Hacettepe University Faculty of Health Sciences Journal

Abstract

İnsanlık tarihi kadar eski olan ağrı terimi; mevcut doku yada potansiyel doku hasarı ile birlikte olan ya da böyle bir hasar süresince yaşanan duyusal ve emosyonel deneyim olarak tanımlanır. Latince poena (ceza, intikam, işkence) sözcüğüyle bağlantısı olan ağrı (pain), “hastalık, bedensel yaralanma veya organik bozukluğa bağlı rahatsızlık verici bir duygu” olarak tanımlanır. Ferrell-Torry ve Glick (1993)’in belirttiği gibi, Uluslararası Ağrı Araştırmaları Derneği (UAAD-IASP) ise ağrıyı, “belli bir bölgeden kaynaklanan, doku harabiyetine bağlı olan ya da olmayan, kişinin geçmişteki deneyimleriyle ilişkili, hoş olmayan emosyonel bir duyum” olarak tanımlamaktadır (Ferrell- Torry ve Glick, 1993). Ağrı algısı; çeşitli uyaranlar açısından basitçe tanımlanamamaktadır. Ağrı, büyük ölçüde kültürel öğrenmeye, durumun anlamın ve diğer bireysel faktörlere bağlı kişisel deneyimdir (Andrew ve Boyle, 2008)
Ağrıyı nörofizyolojik, biyokimyasal, psikolojik, etnik kültürel, dinsel, bilişsel, ruhsal ve çevresel durumlar etkileyebilir. Kültürel değerler ve inançlar, hastanın ağrıya yanıtlarını, hasta-hemşire ilişkilerini ve hemşirelerin ağrıya vereceği yanıtı da etkileyebilmektedir (Kuğuoğlu ve Eti- Aslan, 2006). Tarihsel süreçte insanlar kültürel alt yapılarının etkisiyle ağrıyı tanımlamak, açıklamak ve ondan kurtulmak için çeşitli yollara başvurmuşlardır. Ağrıyı kontrol etme de kültüre özgü öğrenilmiş davranışlar arasındadır (Fırat, Sü, ve Sevinç, 2009).
Doğum ağrılı bir deneyimdir. Doğum ağrısı, kadınların hayatındaki en ağrılı deneyim olarak ele alınabilir. Doğum ağrısı fizyolojik, psikososyal, kültürel ve çevresel faktörlerin etkileşimini içeren sübjektif bir deneyimdir. Fizyolojik faktörler doğum kanalına ait dokulara olan basınç ve dokuların gerilmesi ile ilgilidir. Psikososyal faktörler ise doğum sürecindeki korku, anksiyete ve onlarla baş etme yeteneği ile ilgilidir. Ayrıca kültürel değerler ve öğrenilmiş davranışlar da ağrıyı algılamayı ve ağrıya verilen cevabı etkilemektedir (Lowe 2002, Caton et al. 2002, Hodnett 2002, Leeman et al. 2003, Zwelling and Johnson 2006).