Review
BibTex RIS Cite

Göçmenlerde Oluşabilecek Riskler Ve Buna Yönelik Toplum Ruh Sağlığı Hemşiresinin Görevleri

Year 2024, Volume: 40 Issue: 1, 147 - 153, 26.04.2024
https://doi.org/10.53490/egehemsire.1071113

Abstract

Giriş: Bireylerin, kendi ülkelerinde yaşadıkları ekonomik sıkıntılar, savaş, yoksulluk, siyasi baskılar, hastalıklar, eğitim olanakları gibi çeşitli etmenler onları göçe sevk etmektedir. Göç olgusu ruh sağlığı açısından çok önemlidir. Yeni bir ülkeye alışma, kültür çatışması, sağlık sorunlarıyla ilgilenememe, çocukların eğitim ile ilgili sorunları, beslenme ve barınma gibi sorunlar göçmenlerde çeşitli ruhsal sorunlara yol açmaktadır. Travma sonrası stres bozukluğu yaşayan bazı göçmenlerde buna ek olarak majör depresyon ve anksiyete bozukluğu yaşadıkları görülmüştür.
Amaç: Göç eden bireylerin yaşadıkları ruhsal sorunlar ve buna yönelik baş etme yöntemleri araştırıldıktan sonra, oluşan veya oluşabilecek riskler bağlamına ruh sağlığı hemşiresinin göçmenlere yönelik toplumsal hizmetlerini tanımlamaktır.
Gelişme: Göçmenlerde oluşabilecek riskler incelendiğinde; kadın ve çocuk göçmenlerin göç sebepleri, savaş, kıtlık vb. gibi durumlar olarak görülmekteyken, erkek göçmenlerin göç sebepleri arasında daha çok, iş imkanı, barınma ve beslenme olanaklarının yetersizliği gibi durumlar sayılabilmektedir. Göçmenlerde göç edilen ülkede uyum sağlamada zorluk, damgalanma korkusu, depresyon, kültür farklılıkları, dil problemlerinden ortaya çıkan iletişim sıkıntıları ve buna bağlı olarak kadın ve çocuk göçmenlerin sağlık hizmetlerine ulaşımında zorluklar görülmüştür. Son zamanların ortak sorunu olan pandeminin etkisi ile göçmenlerde olan veya oluşabilecek sorunların artmakta olduğu gözlenmiştir. Bu bağlamda toplum ruh sağlığı hemşirelerinin göçmenlere yönelik hizmetlerinde önemli rolleri bulunmaktadır.
Sonuç: Araştırmalar sonucunda göçmenlere yardım edilememesinin en büyük etmeninin iletişim, çevirmenlerin azlığı ve kültür farklılıkları olduğu görülmüştür. Bu derleme makalede göçmenlere yönelik toplum ruh sağlığı hemşireliği hizmetleri okuyucuya aktarılacaktır.

References

  • KAYNAKLAR Albayrak, H. 2020. Toplum Ruh Sağlığında Sosyal Hizmet Uygulamaları. Toplum ve Hekim, 35(4). 282-292. DOI: 0000-0002-2972-9490.
  • Aydoğan, S., Metintaş, S. Türkiye’ye gelen dış göç ve sağlığa etkileri. Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Halk Sağlığı Dergisi. 2017; 2(2), 37-45.
  • Baş, M., Molu, B., Tuna H.İ., Baş, İ. Göç Eden Ailelerin Sosyo-Kültürel ve Ekonomik Değişimin Kadın ve Çocuk Yaşamına Etkisi. İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi. 2017; 6(3), 1680-1693.
  • Başterzi, A.D. (2017). Mülteci, Sığınmacı ve Göçmen Kadınların Ruh Sağlığı. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar – Current Approaches in Psychiatry, 9(4), 1-1.
  • Beşer, A., Kerman T.K. Göç Eden Bireylerin Öncelikli Sağlık Sorunları ve Sağlık Hizmetine Ulaşımdaki Engeller (Barriers to Immigrants Access to Health Services and Priority). Türkiye Klinikleri J Public Health Problems Nurs-Special Topics 2017; 3(3), 143-148.
  • Chang, J.C., Huang, W.L., Chen, Y.L., & Gau, S.S.F. (2020). The mental health of immigrant mother’s offspring in Taiwan: A national epidemiological study. Journal of the Formosan Medical Association, 119(2), 601–609. https://doi.org/10.1016/J.JFMA.2019.08.033
  • Çalım, S.I, Kavlak, O., Sevil, U. Evrensel Bir Sorun: Göç Eden Kadınların Sağlığı ve Sağlık Hizmetlerinde Yaşanan Dil Engeli (A Universal Problem: The Immigrant Women’s Health and the Language Barrier in Health Care Services). Sağlık ve Toplum 2012; 22(2), 11-19.
  • Gosselin, A., Melchior, M., Carillon, S., Gubert, F., Ridde, V., Kohou, V., Zoumenou, I., Senne, J., & Desgrees du Loû, A. (2021). “Deterioration of Mental Health and Insufficient Covid-19 Information among Disadvantaged Immigrants in the Greater Paris Area | Elsevier Enhanced Reader.” Retrieved December 26, 2021 (https://reader.elsevier.com/reader/sd/pii/S0022399921001495?token=A103C24654DDDADB7AD94F9431BCD9E56601A28726F00541D77066FD4183DDA9C25E97C3BD85E5403D904ADB95367193&originRegion=eu-west-1&originCreation=20211226204545).
  • Erdoğdu, M.Y. (2012). Sokakta Çalışan Çocukların Depresif Belirti Düzeylerinin Tartışılması: Karşılaştırılmalı Bir Çalışma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 28, 77-87.
  • Fortuna, L.R. (2021). 46.4 Working For Mental Health Equity With Immigrant And Other Minoritized Children And Their Families: Perspectives Of A Mid-Career Child And Adolescent Psychiatrist. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 60(10), S68–S69. https://doi.org/10.1016/J.JAAC.2021.07.291
  • Fu, G., Liang, M., Guo, H., Han, X., & Li, Q. (2021). Prediction method of favorable positions of transporting oil and gas capacity configuration in different periods of faults. Journal of Natural Gas Geoscience, 6(2), 101–109. https://doi.org/10.1016/J.JNGGS.2021.05.002
  • Garcini, L.M., Daly, R., Chen, N., Mehl, J., Pham, T., Phan, T., Hansen, B., & Kothare, A. (2021). Undocumented immigrants and mental health: A systematic review of recent methodology and findings in the United States. Journal of Migration and Health, 4, 100058. https://doi.org/10.1016/J.JMH.2021.100058
  • Güzel, S., Yanardağ, M. Çevresel ve Sosyal Faktörler ile Ruh Sağlığı Üzerine Bir İnceleme: Ruh Sağlığı Alanında Sosyal Hizmet Mesleğinin Önemi (A Review on Environmental and Social Factors and Mental Health: The Importance of Social Work Profession in the Field of Mental Health). Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 2021; 8(1), 142-150.
  • Aksu, H., Sevil, H. Göç ve Kadın Sağlığı. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi. 2010 2(3), 133-138.
  • Kaya, Y., Hiçdurmaz, D. Göç Olgusunun Ergen Ruh Sağlığına Etkisi (The Effects of The Migration on Adolescent Mental Health). Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi. 2018; 15(2), 136-141.
  • Kieseppä, V., Holm, M., Jokela, M., Suvisaari, J., Gissler, M., & Lehti, V. (2021). Depression and anxiety disorders among immigrants living in Finland: Comorbidity and mental health service use. Journal of Affective Disorders, 287, 334–340. https://doi.org/10.1016/J.JAD.2021.03.049
  • Koçan, S., Güngördü, D.N., Demir, A., Üstün, Ç. Bir Grup Sağlık Çalışanının Bakış açısıyla Göçmen Sorunu: Nitel Bir Çalışma, Turkish Studies- International Periodical Fort He Languages, Literatüre And History of Turkish or Turkic Volume 12/31, p.361-378, ISSN: 1308-2140, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.12550 ANKARA-TURKEY
  • Küçükali, R., Çevik Ö.H.N. Göç Etmiş Ailelerin İlköğretim Çağındaki Çocuklarının Yaşadıkları Sorunların Değerlendirilmesi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2018; 22(Özel Sayı), 2149-2158.
  • Lee, O.E., & Tokmic, F. (2019). Effectiveness of mental health first aid training for underserved Latinx and Asian American immigrant communities. Mental Health & Prevention, 13, 68–74. https://doi.org/10.1016/J.MHP.2018.12.003
  • Lee, R. (2019). Does the healthy immigrant effect apply to mental health? Examining the effects of immigrant generation and racial and ethnic background among Australian adults. SSM - Population Health, 7, 100311. https://doi.org/10.1016/J.SSMPH.2018.10.011
  • MacLean, S.A., Agyeman, P.O., Walther, J., Singer, E.K., Baranowski, K.A., & Katz, C.L. (2020). Characterization of the mental health of immigrant children separated from their mothers at the U.S.–Mexico border. Psychiatry Research, 286, 112555. https://doi.org/10.1016/J.PSYCHRES.2019.112555
  • Negative impacts of COVID-19 lockdown on mental health service access and follow-up adherence for immigrants and individuals in socio-economic difficulties | Elsevier Enhanced Reader. (n.d.). Retrieved December 26, 2021, from https://reader.elsevier.com/reader/sd/pii/S0033350620302936?token=0EB66AAC8744046C5342CB57CFB615BB333BD35BD3A03FA7FBE47A63BEFC8B73D6F2A020234C943B3F1CA8FF86EB2EA2&originRegion=eu-west-1&originCreation=20211226204234
  • Özdemir, A., Budak, F. Göçün Çocuk Ruh Sağlığı Üzerine Etkileri (Effects of Migration on Children’s Mental Health). KADEM Kadın Araştırmaları Dergisi. 2017; 3(2), 212-223.
  • Pandemisi, T.D.C.-. (2021). COVID-19 Pandemisi ve Göçmenler. Türk Kızılay Toplum Temelli Göç Programları Sağlık ve Psikososyal Destek Programı.
  • Sayim, F. (2017). Yabancı Uyruklu Göçmenler-Sığınmacılar Ve Ziyaretçiler İçin Kamu Ve Özel Hastanelerde Verilen Hizmetlerin Faturalanması Ve Muhasebe Kayıtları-Yalova Örneği.
  • Solgun, C., Durat, G. Göç ve Ruh Sağlığı (Migration and Mental Health). Journal of Human Rhythm 2017;3(3), 137-144.
  • Şirin, H. Göçmen Gençlerde Sağlık Okuryazarlığı ve Ruh Sağlığının Güçlendirilmesi (Health Literacy and Strengthening Mental Resilience in Immıgrant Youth). Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Dergisi. 2020; 1(1), 48-50.
  • Turhan, S., Turan G.S., Karakullukçu, S. Türkiye’de Göçmenlere Sunulan Sağlık Hizmetleri İçin Yürütülen İletişim Çalışmaları (Communication Studies for Health Service Delivery to Migrants in Turkey). Turkish Journal of Public Health 2021; 19(3), 286-294.
  • Tuzcu, A., Bademli, K. Göçün Psikososyal Boyutu (Psychosocial Aspects of Migration). Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar- Current Approaches in Psychiatry 2014; 6(1), 56-66.
  • Ünal, K., Taşkaya, S.M., ve Ersoy, G. (2018). Suriyeli göçmenlerin yabancı dil olarak Türkçe öğrenirken karşılaştıkları sorunlar ve çözüm önerileri. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(2), 134- 149.
  • Kahraman, Y.B., Şahin, M. Göçmenlerin Ülkemizdeki Sağlık Yüküne Etkisi ve Göçmenlere Bakış Açısı: Sağlık Personeli Aday Örneği. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2021; 10(1), 98-104.
  • Yesserie. (2015). UNHCR. In UNHCR (Vol. 151). https://doi.org/10.1145/3132847.3132886

The Risks that May Occur in Immigrants and the Community Mental Health Nurse Duties

Year 2024, Volume: 40 Issue: 1, 147 - 153, 26.04.2024
https://doi.org/10.53490/egehemsire.1071113

Abstract

Introduction: Various factors such as economic difficulties experienced by individuals in their own countries, war, poverty, political pressures, diseases, educational opportunities lead them to migrate. The phenomenon of migration is very important in terms of mental health. Problems such as adapting to a new country, cultural conflict, inability to deal with health problems, children's problems with education, nutrition and shelter cause various mental problems to immigrants. It has been observed that some immigrants with post-traumatic stress disorder also suffer from major depression and anxiety disorders.
Objective: To define the social services of the mental health nurse for immigrants in the context of the risks that occur or may occur, after investigating the mental problems experienced by immigrants and their coping methods.
Progress: When the risks are examined that may ocur in immigrants; while reasons for migration of women and children immigrants are war, famine, etc., it is seen as situations such as employment opportunities, inadequacy of accommodation and nutrition can be counted among the reasons for the migration of male immigrants. Difficulty in adapting to the country where is immigrated, fear of stigma, depression, cultural differences, communication difficulties arising from language problems and, accordingly seen that women and children immigrants have difficulties to access health services. It has been observed that the problems that occur or may occur in immigrants are increasing with the effect of the pandemic, which is a common problem of recent times. In this context, community mental health nurses have an important role in their services to immigrants.
Conclusion: As a result of the research, it has been seen that the biggest factor of cannot be helped to immigrants is communication, the scarcity of translators and cultural differences. In this review article, community mental health nursing services for immigrants will be conveyed to the reader.

References

  • KAYNAKLAR Albayrak, H. 2020. Toplum Ruh Sağlığında Sosyal Hizmet Uygulamaları. Toplum ve Hekim, 35(4). 282-292. DOI: 0000-0002-2972-9490.
  • Aydoğan, S., Metintaş, S. Türkiye’ye gelen dış göç ve sağlığa etkileri. Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Halk Sağlığı Dergisi. 2017; 2(2), 37-45.
  • Baş, M., Molu, B., Tuna H.İ., Baş, İ. Göç Eden Ailelerin Sosyo-Kültürel ve Ekonomik Değişimin Kadın ve Çocuk Yaşamına Etkisi. İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi. 2017; 6(3), 1680-1693.
  • Başterzi, A.D. (2017). Mülteci, Sığınmacı ve Göçmen Kadınların Ruh Sağlığı. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar – Current Approaches in Psychiatry, 9(4), 1-1.
  • Beşer, A., Kerman T.K. Göç Eden Bireylerin Öncelikli Sağlık Sorunları ve Sağlık Hizmetine Ulaşımdaki Engeller (Barriers to Immigrants Access to Health Services and Priority). Türkiye Klinikleri J Public Health Problems Nurs-Special Topics 2017; 3(3), 143-148.
  • Chang, J.C., Huang, W.L., Chen, Y.L., & Gau, S.S.F. (2020). The mental health of immigrant mother’s offspring in Taiwan: A national epidemiological study. Journal of the Formosan Medical Association, 119(2), 601–609. https://doi.org/10.1016/J.JFMA.2019.08.033
  • Çalım, S.I, Kavlak, O., Sevil, U. Evrensel Bir Sorun: Göç Eden Kadınların Sağlığı ve Sağlık Hizmetlerinde Yaşanan Dil Engeli (A Universal Problem: The Immigrant Women’s Health and the Language Barrier in Health Care Services). Sağlık ve Toplum 2012; 22(2), 11-19.
  • Gosselin, A., Melchior, M., Carillon, S., Gubert, F., Ridde, V., Kohou, V., Zoumenou, I., Senne, J., & Desgrees du Loû, A. (2021). “Deterioration of Mental Health and Insufficient Covid-19 Information among Disadvantaged Immigrants in the Greater Paris Area | Elsevier Enhanced Reader.” Retrieved December 26, 2021 (https://reader.elsevier.com/reader/sd/pii/S0022399921001495?token=A103C24654DDDADB7AD94F9431BCD9E56601A28726F00541D77066FD4183DDA9C25E97C3BD85E5403D904ADB95367193&originRegion=eu-west-1&originCreation=20211226204545).
  • Erdoğdu, M.Y. (2012). Sokakta Çalışan Çocukların Depresif Belirti Düzeylerinin Tartışılması: Karşılaştırılmalı Bir Çalışma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 28, 77-87.
  • Fortuna, L.R. (2021). 46.4 Working For Mental Health Equity With Immigrant And Other Minoritized Children And Their Families: Perspectives Of A Mid-Career Child And Adolescent Psychiatrist. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 60(10), S68–S69. https://doi.org/10.1016/J.JAAC.2021.07.291
  • Fu, G., Liang, M., Guo, H., Han, X., & Li, Q. (2021). Prediction method of favorable positions of transporting oil and gas capacity configuration in different periods of faults. Journal of Natural Gas Geoscience, 6(2), 101–109. https://doi.org/10.1016/J.JNGGS.2021.05.002
  • Garcini, L.M., Daly, R., Chen, N., Mehl, J., Pham, T., Phan, T., Hansen, B., & Kothare, A. (2021). Undocumented immigrants and mental health: A systematic review of recent methodology and findings in the United States. Journal of Migration and Health, 4, 100058. https://doi.org/10.1016/J.JMH.2021.100058
  • Güzel, S., Yanardağ, M. Çevresel ve Sosyal Faktörler ile Ruh Sağlığı Üzerine Bir İnceleme: Ruh Sağlığı Alanında Sosyal Hizmet Mesleğinin Önemi (A Review on Environmental and Social Factors and Mental Health: The Importance of Social Work Profession in the Field of Mental Health). Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 2021; 8(1), 142-150.
  • Aksu, H., Sevil, H. Göç ve Kadın Sağlığı. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi. 2010 2(3), 133-138.
  • Kaya, Y., Hiçdurmaz, D. Göç Olgusunun Ergen Ruh Sağlığına Etkisi (The Effects of The Migration on Adolescent Mental Health). Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi. 2018; 15(2), 136-141.
  • Kieseppä, V., Holm, M., Jokela, M., Suvisaari, J., Gissler, M., & Lehti, V. (2021). Depression and anxiety disorders among immigrants living in Finland: Comorbidity and mental health service use. Journal of Affective Disorders, 287, 334–340. https://doi.org/10.1016/J.JAD.2021.03.049
  • Koçan, S., Güngördü, D.N., Demir, A., Üstün, Ç. Bir Grup Sağlık Çalışanının Bakış açısıyla Göçmen Sorunu: Nitel Bir Çalışma, Turkish Studies- International Periodical Fort He Languages, Literatüre And History of Turkish or Turkic Volume 12/31, p.361-378, ISSN: 1308-2140, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.12550 ANKARA-TURKEY
  • Küçükali, R., Çevik Ö.H.N. Göç Etmiş Ailelerin İlköğretim Çağındaki Çocuklarının Yaşadıkları Sorunların Değerlendirilmesi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2018; 22(Özel Sayı), 2149-2158.
  • Lee, O.E., & Tokmic, F. (2019). Effectiveness of mental health first aid training for underserved Latinx and Asian American immigrant communities. Mental Health & Prevention, 13, 68–74. https://doi.org/10.1016/J.MHP.2018.12.003
  • Lee, R. (2019). Does the healthy immigrant effect apply to mental health? Examining the effects of immigrant generation and racial and ethnic background among Australian adults. SSM - Population Health, 7, 100311. https://doi.org/10.1016/J.SSMPH.2018.10.011
  • MacLean, S.A., Agyeman, P.O., Walther, J., Singer, E.K., Baranowski, K.A., & Katz, C.L. (2020). Characterization of the mental health of immigrant children separated from their mothers at the U.S.–Mexico border. Psychiatry Research, 286, 112555. https://doi.org/10.1016/J.PSYCHRES.2019.112555
  • Negative impacts of COVID-19 lockdown on mental health service access and follow-up adherence for immigrants and individuals in socio-economic difficulties | Elsevier Enhanced Reader. (n.d.). Retrieved December 26, 2021, from https://reader.elsevier.com/reader/sd/pii/S0033350620302936?token=0EB66AAC8744046C5342CB57CFB615BB333BD35BD3A03FA7FBE47A63BEFC8B73D6F2A020234C943B3F1CA8FF86EB2EA2&originRegion=eu-west-1&originCreation=20211226204234
  • Özdemir, A., Budak, F. Göçün Çocuk Ruh Sağlığı Üzerine Etkileri (Effects of Migration on Children’s Mental Health). KADEM Kadın Araştırmaları Dergisi. 2017; 3(2), 212-223.
  • Pandemisi, T.D.C.-. (2021). COVID-19 Pandemisi ve Göçmenler. Türk Kızılay Toplum Temelli Göç Programları Sağlık ve Psikososyal Destek Programı.
  • Sayim, F. (2017). Yabancı Uyruklu Göçmenler-Sığınmacılar Ve Ziyaretçiler İçin Kamu Ve Özel Hastanelerde Verilen Hizmetlerin Faturalanması Ve Muhasebe Kayıtları-Yalova Örneği.
  • Solgun, C., Durat, G. Göç ve Ruh Sağlığı (Migration and Mental Health). Journal of Human Rhythm 2017;3(3), 137-144.
  • Şirin, H. Göçmen Gençlerde Sağlık Okuryazarlığı ve Ruh Sağlığının Güçlendirilmesi (Health Literacy and Strengthening Mental Resilience in Immıgrant Youth). Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Dergisi. 2020; 1(1), 48-50.
  • Turhan, S., Turan G.S., Karakullukçu, S. Türkiye’de Göçmenlere Sunulan Sağlık Hizmetleri İçin Yürütülen İletişim Çalışmaları (Communication Studies for Health Service Delivery to Migrants in Turkey). Turkish Journal of Public Health 2021; 19(3), 286-294.
  • Tuzcu, A., Bademli, K. Göçün Psikososyal Boyutu (Psychosocial Aspects of Migration). Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar- Current Approaches in Psychiatry 2014; 6(1), 56-66.
  • Ünal, K., Taşkaya, S.M., ve Ersoy, G. (2018). Suriyeli göçmenlerin yabancı dil olarak Türkçe öğrenirken karşılaştıkları sorunlar ve çözüm önerileri. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(2), 134- 149.
  • Kahraman, Y.B., Şahin, M. Göçmenlerin Ülkemizdeki Sağlık Yüküne Etkisi ve Göçmenlere Bakış Açısı: Sağlık Personeli Aday Örneği. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2021; 10(1), 98-104.
  • Yesserie. (2015). UNHCR. In UNHCR (Vol. 151). https://doi.org/10.1145/3132847.3132886
There are 32 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Health Care Administration
Journal Section Derlemeler
Authors

Yeldanur Çappar 0000-0002-4799-313X

Ayşegül Dönmez 0000-0002-1087-9173

Publication Date April 26, 2024
Submission Date February 10, 2022
Acceptance Date November 26, 2022
Published in Issue Year 2024 Volume: 40 Issue: 1

Cite

APA Çappar, Y., & Dönmez, A. (2024). Göçmenlerde Oluşabilecek Riskler Ve Buna Yönelik Toplum Ruh Sağlığı Hemşiresinin Görevleri. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 40(1), 147-153. https://doi.org/10.53490/egehemsire.1071113