory, McGraw Hill, New York
- Nygren, P., Nelson, H., D., & Klein, J. (2004). Screening Children for Family Violence:A Review of the
- Evidence for the US Preventive Services Task Force. Anuals of Family Medicine, 2(2), 161-169
- Oral, R., Can, D., Kaplan, S., Polat, S., Ateş, N., Çetin, G. ve diğerleri. (2001). “Child abuse in Turkey: An
- Experience in Overcome Denial and A Description of 50 Cases”, Child Abuse Neglect, 25, 279-290.
- Ovacık, A. C. (2008). Aile içi şiddetin erkek çocuğun şiddet içeren suç işleme davranışlarına etkileri.
- (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Üniversitesi Adli Tıp Enstitüsü, İstanbul
- Öztürk, S. (2007). Çocuklarda duygusal istismar. Yüksek Lisans Tezi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler
- Enstitüsü , Elazığ
- Pala, B.,Ünalacak, M., & Ünlüoğlu, İ. (2011). Child Maltreatment: Abuse and Neglect. Dicle Medical Journey,
- (1), 121-127
- Righthand, S., Kerr, B., & Drach, K. (2003). Child Maltreatment Risk Assessments An Evaluation Guide. New
- York: The Haworth Maltreatment and Trauma Press.
- Schapiro, T. (1999). What is a Child?. Ethics, 109(4), 715-738
- Şimşek, S. (2010). Ergenlik davranış problemlerinin anne-babadan ve öğretmenlerden algılanan duygusal istismar açısından incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
- Taner, Y. & Gökler, B. (2004). Çocuk İstismarı ve İhmali: Psikiyatrik Yönleri, Hacettepe Tıp Dergisi, 35, 82-86. Tatlıcalı, E. (2009). WAST ve HITS ölçeklerinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Yüksek Lisans Tezi. Yakın
- Doğu Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Lefkoşa
- Tıraşçı, Y. & Gören, S. (2007). Çocuk İstismarı ve İhmali. Dicle Tıp Dergisi, 34 (1), 70-74.
- Topbaş, M. (2004). İnsanlığın Büyük Bir Ayıbı: Çocuk İstismarı, TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 3(4), 76-80. Toros, F., Avlan, D.,& Çamdeviren, H. (2003). Enüretik Çocukların Biyopsikososyal Değerlendirilmesi.
- Anadolu Psikiyatri Dergisi, 4,38-45
- Ünal F. (2008). Ailede Çocuk İstismarı ve İhlali. Türkiye Sosyal Araştırma Dergisi, 12(1), 9-18
- Yaşar, Z., F. & Akduman, G.,G.( 2007). Child abuse- neglect and forensic odontology. TAF Prev Med Bull,
- (5), 389-394
- Yıldız, A. S. (2007). İlköğretim ikinci kademesindeki çocuklara yönelik istismarın ve ihmalin çeşitli değişkenler yönünden incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya
- Yılmaz, A. (2000). Eşler arasındaki uyum ve çocuğun algıladığı anne-baba tutumu ile çocukların, ergenlerin ve gençlerin akademik başarıları ve benlik algıları arasındaki ilişkiler.(Yayımlanmamış doktora tezi). Hacettepe Üniversity, Ankara.
Abstract
Amaç: Cinsel istismar, bağımlı ve gelişimsel olarak olgunlaşmamış çocukların tam olarak kavrayamadıkları, bilerek onay verme durumunda olmadıkları ve aile rollerine ait sosyal tabuları ihlal eden herhangi bir cinsel faaliyettir. Cinsel istismar son yıllarda sıklıkla görülen toplumsal sorunlardan biridir. Bu sorunun azaltılması için önleme çalışmalarının yapılarak gerekli tedbirlerin alınması ve toplumun bu konuda bilinçlendirilmesi gerekmektedir. Erken çocukluk yıllarından itibaren ev ortamı dışında çocuklar zamanlarının büyük bir bölümünü okul ortamında öğretmenleri ile birlikte geçirmektedir. Cinsel istismara yönelik tedbirlerin alınabilmesi için özellikle öğretmen adaylarının öğretmenlik eğitimleri sırasında bu konu hakkında bilgilenmeleri ve olumlu tutum geliştirmeleri çok önemlidir. Bu noktadan hareketle araştırma, öğretmen adaylarının çocuğa yönelik cinsel istismar tutumlarının incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntem: Araştırmanın çalışma grubunu, Afyon Kocatepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nde öğrenim gören 939 öğretmen adayı oluşturmuştur. Araştırmada veri toplama aracı olarak, öğretmen adaylarının demografik özelliklerinin yer aldığı genel bilgi formu ve Choo, Walsh, Chinna ve Tey (2013) tarafından geliştirilen ve Akın ve arkadaşları (2013) tarafından Türkçeye uyarlanan “Çocuğa Yönelik Cinsel İstismar Tutum Ölçeği” kullanılmıştır. Bulgular ve Sonuç: Araştırma sonucunda, öğretmen adaylarının sınıf düzeyleri, branşları, daha önce çocuk ihmal ve istismarına yönelik eğitim alıp almama ve cinsel istismarın belirtilerini tanımlamada kendilerini hazır hissetme durumlarına göre Çocuğa Yönelik Cinsel İstismar Tutum Ölçeği’nin toplam puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı derecede farklılığın olduğu; öğretmen adaylarının cinsiyetlerine göre ise anlamlı derecede farklılığın olmadığı belirlenmiştir
References
- Akduman, G. G. (2010). An investigation of sibling abuse in terms of different variables at early childhood period. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(24), 115-126
- Asmussen, K. (2010). Key facts about child maltreatment. The comissioning toolkit
- Bahar, G., Savaş, H. A., & Bahar, A. (2009). Çocuk İstismarı ve İhmali: Bir Gözden Geçirme. Fırat Sağlık
- Hizmetleri Dergisi, 4(12), 51-65.
- Başbakkal, Z. & Baysal, L. (2004). Çocuk İstismarı ve İhmali Konusuna İlişkin Polislerin Bilgi Düzeylerinin
- İncelenmesi. Çocuk Forumu Dergisi, 21(2), 65-70.
- Beyaztaş, F. Y., Oral, R., Bütün, C., Beyaztaş A., & Büyükayhan, D. (2009). Fiziksel Çocuk İstismarı: Dört
- Vakanın Sunumu. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, 52, 75-80
- Bostancı, N., Albayrak, B., Bakoğlu, İ., & Çoban, Ş. (2006). Üniversite Öğrencilerinde Çocukluk Çağı
- Travmalarının Depresif Belirtileri Üzerine Etkisi. New/Yeni Symposium Journal, 44, 189-195.
- Budak, S. (2000). Psikoloji Sözlüğü (Birinci Basım). Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
- Bulut, I. (1990). Aile Değerlendirme Ölçeği El Kitabı (Birinci Basım). Ankara: Özügeliş Matbaası.
- Cawson, P, Wattam, C., Brooker, S., & Kelly, G. (2000). Child maltreatment in the United Kingdom: A study of the prevalence of child abuse and neglect. London. NSPCC.
- Child Welfare Information Gateway (2009). Bulletins for Professionals. http://www.childwelfare.gov/pubs/
- factsheets/domesticviolence.cfm (20.11.2011)
- Çakıcı, M., Çakıcı, E., Tatlısu, Ö., Bekiroğulları Z., & Aksoy, A. (2003). Kuzey Kıbrıs’ta Çock İstismarı
- Yaygınlığı. Lefkoşa.
- Dubowitz, H., Kim, J., Black, M.,M., Weisbart, C., & Semiatin, J. (2011). Identifying Children at High Risk for a Child Maltreatment Report. Child Abuse and Neglect, 35, 96-104
- Howard, K., S. & Brooks-Gunn, J. (2009). The role of home visiting programs in preventing child abuse and neglect. The Future of Children, 19(2), 119-146
- Iravani, M. R. (2011). Child Abuse in İndia. Asian Social Science, 7(3), 150-153.
- İnsani Yardım Vakfı. Children’s Day and Desperate Figures. Retrieved from http://www.ihh.org.tr/dunya- cocuk-haklari-gunu-nde-urkuten-rakamlar/en/
- Kara, B., Biçer, Ü., & Gökalp, A. S. (2004). Çocuk İstismarı. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, 47, 140-151
- Kempe, H. C., Silverman, F.,N., Steele, B., F., Droegemueller, W., & Silver,H. K.(1962). The Battered Child
- Syndrome. JAMA, 181,17-24 doi:10.1001/jama.1962.03050270019004
- Kennair, N. & Mellor, D. (2007). Parent Abuse: A Review. Child Psychiatry & Human Development, 38, 203-
- -
- Levi, B., H. & Portwood, S.,G. (2011). Reasonable Suspicion of Child Abuse: Finding a Common Language.
- The Journal of Law, Medicine & Ethics, 39(1), 62–69.
- Malik, F., D. & Ashiq A., S. (2007). Development of Child Abuse Scale: Reliabilty and Validty Analyses.
- Psychlogy Developing Societies, 19, 161-178.
- Ney, G. P. (1996). A Model For Child Abuse and Neglect.
- http://www.messengers2.com/a-model-for-child-abuse-and-neglect/ adresinden elde edildi. Nunnally, J.,.C. & Bernstein, I. H. (1994). Psychometric Theory, McGraw Hill, New York
- Nygren, P., Nelson, H., D., & Klein, J. (2004). Screening Children for Family Violence:A Review of the
- Evidence for the US Preventive Services Task Force. Anuals of Family Medicine, 2(2), 161-169
- Oral, R., Can, D., Kaplan, S., Polat, S., Ateş, N., Çetin, G. ve diğerleri. (2001). “Child abuse in Turkey: An
- Experience in Overcome Denial and A Description of 50 Cases”, Child Abuse Neglect, 25, 279-290.
- Ovacık, A. C. (2008). Aile içi şiddetin erkek çocuğun şiddet içeren suç işleme davranışlarına etkileri.
- (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Üniversitesi Adli Tıp Enstitüsü, İstanbul
- Öztürk, S. (2007). Çocuklarda duygusal istismar. Yüksek Lisans Tezi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler
- Enstitüsü , Elazığ
- Pala, B.,Ünalacak, M., & Ünlüoğlu, İ. (2011). Child Maltreatment: Abuse and Neglect. Dicle Medical Journey,
- (1), 121-127
- Righthand, S., Kerr, B., & Drach, K. (2003). Child Maltreatment Risk Assessments An Evaluation Guide. New
- York: The Haworth Maltreatment and Trauma Press.
- Schapiro, T. (1999). What is a Child?. Ethics, 109(4), 715-738
- Şimşek, S. (2010). Ergenlik davranış problemlerinin anne-babadan ve öğretmenlerden algılanan duygusal istismar açısından incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
- Taner, Y. & Gökler, B. (2004). Çocuk İstismarı ve İhmali: Psikiyatrik Yönleri, Hacettepe Tıp Dergisi, 35, 82-86. Tatlıcalı, E. (2009). WAST ve HITS ölçeklerinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Yüksek Lisans Tezi. Yakın
- Doğu Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Lefkoşa
- Tıraşçı, Y. & Gören, S. (2007). Çocuk İstismarı ve İhmali. Dicle Tıp Dergisi, 34 (1), 70-74.
- Topbaş, M. (2004). İnsanlığın Büyük Bir Ayıbı: Çocuk İstismarı, TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 3(4), 76-80. Toros, F., Avlan, D.,& Çamdeviren, H. (2003). Enüretik Çocukların Biyopsikososyal Değerlendirilmesi.
- Anadolu Psikiyatri Dergisi, 4,38-45
- Ünal F. (2008). Ailede Çocuk İstismarı ve İhlali. Türkiye Sosyal Araştırma Dergisi, 12(1), 9-18
- Yaşar, Z., F. & Akduman, G.,G.( 2007). Child abuse- neglect and forensic odontology. TAF Prev Med Bull,
- (5), 389-394
- Yıldız, A. S. (2007). İlköğretim ikinci kademesindeki çocuklara yönelik istismarın ve ihmalin çeşitli değişkenler yönünden incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya
- Yılmaz, A. (2000). Eşler arasındaki uyum ve çocuğun algıladığı anne-baba tutumu ile çocukların, ergenlerin ve gençlerin akademik başarıları ve benlik algıları arasındaki ilişkiler.(Yayımlanmamış doktora tezi). Hacettepe Üniversity, Ankara.
Details
| Primary Language | English |
|---|---|
| Journal Section | Oral Presentation |
| Authors | |
| Publication Date | June 24, 2015 |
| Submission Date | June 22, 2015 |
| Published in Issue | Year 2015 3rd National Congress of Child Development and Education (International Participations) (Congress Book) |
